Արյան դեղին աղ

Արյան դեղին աղ (կալիումի ֆերոցիանիդ, կալիումի (II) հեքսացիանոֆերատ, ), K₄[Fe(CN)₆]•3H₂O, երկարժեք երկաթի կոմպլեքսային միացություն, ֆերոցիանաջրածնական թթվի՝ H₄[Fe(CN)₆], կալիումական աղը^[4][5]։

Արյան դեղին աղ
Քիմիական բանաձև	C₆FeK₄N₆
Մոլային զանգված	6,1E−25 կիլոգրամ[1] և 6,1E−25 կիլոգրամ[2] գ/մոլ
Հալման ջերմաստիճան	70 ± 1 °C[3] °C
Կազմալուծման ջերմաստիճան	մոտ 400 °C
Քիմիական հատկություններ
Դասակարգում
CAS համար	13943-58-3
PubChem	9605257, 9929184, 139263956, 12598079
EINECS համար	237-722-2
SMILES	[C-]#N.[C-]#N.[C-]#N.[C-]#N.[C-]#N.[C-]#N.[K+].[K+].[K+].[K+].[Fe+2], [C]#N.[C]#N.[C]#N.[C]#N.[C]#N.[C]#N.[Fe-4].[K+].[K+].[K+].[K+]
ЕС	237-722-2
ChEBI	20162028
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Հատկություններ

Բաց դեղին, դառնահամ բյուրեղներ են։ Խտությունը՝ 18800 կգ/մ³։ Լուծվում է ջրում (22,4 %, 20 °C-ում), չի լուծվում սպիրտում և եթերներում^[6]։ 100 °C-ում կորցնում է բյուրեղաջուրը և դառնում սպիտակ խոնավածուծ փոշի^[4]։

Շիկացնելիս քայքայվում է՝ անջատելով ազոտ^[7]։

${\displaystyle {Fe_{2}[Fe(CN)_{6}]\longrightarrow \ Fe_{3}C+5C+3N_{2}+12KCN}}$

Օդում կայուն է և թունավոր չէ, սակայն թթուների առկայությամբ անջատում է ցիանաջրածին^[8]։

Ստացում

Հնում ստանում էին սպանդանոցային թափոնների, օրինակ, արյան մշակումից (այստեղից էլ՝ արյան դեղին աղ անվանումը),

${\displaystyle {3Fe^{2+}+6CN\longrightarrow \ Fe_{2}[Fe(CN)_{6}]}}$

այժմ՝ քարածխի չոր թորման նյութերից։

${\displaystyle {Fe_{2}[Fe(CN)_{6}]+12CN^{-}\longrightarrow \ 3Fe[Fe(CN)_{6}]^{-4}}}$

Կիրառում

Օգտագործվում է վերլուծական քիմիայում՝ մետաղների որոշման, արդյունաբերության մեջ։

Ծանոթագրություններ

1. gelbes Blutlaugensalz
2. potassium ferrocyanide — 2007.
3. Potassium Ferrocyanide Properties
4. Gail, E.; Gos, S.; Kulzer, R.; Lorösch, J.; Rubo, A.; Sauer, M.; Kellens, R.; Reddy, J.; Steier, N.; Hasenpusch, W. (2011 թ․ հոկտեմբեր). «Cyano Compounds, Inorganic». Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a08_159.pub3.{{cite encyclopedia}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
5. Von Wagner, Rudolf (1897). Manual of chemical technology. New York: D. Appleton & Co. էջ 474 & 477.
6. «POTASSIUM FERROCYANIDE MSDS Number: P5763 - Effective Date: 12/08/96». J. T. Baker Inc. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 8-ին.
7. Willans, M.J.; Wasylishen, R.E.; McDonald, R. "Polymorphism of potassium ferrocyanide trihydrate as studied by solid-state multinuclear NMR spectroscopy and X-ray diffraction" Inorganic Chemistry 2009, volume 48, p4342-4353
8. Seel, F. (1965). «Sodium Nitrosyl Cyanoferrate». In Brauer, G. (ed.). Handbook of Preparative Inorganic Chemistry. Vol. 2 (2nd ed.). New York: Academic Press. էջ 1768. LCCN 63-14307.

Գրականություն

• Ebbing D.D, Gammon S.D. (2008). General Chemistry (9η ed.). Cengage Learning. ISBN 0618857486.
• Housecroft C.E., Sharpe A. G. (2005). Inorganic chemistry (3η ed.). Pearson Education Limited. ISBN 9780131755536.
• Jackson R. S. (2000). Wine science: principles, practice, perception (2η ed.). Elsevier Inc. ISBN 978-0-12-379062-0.
• Mackay K.M., Mackay R.A., Henderson W. (2002). Introduction to modern inorganic chemistry (1η ed.). CRC Press. ISBN 0748764208.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
• Mανουσάκης Γ.Ε. (1994). Γενική και Ανόργανη Χημεία. Αφοι Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη. ISBN 9603432725. }}
• Pauling L. (2003). General Chemistry (3η ed.). Dover Publications Inc. ISBN 9780486656229.
• Tοσσίδης Ι. (2001). Χημεία Ενώσεων Συναρμογής. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη. ISBN 9789604317547.
• Wiberg E., Nils Wiberg N., Holleman A.F. (2001). Inorganic chemistry. Academic Press. ISBN 0123526515.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

Արտաքին հղումներ

• «Cyanide (inorganic) compounds fact sheet». National Pollutant Inventory Australia.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 98)։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արյան դեղին աղ» հոդվածին։