From Wikipedia, the free encyclopedia
Բատիր (մայիսի 24, 1970[1][2][3], Almaty Zoo, Ալմաթի, Ղազախական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - օգոստոսի 26, 1993, Կարագանդայի կենդանաբանական այգի, Ղազախստան), հնդկական փիղ Կարագանդայի կենդանաբանական այգուց, որն ընդունակ է ձայնային նմանակման։
Բատիր | |
---|---|
Տեսակ | անազատության մեջ ապրող միջատներ |
Ծնվել է | մայիսի 24, 1970[1][2][3] |
Ծննդավայր | Almaty Zoo, Ալմաթի, Ղազախական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
Սատկել է | օգոստոսի 26, 1993 (23 տարեկան) |
Սատկելու վայր | Կարագանդայի կենդանաբանական այգի, Ղազախստան |
Բատիրը ծնվել է Ալմաթիի կենդանաբական այգում՝ վայրի փղերի Պալմայի և Դուբասի ընտանիքում[4]։
Կենդանաբանական այգու աշխատակիցների և այլ վկաների խոսքով՝ Բատիրը (նրա բառապաշարում գերակշռում է ղազախերենը) ունակ էր ընդօրինակելու իրեն շրջապատող աշխարհի ձայները՝ մարդկանց խոսք, հաչող շներ և այլ ձայներ։ Ըստ մամուլի հաղորդագրությունների՝ Բատիրի այս առանձնահատկությունը կենդանաբանական այգու աշխատակիցները նկատել են 1977 թվականի ձմռանը և սկսել են ուսումնասիրել 1979 թվականին, որից հետո կենտրոնական մամուլում հրապարակվել են նրա մասին մի շարք հայտնի գիտական հոդվածներ և գրառումներ։ Տեսալսողական ձայնագրությունները կատարվել են փղի դիտարկման ժամանակ։
Բատիրի տարբերակիչ առանձնահատկությունը, դատելով ԶԼՄ-ների հաղորդագրություններից, ձայնանմանողականության ունակությունն է։ Հարկ է նշել, որ լրատվամիջոցներում նման ունակության նկարագրությունը՝ որպես «խոսող փիղ», հիմնավորված չէ. կենդանիների կողմից նախկինում լսված հնչյունների վերարտադրությունը չի հանդիսանում նշանային հաղորդակցական համակարգի բաղկացուցիչ, այսինքն՝ լեզու, հետևաբար, նման ընդօրինակումը խոսք չէ։ Միևնույն ժամանակ, մարդու կողմից այդպիսի հնչյունների ընկալման առանձնահատկությունն է ձայնային հոսքի հատվածացումը և հնչյունական տարրերի հետագա մեկնաբանությունը, ինչը կարող է հանգեցնել անիմաստ խոսքի հաջորդականությունների և կեղծ նախադասությունների «բառերի» բաժանմանը[5]։
Ձայնանմանողականությունը հազվադեպ է հանդիպում կաթնասունների շրջանում, փղերի շրջանում նման դեպքերի մասին հաղորդումները եզակի են և նկարագրվում են գիտական գրականության մեջ, մասնավորապես, «Nature»[6] և «Scientific American» ամսագրերում[7]։
Բատիրի դեպքը արագորեն տարածվել է լուրերով և լեգենդներով, որոնցից շատերը որպես աղբյուր դիտարկում էին կենդանաբանական այգու աշխատակիցների հաղորդագրությունը, այնուհետև հայտնվել են լրատվամիջոցների մեջ։ Մասնավորապես, հաղորդվել է, որ Բատիրը կարող է ընդօրինակել մարդու խոսքը ուլտրաձայնային հաճախականության տիրույթում (ավելի քան 20 կՀց), չնայած հայտնի է, որ փղերի լսողության վերին հաճախականության սահմանը 12 կՀց-ից ոչ ավելի է, և նրանք կարող են 150 Հց-ից ավելի բարձր հնչյուններ արձակել[8]։
Բատիրը մահացել է 1993 թվականին՝ 24 տարեկանում։ Մահվան պատճառը կենդանաբանական այգու աշխատողների կողմից փղին փոխանցվող հանգստացնող դեղերի մահացու չափաքանակն էր։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.