Գանթիադ (Գագրայի շրջան)

Գանթիադ (վրաց.՝ განთიადი, [gɑntʰiɑdi]  ( լսել), Цандрыҧшь), քաղաքատիպ ավան Սև ծովի ափին, իրավականորեն՝ Վրաստանի Աբխազիայի Ինքնավար Հանրապետության Գագրայի շրջանում, Ռուսաստանի Դաշնության սահմանից 5 կմ հեռավորության վրա։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Գանթիադ (այլ կիրառումներ)

Քաղաքատիպ ավան
Գանթադ
განთიადი
Երկիր	Վրաստան/ Աբխազիայի Հանրապետություն
Երկրամաս	Աբխազիայի Ինքնավար ՀանրապետությունԱբխազիայի Ինքնավար Հանրապետություն
Շրջան	Գագրայի շրջան
Ղեկավար	Ալբերտ Տարկիլ[1]
Բնակչություն	5,170 մարդ (2011)
Ազգային կազմ	Հայեր` 55.9% Աբխազներ` 19.6% Ռուսներ` 18.4% Ուկրաինացիներ` 0.9% Վրացիներ և հույներ` 0.7%
Կրոնական կազմ	Քրիստոնեություն
Ժամային գոտի	UTC+3
Փոստային ինդեքսներ	6729[2]
Գանթիադ (Գագրայի շրջան) (Վրաստան)
Գանթիադ (Գագրայի շրջան) (Աբխազիա)
Գանթիադ Վիքիպահեստում

Անվանում

Գանթիադը պատմական ժամանակներում հայտնի է եղել Սաուչի անվանումով (ռուս.՝ Саучи): Այնուհետև, 1944 թվականին Ալեքսեյ Պետրովիչը Երմոլովի պատվին կոչվել է Երմոլով։

1944-1991 թվականներին բնակավայրը հայտնի է եղել Գանթիադ անվանումով (վրաց.՝ განთიადი, ռուս.՝ Гантиади): Բնակավայրի անվանումը ծագել է վրացական լուսաբաց բառից (վրաց.՝ განთიადი): 1992-1993 թվականի պատերազմից հետո, երբ բնակավայրը անցավ Աբխազիայի իշխանությունների վերահսկողության ներքո Գանթիադը վերանվանվեց Ցանդրիպուշ։

Չնայած սրա, մինչ օրս էլ առավել տարածված է համարվում Գանթիադ քաղաքանվանումը։

Պատմություն

Քաղաքի հիմնադրման մասին հիշատակումներ չկան։ Նախկինում եղել է Սանիգայի միավորման մայրաքաղաքը^[3]։ Այստեղ է գտնվել նաև Խորհրդային Միության կենտրոնական կոմիտեի գլխավոր քարտուղար Իոսիֆ Ստալինի անձնական նստավայրը։

Բնակչություն

Ըստ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալների՝ Գանթիադի բնակչությունը կազմում է 5,170 մարդ։ Բնակչության ճնշող մեծամասնությունը (55.9%) կազմում են հայերը։

Հայերից բացի, Գանթիադում բնակվում են նաև մեծ քանակությամբ ռուսներ (18.4%) և աբխազներ (19.6%): Ուկրաինացիները կազմում են բնակչության 0.9%-ը, իսկ վրացիները և պոնտոսի հույները միասին՝ 0.7%^[4]:

Տեսարժանություններ

Այստեղ է գտնվում 6-րդ դարի ճարտարապետական հուշարձաններից Գանթիադի վանքը^[5]։

Ծանոթագրություններ

1. «Գագրայի շրջանի քաղաքներ և գյուղերի վարչություն». Գագրայի շրջանի ադմինիստրացիա. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 28-ին.
2. საქართველოს ფოსტა — 1805.
3. Պաշկով, Օ.Վ, (2010). Գանթիադ քաղաք (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին. {{cite web}}: Invalid |script-title=: missing prefix (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
4. 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներ
5. V. Jaoshvili, R. Rcheulishvili, Վրացական սովետական հանրագիտարան, V. 2, p. 680, Թբիլիսի, 1977.

Արտաքին հղումներ

• Պաշտոնական կայք Արխիվացված 2011-09-04 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գանթիադ (Գագրայի շրջան)» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 685)։