From Wikipedia, the free encyclopedia
Գաստրոէզոֆագեալ ռեֆլյուքս հիվանդություն (ԳԷՌՀ), հայտնի է նաև որպես թթվային ռեֆլյուքս, տևական ախտաբանական վիճակ, որն ուղեկցվում է ստամոքսային պարունակության հետհոսքով դեպի կերակրափող և դրսևորվում է կա՛մ սիմպտոմներով, կա՛մ բարդություններով[1][2]։ Սիմպտոմներից են բերանում թթվային համը, այրոցի զգացումը, դժվարացած շնչառությունը, կրծքավանդակի ցավը, փսխումը, շնչառական խնդիրները և ատամների էմալի վնասումը[1]։ Բարդությունները ներառում են էզոֆագիտ, Էզոֆագեալ ստրիկտուրաներ և բարետի կերակրափող[1]։
Գաստրոէզոֆագեալ ռեֆլյուքս հիվանդություն | |
---|---|
Տեսակ | հիվանդության կարգ |
Պատճառ | Ստամոքսահյութ |
Հիվանդության ախտանշաններ | այրոց, գաստրոէզոֆագեալ ռեֆլյուքս, precordial pain? և հազ |
Բժշկական մասնագիտություն | աղեստամոքսաբանություն |
Gastroesophageal reflux disease Վիքիպահեստում |
Ռիսկի գործոններից են գիրությունը, հղիությունը, ծխելը, կերակրափողային բացվածքի ճողվածքը և որոշակի դեղորայքի ընդունումը[1]։ Ռեֆլյուքս առաջացնող դեղորայքների շարքում են հակահիստամինային պրեպարատները, կալցիումական անցուղիների պաշարիչները, հակադեպրեսանտները և որոշ քնաբերներ[1]։ Սրա պատճառը ստորին կերակրափողային սֆինկտերի վատ փակումն է (կերակրափողի և ստամոքսի միացման տեղամաս)[1]։ Ախտորոշումը այն մարդկանց մոտ, որոնց մոտ պարզ միջոցառումները բավարար արդյունք չեն տվել, կատարվում է գաստրոսկոպիա, վերին ստամոքս-աղիքային տրակտի նկար, էզոֆագեալ pH մոնիտորինգ կամ էզոֆագեալ մանոմետրիա[1]։
Բուժումը ընդգրկում է ապրելակերպի փոփոխություն, դեղեր և երբեմն վիրահատական միջամտություն[1]։ Ապրելակերպի փոփոխությունը ենթադրում է հրաժարվել ծխելուց, նիհարել, զերծ մնալ որոշակի սննդատեսակներից և աշխատել չպառկել ուտելուց հետո առնվազն երեք ժամ[1]։ Հիմնական ընդունվող դեղորայքային խմբերն են՝ անտացիդներ, H2 ռեցեպտորների պաշարիչներ, պրոտոնային պոմպի ինհիբիտորներ և պրոկինետիներ[1][3]։ Վիրահատական միջամտության դիմում են կոնսերվատիվ միջոցների անարդյունավետության դեպքում[1]։
Արևմտյան երկրներում բնակչության 10-20%-ը տառապում է այս հիվանդությամբ[3]։ Գաստրոէզոֆագեալ ռեֆլյուքս հիվանդությունը (ԳԷՌՀ) ավելի հաճախ ընթանում է առանց նշանակալի ախտանիշների և բարդությունների[1]։ Այս ախտաբանական վիճակը առաջին անգամ նկարագրվել է 1935 թվականին ամերիկացի գաստրոէնտերոլոգ Աշեր Վինկելշտեյնի կողմից։ Դասական ախտանիշները, սակայն, նկարագրվել են ավելի վաղ՝ 1925 թվականին[4]։
Մեծահասակների մոտ հիվանդության առավել տարածված ախտանիշներից են բերանում թթվային համը, ռեգուրգիտացիան և այրոցքը[5]։ Ավելի քիչ հանդիպող ախտանիշներն են ցավը ծամելիս կամ ցավը կոկորդում, բարձրացած թքարտադրությունը, սրտխառնոցը[6], կրծքավանդակի ցավը և հազը։
ԳԷՌՀ-ը երբեմն առաջացնում է կերակրափողի վնասվածքներ։ Այդ վնասվածքները կարող են ներառել ստորև նշվածներից մեկը կամ մի քանիսը.
Որոշ հետազոտությունների արդյունքում առաջարկվել է կապ հետադարձ ականջային ինֆեկցիաների[8], իդիոպաթիկ թոքային ֆիբրոզի[9] և ԳԷՌՀ միջև, թեև որպես պատճառական գործոն վերջիններս հիմնավորված չեն։ Ապացուցված չէ նաև կապը ԳԷՌՀ-ի և քրոնիկական սինուսիտի միջև[10]։
ԳԷՌՀ դժվար է հայտնաբերել նորածինների և երեխաների մոտ, քանի որ նրանք չեն կարող ներկայացնել, թե ինչ են զգում, և պետք է փնտրել հիվանդությանը տիպիկ դրսևորումները։ Ախտանիշները կարող են տարբերվել մեծ տարիքին բնորոշ ախտանիշներից։ ԳԷՌՀ-ն երեխաների մոտ կարող է առաջացնել կրկնվող փսխումներ, պասիվ թքարտադրություն, հազ և այլ շնչառական խնդիրներ, ընդհուպ մինչև խզզոցներ։ Երեխաների մոտ հաճախ դիտվում է անդադար լաց, հրաժարվում են ուտել, սկզբում լացում են սննդի/կաթի համար, հետո դուրս են մղում շիշը կամ կուրծքը և կրկին սկսում լացել, գխտոցներ, դժվարացած շնչառություն և մեծ մասամբ ունեն նվազ քաշ։ Երեխաները կարող են ունենալ մեկ կամ մի քանի ախտանիշներ, չկա մեկ համընդհանուր ախտանիշ բոլորի համար, ովքեր ունեն այս հիվանդությունը։
ԱՄՆ-ում, ամեն տարի գնահատելով մոտ 4 միլիոն նորածինների հետազոտությունների արդյունքները, պարզ է դարձել, որ նրանց մինչև 35%-ը կյանքի առաջին ամիսներին ունենում է ռեֆլյուքսի հետ կապված դժվարություններ, որը հայտնի է որպես պասիվ թքարտադրություն[11]։ Այս երևույթի հետ կապված տեսություններից մեկը «չորրորդ եռամսյակի տեսությունն» է, սա խոսում է այն մասին, որ կենդանիների մեծ մասը ծնվում են բավական շարժուն, մինչդեռ մարդը ծնվում է համեմատաբար անօգնական, և ենթադրվում է, որ լիարժեք զարգացում կլիներ միայն չորրորդ եռամսյակում։ Մինչդեռ երեխան ծնվում է ավելի վաղ, որը էվոլյուցիայի տեսանկյունից հարմար է նեղ ծննդաբերական ուղիներով անցնելու համար, այդ պատճառով նորածինն ունի փոքր վերջույթներ, թերզարգացած օրգան համակարգեր, մասնավորապես ստամոքս-աղիքային տրակտ։
Շատ երեխաներ հաղթահարում են ռեֆլյուքսը մինչև մեկ տարին լրանալը։ Այդուհանդերձ, նրանց նշանակալի մասը չի հաղթահարում հիվանդությունը։ Դա մասամբ պայմանավորված է ընտանեկան նախատրամադրվածությամբ։
ԳԷՌՀ-ն կարող է հանգեցնել Բարետի կերակրափողի առաջացման, որն իրենից ներկայացնում է աղիքային մետապլազիա[7], և համարվում է նախաքաղցկեղային վիճակ։ Բարետի կերակրափողի պրոգրեսիայի ռիսկը դեպի դիսպլազիա հստակ սահմանված չէ, բայց դա տեղի է ունենում մոտ 20% դեպքերում[12]։ Կա ուղղակի կապ քրոնիկական այրոցքի և Բարետի կերակրափողի պրոգրեսիվման մեջ, այդ պատճառով այրոցք ունեցողներին և նրանց, ովքեր ընդունում են դեղորայք ԳԷՌՀ-ի կապակցությամբ, խորհուրդ է տրվում ամեն հինգ տարին մեկ անցնել ԷԳԴՍ[13]։
ԳԷՌՀ-ն առաջանում է ստորին կերակրափողային սֆինկտերի անբավարարության պատճառով։ Առողջ պացիենտների մոտ Հիսի անկյունը, որն առաջանում է կերակրափող-ստամոքս անցման հատվածում, ստեղծում է փական, որը խոչընդոտում է տասներկումատնյա աղիքի լեղային պարունակության, ֆերմենտների և ստամոքսի թթվային պարունակության անցմանը դեպի կերակրափող և դրան հաջորդող բացասական հետևանքների առաջացմանը, ինչպիսիք են այրոցի զգացումը և կերակրափողի զգայուն հյուսվածքների բորբոքումը։
Գործոններ, որոնք կարող են նպաստել ԳԷՌՀ առաջացմանը.
ԳԷՌՀ-ն կապվում է մեծաքանակ շնչառական և կոկորդային բարդությունների հետ, ինչպիսիք են լարինգիտը, քրոնիկական հազը, թոքային ֆիբրոզը, ականջացավը և ասթման՝ կլինիկորեն ոչ այնքան արտահայտված ընթացքով։ Այս դրսևորումները ատիպիկ են՝ պայմանավորված լարինգոէզոֆագեալ ռեֆլյուքսովով (ԼԷՌՀ) կամ էքստրաէզոֆագեալ ռեֆլյուքս (ԷԷՌՀ) հիվանդությամբ։
Գործոններ, որոնք կապվում են ԳԷՌՀ հետ, բայց վերջնականապես հստակեցված չեն.
1999 թվականին առկա հետազոտություններից պարզվեց, որ միջինում 40% դեպքերում հիվանդության հիմքում ընկած է H. pylori ինֆեկցիան[20]։ H. pylori ինֆեկցիայի էռադիակացիան կարող է բերել թթվի սեկրեցիայի բարձրացման[21] ՝ առաջացնելով հարց, թե ի՞նչու են ինֆեկցիա կրող հիվանդերը տարբերվում ինֆեկցիա չկրողներից։ 2004 թվականին հրապարակված կրկնակի կույր հետազոտության արդյունքում չհայտնաբերվեց կլինիկորեն նկատելի տարբերություն այդ երկու տիպի հիվանդների միջև[22]։
ԳԷՌՀ-ն սովորաբար ախտորոշվում է իրեն բնորոշ ախտանիշների հիման վրա[23]։ Ռեֆլյուքսը կարող է ընթանալ նաև առանց ախտանիշների, այդ դեպքում ախտորոշումը պահանջում է երկու ախտանիշների կամ բարդությունների առկայություն և հետհոսք ստամոքսային պարունակությամբ[24]։
Ախտորոշման մեթոդներից է էզոֆագոգաստրոդուոդենոսկոպիան (ԷԳԴՍ)։ Բարիումի կախույթով ռենտգեն հետազոտությունը ախտորոշման նպատակով խորհուրդ չի տրվում[23]։ Էզոֆագեալ մանոմետրիան նույնպես խորհուրդ չի տրվում օգտագործել, այն օգտագործվում է միայն վիրահատության ընթացքում[23]։ Ամբուլատոր էզոֆագեալ pH մոնիտորինգը կարող է կիրառվել այն հիվանդների մոտ, որոնց վիճակը չի բարելավվել ՊՊԸ ընդունումից և չի կիրառվում այն հիվանդներին, ովքեր ունեն Բարետի կերակրափող[23]։ H. pylori-ի հայտնաբերմանն ուղղված հետազոտությունները սովորաբար պարտադիր չեն[23]։
ԳԷՌՀ ախտորոշման ոսկե ստանդարտը էզոֆագեալ pH մոնիտորինգն է։ Այս մեթոդը ամենաօբյեկտիվն է և թույլ է տալիս հետևել հիվանդներին, գնահատել դեղորայքային կամ վիրահատական բուժման հանդեպ օրգանիզմի պատասխանը։ Ախտորոշման եղանակ է նաև կարճաժամկետ բուժումը ՊՊԸ-ով։ Եթե դիտվում է վիճակի բարելավում, ապա դա վկայում է դրական ախտորոշման մասին։ Կարճաժամկետ բուժումը ՊՊԸ-ով կարող է օգնել կանխատեսել ոչ նորմալ 24-ժամյա մոնիտորինգի արդյունքները այն հիվանդների մոտ, ովքեր ունեն տիպիկ ախտանիշներ[25]։
Էնդոսկոպիան օպտիկական ֆիբրոէնդոսկոպի միջոցով ստամոքսի ներզննումն է։ Այն չի համարվում ռուտինային հետազոտման մեթոդ և չի անցկացվում, երբ առկա են լինում հիվանդությանը տիպիկ ախտանիշները և երբ կա պատասխան բուժման հանդեպ[23]։ Այն խորհուրդ է տրվում այն դեպքերում, երբ բացակայում է պատասխանը բուժման հանդեպ կամ հիվանդն ունի իրեն անհանգստացնող ախտանիշներ, որոնցից են դիսֆագիան, սակավարյունությունը, կղանքում արյան առկայությունը, խզզոցները, քաշի կորուստը կամ ձայնի փոփոխությունը[23]։ Որոշ բժիշկներ կողմ են 5-10 տարին մեկ անցկացվող էնդոսկոպիկ միջամտությանը այն հիվանդների համար, ովքեր ունեն հիվանդության երկար պատմություն։ Եվ դա նպատակ ունի վաղ հայտնաբերել հնարավոր դիսպլազիան կամ Բարետի կերակրափողի առաջացումը[26]։
Բիոպսիան նախընտրվում է անցկացնել գաստրոսկոպիայի ընթացքում։ Այն կարող է ցույց տալ.
Ռեֆլյուքսով պայմանավորված փոփոխությունները իրենց բնույթով կարող են լինել ոչ էրոզիվ՝ հանգեցնելով «ոչ էռոզիվ ռեֆլյուքս» հիվանդությանը։
Ծանրության աստիճանը որոշում են Ջոնսոն-Դեմիսթերի գնահատման համակարգով[28]՝ 0 - բացակայում է, 1 - նվազագույն, եզակի էպիզոդներով, 2 - չափավոր, կա թերապևտիկ այցելությունների անհրաժեշտություն, 3 - ծանր, սահմանափակվում է առօրյա գործունեությունը։
Կրծքավանդակի ցավի առաջացման պատճառ կարող է լինել սրտի ախտաբանությունը, հետևաբար ախտորոշում իրականացնելիս, պետք է վերջինս բացառել[23]։ Թթվային ռեֆլյուքսի մեկ այլ տարբերակ կարող է պատճառ դառնալ շնչառական կամ կոկորդային ախտանիշների առաջացման, որոնք հայտնի են որպես «լարինգոէզոֆագեալ ռեֆլյուքս» (ԼԷՌՀ) կամ «էքստրաէզոֆագեալ ռեֆլուքս հիվանդություն» (ԷԷՌՀ)։ Ի տարբերություն ԳԷՌՀ-ի՝ ԼԷՌՀ-ն հազվադեպ է առաջացնում այրոցք և ԼԷՌՀ-ն, երբեմն, անվանում են «լռակյաց ռեֆլյուքս»։
Բուժումը ներառում է ապրելակերպի փոփոխություն, դեղորայք, հնարավոր է նաև վիրահատական միջամտություն։ Սկզբնական բուժումը շատ հաճախ սկսվում է պրոտոնային պոմպը ընկճողներով, օրինակ՝ օմեպրազոլով[23]։
Համարվում է, որ որոշակի սննդատեսակներ և ապրելակերպը նպաստում են ԳԷՌՀ-ի առաջացմանը, բայց դիետիկ սնունդը քիչ օգնում բուժմանը[29]։ Խուսափել պառկելուց առաջ ուտելուց, ինչպես նաև որոշ սննդատեսակներից, խորհուրդ է տրվում նրանց, ովքեր ախտանիշների ի հայտ գալը կապում են նշվածների հետ[24]։ Պետք է խուսափել սուրճից, ալկոհոլից, շոկոլադից, ճարպոտ, թթու և կծու սննդից[24]։ Քաշի կորուստը և պառկելիս գլխի բարձր դիրքը բավական արդյունավետ են[30]։ Բարձր գլխատակը կանխում է հետհոսքը քնի ընթացում[31]։ Ծխելուց հրաժարվելը և ալկոհոլ չօգտագործելը նշանակալիորեն չեն բարելավում ախտանիշները[30]։ Չնայած նրան, որ մարմնամարզությունը կարող են բարելավել ԳԷՌՀ-ի ընթացքը, եռանդուն վարժությունները կարող են վատ ազդեցություն ունենալ[29]։
Որպես առաջին շարքի դեղեր, օգտագործում են պրոտոնային պոմպը ընկճողներ, H2 ռեցեպտորների պաշարիչներ և թթվամարիչներ՝ ալգինաթթվի հետ կամ առանց դրա[3]։
Պրոտոնային պոմպը ընկճողները (ՊՊԸ), մասնավորապես օմեպրազոլը ամենաարդյունավետն է H2 ռեցեպտորային պաշարիչներից, օրինակ՝ ռանիտիդինից հետո[24]։ Եթե օրական մեկ հաբ ՊՊԸ ցուցաբերում է մասնակի արդյունավետություն, կարելի է այն նշանակել օրը երկու անգամ[24]։ Դեղորայքը պետք է ընդունել ուտելուց կես կամ մեկ ժամ առաջ[23]։ ՊՊԸ-ների միջև չկա էական տարբերություն[23]։ Երբ այս դեղերը օգտագործվում են տևական ժամանակ, պետք է նշանակել նվազագույն արդյունավետ դեղաչափով[24]։ Այս մոտեցումը կիրառվում է նաև, երբ հիմնական ախտանիշները ուղեկցվում են հաճախակի խնդիրներով[23]։ H2 ռեցեպտորների պաշարիչների արդյունավետությունը 40% է[32]։
Թթվամարիչների օգտակարությունը ավելի քիչ է և կազմում է մոտ 10% (ԲԱԹ=13, բուժվածների անհրաժեշտ թիվը), մինչդեռ թթվարիչների զուգակցումը ալգինաթթվի հետ (գավիսկոն) կարող է ախտանիշները բարելավել մոտ 60%-ով (ԲԱԹ=4)[32]։ Մետոկլոպրամիդը (պրոկինետիկ) ինչպես միայնակ, այնպես էլ այլ դեղերի հետ զուգակցված խորհուրդ չի տրվում նշանակել՝ պայմանավորված կողմնակի ազդեցություններով[3][24]։ Մոզապրիդը մեղմ ազդող պրոկինետիկ է[3]։
Սուկրալֆատը իր արդյունավետությամբ մոտ է H2 ռեցեպտորների պաշարիչներին, սակայն սուկրալֆատը պետք է ընդունել օրվա մեջ մի քանի անգամ, ինչն էլ սահմանափակում է վերջինիս կիրառումը[3]։ Բակլոֆենը GABAB ռեցեպտորների ագոնիստ է, չնայած այս դեղը բավական արդյունավետ է, այդուհանդերձ առաջանում են խնդիրներ՝ կապված նրա ճշգրիտ դեղաչափի որոշման հետ, և այս ամենի պատճառը դեղի զգալի կողմնակի ազդեցություններն են՝ համեմատ այլ դեղերի[3]։
Ծանր ԳԷՌՀ-ի ստանդարտ վիրահատական բուժումը Նիսսենի ֆունդուպլիկացիան է։ Այս միջամտության արդյունքում ստամոքսի վերին հատվածը կարծես գրկում է ստորին կերակրափողային սֆինկտերը՝ ուժեղացնելով վերջինիս ֆունկցիան և կանխելով թթվային ռեֆլյուքսը, միաժամանակ շտկվում է կերակրափողային բացվածքի ճողվածքը[33]։ Վիրահատություն ցուցված է միայն այն հիվանդներին, որոնց վիճակը չի բարելավվել ՊՊԸ-ների ֆոնին[23]։ Կարճ ժամկետում կյանքի որակը բարելավվում է ի տարբերություն դեղորայքային բուժման, բայց հստակ չէ վիրահատության առավելությունը համեմատած երկարատև դեղորայքային բուժման հետ ՊՊԸ-ներով[34]։ Եթե համեմատենք ֆունդուպլիկացիաների անցկացման տարբեր տեխնիկաներ, ապա մասնակի հետին ֆունդուպլիկացիան ավելի արդյունավետ է, քան մասնակի առաջայինը[35]։ Մասնակի ֆունդուպլիկացիան ելքի առումով ավելի բարենպաստ է, քան ամբողջականը[36]։
2012 թվականին FDA-ն հավանություն տվեց մի սարքի, որը կոչվում է LINX, այն բաղկացած է մետաղական հանգույցներից և ունի մագնիսական միջուկ։ Վիրահատական միջամտությամբ սարքը տեղադրվում է ստորին կերակրափողային սֆինկտերի շուրջ այն հիվանդների մոտ, ովքեր ունեն արտահայտված ախտանիշներ և չեն պատասխանում այլ բուժումների։ Ելքը գրեթե նույնն է, ինչ ըստ Նիսսենի վիրահատվածների մոտ, չնայած չկան հստակ տվյալներ երկարաժամկետ էֆեկտների մասին։ Ի տարբերություն Նիսսենի ֆունդուպլիկացիայի, այս դեպքում կրճատվում են շատ բարդություններ, ինչպես օրինակ փքվածության համախտանիշը, որը բավական հաճախ է դիտվում[37]։ Անցանկալի երևույթներից կարող են հանդիպել կրծքավանդակի ցավ, դժվարացած կլլում, նաև սրտխառնոց և փսխում։ Սարքի տեղադրման համար հակացուցում կարող է հանդիսանալ ալերգիան տիտանի, չժանգոտվող պողպատի, նիկելի կամ երկաթի իոնների նկատմամբ։ Չպետք է մոռանալ, որ այն հիվանդները, ում տեղադրվել է այս սարքը երբևէ չպետք է անցնեն ՄՌՇ (Մագնիսառեզոնանսային շերտագրություն) հետազոտություն, քանի որ վերջինս կբերի ինչպես հիվանդի, այնպես էլ սարքի լուրջ վնասման[38]։
Այն հիվանդներին, որոնց համար ՊՊԸ-ով բուժումը արդյունավետ չէ, կարող է օգնել ներբերանային ֆունդուպլիկացիան առանց հատման[39]։ Արդյունքը կարող է պահպանվել մինչև վեց տարի[40]։
Հղիության ընթացքում կարելի է փորձել օրական ռացիոնի և ապրելակերպի փոփոխություններ, բայց դրանք հաճախ արդյունավետ չեն լինում։ Այդ դեպքում նշանակվում են կալցիում պարունակող թթվամարիչներ։ Ալյումին և մագնեզիում պարունակող թթվամարիչները նույնպես անվնաս են, ինչպես ռանիտիդինը[41] և ՊՊԸ-ները[23]։
Նորածինների վիճակի մեղմացմանը կարող են օգնել կերակրման տեխնիկայի փոփոխությունները, ավելի քիչ և ավելի հաճախ սնվելը, մարմնի դիրքի հաճախակի փոփոխությունը կամ առավել հաճախ առաջացող գխտոցները կերակրվելու ընթացքում[42]։ Նրանց կարելի է նշանակել նաև դեղորայք՝ ռանիտիդին կամ ՊՊԸ-եր[43]։ Սակայն հաստատված չէ ՊՊԸ-երի արդյունավետությունը այս պոպուլյացիայում և ապացուցված չէ նրանց անվտանգ լինելը[44]։
Թթվայնության ընկճումը ԳԷՌՀ-ի բուժման հիմնական ուղղությունն է և շատ հիվանդներ ընդունում են այս դեղերը ավելցուկային քանակներով, քան տվյալ դեպքում անհրաժեշտ է[45]։ Այս դեղերի չարաշահումը մեծ խնդիր է, քանի որ ունի շատ կողմնակի էֆեկտներ և թանկարժեք է[45]։
Որոշ դեպքերում ախտանշային հիվանդները կարող են օգտվել չհսկվող դեղերից և ձեռնարկել կենսակերպի փոփոխություններ[46]։ Սա հաճախ առավել ապահով և նվազ ծախսատար է, քան նշանակված դեղորայքը[46]։ Որոշ ուղեցույցներ խորհուրդ են տալիս սկսել բուժումը H2 պաշարիչներով, հետո նոր միայն նշանակել ՊՊԸ-եր, քանի որ այդ մոտեցումը և՛ անվտանգ է, և՛ էժան[46]։
Արևմտյան պոպուլյացիայում ԳԷՌՀ-ն ախտահարում է բնակչության 10-20%-ին և 0.4%-ի մոտ այն նոր է հայտնաբերվում[3]։ Բնակչության հետազոտությունների արդյունքում պարզվեց, որ Կանադայում 3.4 - 6.8 միլիոն մարդ այս հիվանդության կրողն է։ Զարգացած երկրներում ԳԷՌՀ-ի առաջացման հավանականությունը կապվում է տարիքի հետ, առավել հաճախ ախտահարելով 60-70 տարեկան մեծահասակներին[47]։ ԱՄՆ-ի բնակչության 20%-ի մոտ ախտանիշներ ի հայտ են գալիս շաբաթը մեկ անգամ, իսկ 7%-ի մոտ՝ ամեն օր[3]։ Չկան տվյալներ կապված ԳԷՌՀ-ի սեռային պայմանավորվածության հետ։
Նախկինում որպես բուժական միջամտություն կատարվում էր վագոտոմիա (պրոքսիմալ սելեկտիվ վագոտոմիա)։ Վիրահատական ճանապարհով հեռացվում էր ստամոքսը նյարդավորող թափառող նյարդի ճյուղերը։ Բուժական այս միջոցառումը այժմ փախարինված է դեղորայքային բուժմամբ։ Վագոտոմիան ինքնին կարող է պատճառ դառնալ ստամոքսաելքի նեղացման՝ բերելով ստամոքսի պարունակության ձգձգված դատարկման։ Խուսափելու համար այս բարդությունից վագոտոմիան զուգակցում են պիլորոպլաստիկայի կամ գաստրոէնտերոստոմիայի հետ։
Հետազոտվում են մի շարք էնդոսկոպիկ սարքեր ուղղված քրոնիկ այրոցքի բուժմանը։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.