From Wikipedia, the free encyclopedia
Արագիլներ[1] (լատին․՝ Ciconia), թռչունների դաս, արագիլանմանների կարգ։
Արագիլի արտաքին հատկանիշներն են երկար մերկ ոտքեր՝ ծածկված ցանցատիպ մաշկով, կտուցը երկար է, ծայրը՝ ուղիղ, սուր կամ թեթևակի կեռ, առջևի մատները միմյանց փոխկապակցված են լայն լողացող թաղանթով, մատները կարճ են վարդագույն թաղանթով, գլուխը և պարանոցը գորշ մաշկ ունեն։
Եվրոպայում տարածված է երկու տեսակ՝ սև և սպիտակ։ Առաջինը ծածկված է մուգ շագանակագույն փետուրներով, երկրորդը, բացառությամբ թևերի և ուսերի, ծածկված է սպիտակ փետուրներով, կտուցն ու ոտքերը կարմիր են։
Չվածները Կենտրոնական Եվրոպա են վերադառնում փետրվար-մարտ ամիսներին։ Եվրոպայից բացի, կարելի է հանդիպել նաև արևելյան կիսագնդում։ Վերադառնալուց հետո նրանք ապրում են հին բներում, որոնք կառուցված են չոր ծառերի գագաթներին և տանիքներում, ինչպես նաև ջրառատ տարածքներում։ Առավել շատ տեսակներ հանդիպում են Նիդերլանդներում, Իսլանդիայում և Հարավային Սաքսոնիայում։ Անգլիայում ևս շատ են։ Քանի որ արագիլները չեն հետապնդվում, նրանք շատ շատ են վստահում և մոտենում բնակավայրերին։
Արագիլները սնվում են միջատներով, ձկներով, երկկենցաղներով, սողուններով, մկներով, բույսերով։ Դնում են 4-5 սպիտակ ձու մոտ 8 սմ մեծությամբ։ Ձայնը թույլ է, հնչյունները ստեղծվում են ծնոտների բղավոցով, միայն ձագուկները, որոնք նստած են բույնի մեջ, ստեղծում են հեգնանք կամ ձայն, կարծես թե թույլ ցնցող։ Փոքր արագիլին հեշտ է ձեռքով բռնել։ Ապրում են երկար։ Արագիլի պարանոցից մինչև պոչի փետուրների ծայրը 1,5 մետր է, կանգնած դիրքում ունի 1 մետր բարձրություն։
Անտիկ և միջնադարյան գրողների ստեղծագործություններում հանդիպում ենք լեգենդի, որտեղ նվում է, որ արագիլները կերակրում են իրենց ծնողներին, երբ նրանք ի վիճակի չեն հոգ տանել իրենց մասին։ Այդ պատճառով վերածննդի ժամանակ և հետագայում գեղանկարչության մեջ արագիլը խորհրդանշում է հարգանք ծնողների նկատմամբ։ Բացի այդ, արագիլներին նկարները ներկայացվել են որպես Մերկուրի աստծո մարտակառք[2]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.