Գոլշիֆթե Ֆարահանի

Գոլշիֆթե Ֆարահանի (պարս.՝ گلشیفته فراهانی, հուլիսի 10, 1983(1983-07-10)^[1][2][3], Թեհրան, Հնդկաստան^[4]), իրանցի դերասանուհի, երգչուհի։ Նկարահանվել է երեքուկես տասնյակ ֆիլմերում, որոնցից շատերը միջազգային ճանաչման ու ջերմ արձագանքի են արժանացել։ «Համբերության քարը» կինոնկարում իր դերակատարման համար «Առավելագույն խոստումնալից դերասանուհի» անվանակարգում 2014 թվականին «Սեզար» մրցանակի է առաջադրվել Կաննի 39-րդ միջազգային կինոփառատոնում, «Բուտիկ» ֆիլմում դրսևորած դերասանական վարպետության համար «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում մրցանակի արժանացել Նանտի (Ֆրանսիա) «Երեք մայրցամաք» միջազգային 26-րդ կինոփառատոնում։ Վերջին տարիներին նշանակալից դերակատարումներով հանդես է եկել միջազգային համբավ վայելող իրանցի ու այլազգի կինոռեժիսորների, այդ թվում՝ Ասղար Ֆարհադիի, Բահման Ղոբադիի, Ռասուլ Մոլլաղոլիփուրի, Ջիմ Ջարմուշի, Ռիդլի Սքոթի, Յոախիմ Ռոյնինգի, Էսպան Սանդբերգի նկարահանած ֆիլմերում։

Գոլշիֆթե Ֆարահանի պարս.՝ گلشیفته فراهانی ֆր.՝ Golshifteh Farahani
Ծնվել է	հուլիսի 10, 1983(1983-07-10)[1][2][3] (41 տարեկան)
Ծննդավայր	Թեհրան, Հնդկաստան[4]
Կրթություն	Իսլամական Ազադ համալսարան
Քաղաքացիություն	Իրան և  Ֆրանսիա
Կրոն	իսլամ
Մասնագիտություն	կինոդերասանուհի և երգչուհի
Ծնողներ	հայր՝ Behzad Farahani?
Պարգևներ և մրցանակներ	և Q123916208? [5]
golshiftehfarahani.net

Գլխավոր հերոսուհու դերն է կատարել «Էլլիի մասին» ֆիլմ-դրամայում, որը լավագույն կինոնկար է ճանաչվել Տրիբեկայի 2009 թվականի կինոփառատոնում, Բեռլինի միջազգային կինոփառատոնում էլ արժանացել է «Արծաթե արջ» մրցանակի։ Իրանի հասարակությանը հուզող և ֆիլմում արծարծված սուր հիմնահարցերի պատճառով իր նկատմամբ ծավալված հալածանքների հետևանքով դերասանուհին հարկադրված է եղել լքել հայրենի երկիրը և բնակություն հաստատել արտասահմանում՝ Ֆրանսիայում^[6]։

Կենսագրություն

Գոլշիֆթեն ծնվել է 1983 թվականի հուլիսի 10-ին, Թեհրանում։ Թատերական ռեժիսոր և դերասան Բեհզադ Ֆարահանիի դուստրն է։ Նրա քույրը՝ Շաղայեղ Ֆարահանին, նույնպես դերասանուհի է^[7]։ Հինգ տարեկանից Գոլշիֆթեն դաշնամուրի, երաժշտության պարապմունքների է հաճախել, այնուհետև ընդունվել երաժշտական դպրոց։ 14 տարեկանում կինոռեժիսոր Դարիուշ Մեհրջուիի «Տանձենին» ֆիլմում կատարել է գլխավոր հերոսուհու դերը, որի համար արժանացել է Թեհրանում անցկացված Fajr միջազգային 16-րդ կինոփառատոնի մրցանակին՝ որպես լավագույն կինոդերասանուհի^[8]։

2012 թվականին կինոռեժիսոր Աթիք Ռահիմին իր վեպի հիման վրա նկարահանել է «Համբերության քարը» կինոնկարը՝ գլխավոր հերոսուհու դերը վստահելով Գոլշիֆթե Ֆարահանիին։ Դերասանուհու աշխատանքն արժանացել է թե՛ հանդիսատեսի և թե՛ քննադատների ջերմ արձագանքներին ու բարձր գնահատականին^[9]։ Բարձր է գնահատվել նաև Աննա Կարենինայի դերի՝ նրա տպավորիչ կատարումը փարիզյան թատրոններից մեկում։ Գոլշիֆթե Ֆարահանիի՝ որպես կինոդերասանուհու նշանակալի հաջողություններից են համարվում մի շարք այլ դերակատարումներ ևս, այդ թվում՝ կինոռեժիսոր Ջիմ Ջարմուշի «Պատերսոն» ֆիլմի (2016 թ.) գլխավոր հերոսուհու՝ Լաուրայի, «Կարիբյանի ծովահենները» կինոնկարում (2017 թ.) ծովի կախարդուհի Շանսայի դերերի կատարումը^[10]։ Նա հրավիրվել է առաջիկայում նկարահանվելու Դարիուշ Մեհրջուիի Rumi's Kimia ֆիլմում^[11]։

Գոլշիֆթե Ֆարահանին հարցազրույց է տալիս BBC Persian հեռուստաալիքին

Ֆարահանին աչքի է ընկել նաև որպես երգչուհի. Kooch Neshin (Քոչվորներ) երաժշտախմբի կազմում հաղթող է ճանաչվել Թեհրանի 2-րդ անդերգրաունդյան ռոք մրցույթում, իսկ Իրանից հեռանալուց հետո համագործակցել ու համագործակցում է արտաքսված իրանցի երաժիշտ Մոհսեն Նամջուի հետ, և միասին թողարկել են Oy երաժշտական ալբոմը^[12]։ 2014 թվականի դեկտեմբերին նա 6-րդ տեղն է գրավել անկախ քննադատների հրապարակած գեղեցկուհիների ամենամյա ցանկում^[13]։

Փարիզում բնակություն հաստատելուց հետո^[14] համագործակցել է Ռոլանդ Յոֆֆեի, Հիներ Սալեմի, Մարջանե Սատրապիի և այլ կինոռեժիսորների հետ։ Նրան ընդգրկել են Լոկառնոյի միջազգային 63-րդ կինոփառատոնի ժյուրիի կազմում։ Կարևոր է նշել նաև, որ Գոլշիֆթե Ֆարահանին ակտիվորեն մասնակցել է և շարունակում է մասնակցել իր հայրենի Իրանում տուբերկուլյոզ հիվանդությունն արմատախիլ անելու նպատակով տարվող պայքարին^[8]։

Բախումներ

Այն բանից հետո, երբ Գոլշիֆթին նկարահանվեց ամերիկյան «Ստերի մարմինը» կինոնկարում, հայտարարվեց, որ Իրանի իշխանությունները նրան արգելել են այդուհետ հանդես գալու արտասահմանում^[7] However, this was denied by her colleagues, and she appeared at the movie's American premiere.^[15]: Հայրենիքում նա վերջին անգամ նկարահանվել է Ասղար Ֆարհադիի «Էլլիի մասին» ֆիլմում^[6]։

Ֆրանսիական «Մադամ Ֆիգարո» ֆիլմի տեսարաններից մեկում մերկ նկարահանվելուց հետո 2012 թվականի հունվարին Գոլշիֆթիին հայտնել են, որ ցանկալի չէ նրա վերադարձը Իրան^[16]։ Ըստ բրիտանական Daily Telegraph թերթի հաղորդագրության՝ իրանցի պաշտոնյաները նրան ասել են. «Իրանը քեզ նման արտիստուհիների կարիքը չունի, այնպես որ՝ դու կարող ես դերասանական քո ծառայություններն առաջարկել ուրիշ տեղերում»^[17]։ Ֆեյսբուքյան նրա էջի լուսանկարներից մեկը նրա վարքի մասին սուր, աշխույժ բանավեճի առիթ է հանդիսացել^[18]։ Դերասանուհին թոփլես նկարահանվել է նաև Ժան-Բատիստ Մոնդինոյի Corps et Âmes (Մարմիններ և հոգիներ) սև-սպիտակ, կարճամետրաժ ֆիլմի տեսարաններից մեկում^[19]։

Ֆիլմագրություն

Տարին	Վերնագիրը	Դերը	Նշումներ
1997	The Pear Tree|Derakht e Golabie (Տանձենին)	Միմ (Միթրա)	Միջազգային Fajr կինոփառատոնի Սիմուրղ մրցանակ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում
2000	Haft Parde (Յոթ գործողություն)	Հրեշտակ	Արգելված է Իրանում։
2001	Zamaneh (Ժամանակներ)	Ժամանակ
2002	Jayee Digar (Մի ուրիշ տեղ)	Ռահա
2003	Deux fereshté (Երկու հրեշտակ)	Ազար	Արգելված է Իրանում։ Կաննի կինոփառատոնում ընտրվել է Semaine de la Critique-ի համար
	Բուտիկ	Էթի	Լավագույն դերասանուհու մրցանակներ՝ Նանտի Երեք մայրցամաքների և Թեհրանի «Կինոտուն» կինոփառատոներում
2004	Ashk-e Sarma (Ցրտի արցունքը)	Ռոնաք	Լավագույն դերասանուհու մրցանակներ՝ Կազանի միջազգային և Թեհրանի «Կինոտուն» կինոփառատոներում
	Bab'Aziz: Le prince qui contemplait son âme	Նուր	Արգելված է Իրանում։
2005	Սիրահարված ձուկը	Տուկա	Ռոտերդամի կինոփառատոնի ընտրյալ ֆիլմերից
	Be Nam-e Pedar (Հանուն հոր)	Հաբիբե
2006	Gis Borideh	Մարիամ
	Niwemang (Կիսալուսին)	Նիվեմանգ	Արգելված է Իրանում։ Տորոնտոյի և Տրիբեկայի կինոփառատոների ընտրյալ ֆիլմերից
2007	Mim Mesle Madar (Մ՝ մոր համար)	Սեպիդե	Կազանի կինոփառատոնի մրցանակ՝ լավագույն դերասանական խաղի համար
	To Each His Cinema	Իր իսկ դերը	Կարճամետրաժ Արգելված է Իրանում։ Ցուցադրվել է Կաննի կինոփառատոնում։
	Santouri (Սանթուր նվագողը)	Հանիե	Արգելված է Իրանում։
2008	Շիրին	Իր իսկ դերը	Ցուցադրվել է Վենետիկի կինոփառատոնում։
	Hamisheh Paye Yek Zan Dar Miyan Ast (Արանքում միշտ էլ կին կա)	Մարիամ
	Divar (Պատը)	Սեթարե	Տոկիոյի և Տաորմինայի կինոփառատոների ընտրյալ ֆիլմերից
	Ստերի մարմինը	Աիշա
2009	About Elly|Էլլիի մասին (Darbareye Elly)	Սեպիդե
2010	Si Tu Meurs, Je Te Tue (Կսպանեմ քեզ, եթե մեռնես)	Սիբա
2011	Վիշապներ լինեին այստեղ	Լեյլա
	Chicken with Plums (film)|Սալորներով ճուտիկը (Poulet Aux Prunes)	Իրան
2012	Իսկական կնոջ նման	Մոնա
	Համբերության քարը	Կին
2013	Իմ քաղցր Պղպեղստան	Գովենդ
2014	Դրախտ	Յասմին
	Ելք. աստվածներ և արքաներ	Նեֆերտարի
	Վարդաջուր	Մարիամ Բահարի
2015	Les Deux Amis	Մոնա
	Հեռացի՛ր	Նադա
	Կանչի հանգրվաններ	Կլարա
2016	Ալտամիրա	Կոնչիտա
	Պատերսոն	Լաուրա
	Սոֆիի դժբախտությունները	Մադամ դը Ռեան
2017	Կարիբյանի ծովահենները. մեռածները բան չեն պատմում	Շանսա
	Կարիճների երգը	Նուրան
	Ապաստան	Մոնա/Լինա Հադդադ
	Գլխիվայր	Մագգի
	Santa & Cie	Ամելի
2018	Les filles du soleil (Արևի աղջիկները)	Bahar
	Գիշերը խժռում է աշխարհը	Սառա
	Կարմիր օձը	Ռեբել
2019	Gen:Lock	Յասամին "Յազ" Մադրանի	Web սերիաներ Միայն հնչյունավորումը
2019	Արաբական բլյուզ

Պարգևներ, անվանակարգեր

Տարին	Իրադարձությունը	Պարգևը	Ֆիլմը	Արդյունքը
1997	Fajr միջազգային կինոփառատոն	Մրցանակ՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում	Derakht e Golabie (Դեղձենին)	Հաղթանակ
2004	Երեք մայրցամաք փառատոն (Նանտ, Ֆրանսիա)	Prix d'Interpretation Feminine	Բուտիկ	Հաղթանակ
	Fajr միջազգային կինոփառատոն	«Լավագույն դերասանուհի»	Ashk-e Sarma (Ցրտի արցունքը)	Առաջադրված
	Թեհրանի «Կինոտուն» տառատոն	«Լավագույն դերասանուհի»	Ashk-e Sarma (Ցրտի արցունքը) Բուտիկ	Հաղթանակ
2005	Fajr միջազգային կինոփառատոն	«Երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի»	Mahiha Ashegh Mishavand (Սիրահարված ձուկը)	Առաջադրված
2006	Կազանի միջազգային կինոփառատոն	«Լավագույն դերասանուհի»	Ashk-e Sarma (Ցրտի արցունքը)	Հաղթանակ
2007	Թեհրանի Roshd միջազգային կինոփառատոն	Հատուկ մրցանակ՝ որպես լավագույն դերասանուհի	Mim Mesle Madar (Մ՝ մոր համար)	Հաղթանակ
	Kowsar կինոփառատոն (Մեշհեդ)	«Լավագույն դերասանուհի»		Հաղթանակ
2008	Fajr միջազգային կինոփառատոն	«Լավագույն դերասանուհի»	Divar (Պատը) Hamisheh Paye Yek Zan Dar Miyan Ast (Արանքում միշտ էլ կին կա)	Առաջադրված
	Կազանի միջազգային կինոփառատոն	«Լավագույն դերասանուհի»	Mim Mesle Madar (Մ՝ մոր համար)	Հաղթանակ
	Ասոլոյի կինոփառատոն (Իտալիա)	Էլեոնորա Դուզեի մրցանակ	Միջազգային ճանաչում՝ թատրոնում կամ կինոյում նշանակալից կերպար լինելու համար	Հաղթանակ
	Ասիայի Խաղաղօվկիանոսյան էկրանի մրցանակ	«Լավագույն դերասանուհի»	Darbareye Elly (Էլլիի մասին)	Առաջադրված
2012	Գիժոնի միջազգային կինոփառատոն	«Լավագույն դերասանուհի»	Համբերության քարը	Հաղթանակ
	Աբու Դաբիի կինոփառատոն	«Լավագույն դերասանուհի»		Հաղթանակ
2013	Ասիայի Խաղաղօվկիանոսյան էկրանի մրցանակ	«Լավագույն դերասանուհի»	Իմ քաղցր Պղպեղստան	Առաջադրված
	Ասիական ֆիլմերի մրցանակներ	«Լավագույն դերասանուհի»	Համբերության քարը	Առաջադրված
		Սիրված արտիստուհի		Առաջադրված
2014	Սթոնի Բրուքի կինոփառատոն	Աչքի ընկնող կատարում	Իմ քաղցր Պղպեղստան	Առաջադրված
	Սեզար 39-րդ մրցանակներ	Առավելագույն խոստումնալից դերասանուհի	Համբերության քարը	Առաջադրված
2015	Միջազգային առցանց կինոմրցանակներ (International Online Cinema Awards (INOCA)	«Լավագույն դերասանուհի»	Darbareye Elly (Էլլիի մասին)	Առաջադրված
2016	Լումիերների մրցանակներ, Ֆրանսիա	Առավելագույն խոստումնալից դերասանուհի	Les Deux Amis (Երկու ընկեր)	Առաջադրված
2018	Chlotrudis մրցանակներ[20]	«Երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի»	Պատերսոն	Առաջադրված

Թատերական դերակատարումներ

Տարին	Թատերախաղը	Դերը	Նշումներ
2003	Մարիամն ու Մարդավիջը	Մայան
2004	Սև նարգիզներ		Workshop
2005	Mofatesh (Վերահսկիչը)	Ֆիրուզե	Արգելված է Իրանում։
2013	Շարքային երազանք	Սառա	Հյուրախաղեր Հյուսիսային Ամերիկայում, 2013 թ. մարտ-ապրիլ[21]
2016	Աննա Կարենինա	Աննա Կարենինա	Հյուրախաղեր Ֆրանսիայում, ներկայացում Փարիզի Tempête թատրոնում (ռեժիսոր՝ Գաետան Վասար)

Երաժշտական տեսահոլովակներ

Տարին	Երգը	Դերասանը	Նշումներ
2014	"Pola"	Ջաբրվոքի երաժշտախումբ (դերակատար՝ Clara Cappgli)	[22]
2018	"Դրախտ"	Օրելսան

Համերգներ

Օրը	Վայրը	Նշումներ
2009 թ. օգոստոսի 10	Միլանի կոնսերվատորիայի Վերդիի սրահ	Մոհսեն Նամջուի հետ, նոր՝ Oy ալբոմի շնորհանդես
2009 թ. նոյեմբերի 9	Վենետիկ, Լիդո	Մոհսեն Նամջուի հետ, Վենետիկի կինոփառատոնի ընթացքում

Ծանոթագրություններ

1. filmportal.de — 2005.
2. Discogs — 2000.
3. Munzinger Personen (գերմ.)
4. Deutsche Nationalbibliothek Record #1013552768 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
5. http://www.labaule-infos.net/palmares-du-festival-de-cinema-et-de-musique-de-film-de-la-baule-26-70-1616.html
6. «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
7. Tehrani, Souraya, "Hollywood postponed : Golshifteh Farahani has been prevented from heading to the US to discuss future film roles", Guardian (UK), Friday August 22, 2008
8. "Actress Golshifteh Farahani was appointed as the ambassador of TB" Արխիվացված 2009-03-09 Wayback Machine, News, National Research Institute of Tuberculosis and Lung Disease, Shaheed Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
9. «The Patience Stone». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 30-ին.
10. «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
11. «Rumi's Kimia – Selected Conversations on Vimeo». Vimeo.com. 2011 թ․ ապրիլի 19. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
12. (չաշխատող հղում)
13. «100 Most Beautiful Faces 2014... – Independent Critics by TC Candler | Independent Critics by TC Candler». Tccandler.com. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
14. «DiCaprio Co-Star in Islamic Hot Water? at Hollywood.com». Արխիվացված օրիգինալից 2008 թ․ հոկտեմբերի 9. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link)
15. "Colleague denies Iran actress faced travel ban: report" Արխիվացված 2008-10-10 Wayback Machine, AFP, Tehran, Aug 26, 2008
16. Tait, Robert (2012 թ․ հուլիսի 17). «Iran imposes travel ban on star actresses». The Daily Telegraph. London.
17. McElroy, Damien (2012 թ․ հունվարի 18). «Iranian actress banned from homeland after naked magazine shoot». Daily Telegraph. London. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 22-ին.
18. «Iranian reactions to Golshifteh Farahani's nude photo». Tabeer. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 26-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 22-ին.
19. Omid Memarian (2012 թ․ հունվարի 20). «Nude Photo of Iranian Actress Golshifteh Farahani Roils Iran». The Daily Beast. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
20. «Golshifteh Farahani – Awards – IMDB». IMDB. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 8-ին.
21. «Home». Stage1 Production. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
22. «Jabberwocky: Pola, le titre lancinant et addictif dévoilé». Lefigaro.fr. 2014 թ․ մայիսի 21. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.

Արտաքին հղումներ

• Պաշտոնական կայք
• Գոլշիֆթե Ֆարահանի Internet Movie Database կայքում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գոլշիֆթե Ֆարահանի» հոդվածին։