From Wikipedia, the free encyclopedia
«Դավթի պարսատիկ» (եբրայերեն՝ קלע דוד «Քելա Դավիթ»), նաև «Շարվիթ քսամիմ» ( եբրայերեն՝ שרביט קסמים «կախարդական փայտիկ»), նաև «Stanner» (անգլ.՝ Stunner, from to stun - «շշմեցնել; ցնցում, ցնցում»), Իսրայելի պաշտպանության բանակի հակահրթիռային պաշտպանության բազմամակարդակ համակարգ, որը նախատեսված է կարճ հեռահարության բալիստիկ հրթիռների և խոշոր տրամաչափի չկառավարվող հրթիռների խոցման համար, որոնց արձակման միջակայքը 70-300 կմ է։ (այլ աղբյուրների համաձայն՝ 40-200 կմ[1] կամ 40-300 կիլոմետր[2], և ենթաձայնային թևավոր հրթիռներ[3]։ Այն մշակում է իսրայելական Rafael ընկերությունը՝ ամերիկյան Raytheon ընկերության հետ միասին[4]։ Ենթադրվում է, որ այն ունակ կլինի որսալու նաև ինքնաթիռներ։
Դավթի պարսատիկ | |
---|---|
Տեսակ | զենքի մոդել |
Ենթատեսակ | զենիթային կառավարվող հրթիռ |
Երկիր | Իսրայել |
Ծառայության ընդունման տարի | 2015 |
Ստեղծող | Rafael Advanced Defense Systems |
Արտադրող | Rafael Advanced Defense Systems |
«Դավթի պարսատիկ» հակահրթիռային նոր մարտկոցները դարձել են Իսրայելում ստեղծվող հակահրթիռային պաշտպանության շարակարգային համակարգի միջին օղակը։ «Երկաթե գմբեթ» կարճ հեռահարության հակահրթիռային պաշտպանության համակարգը լավ է գործել 2011-2014 թվականներին՝ խոցելով մոտ 1200 հրթիռներ «Քասամ» և ԲՄ-21 «Գրադ»[5], և արդեն ստանձնել է մարտական հերթապահություն։ Իսկ բալիստիկ հրթիռներից պաշտպանության համար նախատեսված Hetz համակարգը շահագործման է հանձնվել 2000 թվականին։
Այս հակահրթիռային պաշտպանության համակարգում որսիչը երկաստիճան[6] հակահրթիռային հրթիռ է, որը հագեցած է քթի հատվածում տեղադրված երկու տեսակի ուղղորդման համակարգերով․
Մշակողի խոսքով՝ համալիրը կգործի ցանկացած եղանակային պայմաններում, իսկ նրա որսիչչ հրթիռները կկարողանան փոխել ուղղությունը թռիչքի կեսին։
Մեկ որսիչ հրթիռի գինը մոտ 1 մլն դոլար է, սակայն Իսրայելի Պաշտպանության նախարարությունը այս գինը համարում է արդարացված՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ հակառակորդի հրթիռներից վնասը, որը կարող է որսալ «Դավթի պարսատիկը», զգալիորեն ավելի մեծ կլիներ[7]։
Համակարգի հաջող փորձարկումներն իրականացվել են 2012 թվականի նոյեմբերին, երբ որսացել են մի քանի հրթիռներ[4] և կրկին 2013 թվականի նոյեմբերի 20-ին, երբ կալանիչ մարտագլխիկը հաջողությամբ ոչնչացրել է թիրախային բալիստիկ հրթիռ։ Ակնկալվում էր, որ «Դավթի պարսատիկը» ծառայության մեջ կմտնի 2014 թվականին[8]։
2015 թվականին համակարգը անցել է թեստավորման վերջնական փուլը։ Իսրայելի ռազմաօդային ուժերը սկսել են համակարգի ընդունման նախապատրաստման գործընթացը, և բացվեց օպերատորի դասընթաց։ Սպասվել է, որ առաջին մարտկոցը կտեղակայվի 2016 թվականին[9][10]։
2019 թվականի մարտին Իսրայելի պաշտպանության նախարարության Հոմայի տնօրինությունը և ԱՄՆ Հրթիռային պաշտպանության գործակալությունը (MDA) զեկուցել են «Դավթի պարսատիկի» օգտագործման մի քանի սցենարների հաջող փորձարկման մասին[11]։
2016 թվականի մարտին Իսրայելի պաշտպանության նախարարությունը և ԱՄՆ հակահրթիռային պաշտպանության գործակալությունը սկսել են հակահրթիռային համակարգերի սարքավորումներ փոխանցել Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ՀՕՊ տնօրինությանը։ ՀՕՊ ստորաբաժանումներին են փոխանցվել ռադարներ, կապի, հրամանատարա-կառավարման սարքեր, իսկ հետո հենց իրենք՝ որսիչները։ Դրան հաջորդել են համակարգը մարտական պատրաստության բերելու ընթացակարգերը 2017 թվականի ապրիլին «Դավթի պարսատիկ» հակահրթիռային պաշտպանության մարտկոցը պաշտոնապես դրվել է մարտական հերթապահության Հազորում գտնվող Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի բազայում[12][13][14]։
Ըստ իսրայելական լրատվամիջոցների՝ 2018 թվականի հուլիսին «Դավթի պարսատիկն» առաջին անգամ օգտագործվել է մարտական իրավիճակում՝ սիրիական ուժերի կողմից արձակված երկու «Տոչկա-Ու» հրթիռները որսալու համար։ Երկու թիրախներն էլ ընկել են Սիրիայի տարածքում, ««Դավթի պարսատիկ» հրթիռներից մեկը բաց է թողել թիրախը, մյուսը պարբերաբար ինքնաոչնչացվել է, երբ պարզ է դարձել, որ թիրախը չի ընկնի Իսրայելի տարածքում[15]։ Ինչպես գրում է «Аргументы Недели» շաբաթաթերթը՝ վկայակոչելով իսրայելական և իրանական աղբյուրները, իսրայելական հրթիռը, որն ընկել է Սիրիայի տարածքում, ընկել է սիրիական բանակի ձեռքը, իսկ ավելի ուշ տարվել Ռուսաստան՝ հետազոտության համար[16]։
Ֆինլանդիան հայտարարել է, որ մտադիր է գնել «Դավթի պարսատիկը» ՆԱՏՕ-ին անդամակցելուց հետո՝ 2023 թվականի գարնանը։ 2023 թվականի նոյեմբերի 12-ին Իսրայելը պայմանագիր է ստորագրել «Դավթի պարսատիկը» Ֆինլանդիային մատակարարելու շուրջ 317 մլն. եվրո. Առաքումը սպասվում է մինչև 2030 թվականը[17][18]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.