Ալֆոնս Դոդե

Ալֆոնս Դոդե (ֆր.՝ Alphonse Daudet, մայիսի 13, 1840(1840-05-13)^{[2][3][1][…]}, Նիմ^{[3][2][4][…]} - դեկտեմբերի 16, 1897(1897-12-16)^{[4][1][5][…]}, Փարիզ, Ֆրանսիա^{[3][2][4][…]}), ֆրանսիացի վիպասան և թատերագիր, Պրովանսի կյանքից վերցրած վառ պատմվածքների հեղինակ, պարծենկոտ Տարասկոնցի Տարտարենի կերպարի ստեղծողը։ Գրական ճանաչման է արժանացել «Նամակներ իմ հողմաղացից» (1869) պատմվածքների ու ակնարկների գրքով։ 1870-ական թվականներին հարել է Էմիլ Զոլայի գլխավորած նատուրալիստական դպրոցին, ստեղծել սուր քննադատական վեպեր՝ «Ֆրոմոն Կրտսերը և Ռիսլեր Ավագը» (1874), «Նաբաբը» (1877), «Նումա Ռումեստան» (1881), «Սաֆո» (1884), որտեղ մերկացված են բարձր խավի բարքերը։

Ալֆոնս Դոդե ֆր.՝ Alphonse Daudet[1]
Ծննդյան անուն	ֆր.՝ Louis Marie Alphonse Daudet[1]
Ծնվել է	մայիսի 13, 1840(1840-05-13)[2][3][1][…]
Ծննդավայր	Նիմ[3][2][4][…]
Վախճանվել է	դեկտեմբերի 16, 1897(1897-12-16)[4][1][5][…] (57 տարեկան)
Վախճանի վայր	Փարիզ, Ֆրանսիա[3][2][4][…]
Գերեզման	Պեր Լաշեզ[6] և Grave of Alphonse Daudet
Գրական անուն	Piccolo
Մասնագիտություն	գրող, դրամատուրգ, բանաստեղծ, վիպասան, ինքնակենսագիր, սցենարիստ և արձակագիր
Լեզու	ֆրանսերեն[7] և պրովանսիալի բարբառ[7]
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Ժանրեր	վեպ, պոեզիա, պատմազրույց, դրամա և պատմվածք
Ուշագրավ աշխատանքներ	Tartarin of Tarascon?, Նամակներ իմ հողմաղացից, Le petit chose?, Monsieur Seguin's Last Kid Goat? և L'Arlésienne?
Անդամակցություն	Նիմի ակադեմիա
Պարգևներ	և Jouy Prize?
Ամուսին	Ջուլիա Դոդե
Զավակներ	Լեոն Դոդե, Լուսիեն Դոդե և Էդմե Դոդե
Ներշնչվել է Էմիլ Զոլա և Edmond de Goncourt?
Ալֆոնս Դոդե Վիքիքաղվածքում
Ալֆոնս Դոդե Վիքիդարանում
Alphonse Daudet Վիքիպահեստում

Ստեղծագործությունների հայերեն թարգմանություններ

Հայերեն են թարգմանվել և հրապարակվել նրա հետևյալ ստեղծագործությունները.

• «Ջեկ» (վեպ)^[8]
• «Պստիկը» (վեպ)^[9]
• «Ֆրոմոն Կրտսերը և Ռիսլեր Ավագը» (վեպ)
• «Տարասկոնցի Տարտարենը» (վիպակ)^[10]
• «Նամակներ իմ հողմաղացից» (Տպավորություններ Պրովանսից)^[11]
• «Լրտես տղան» (պատմվածք)^[12]
• «Կորնել պապի գաղտնիքը» (պատմվածք)^[13]
• «Պատմվածքների ընտրանի»
• «Խոչընդոտ» (L'obstacle, կատակերգություն 4 արարով)^[14]
• «Գեղեցիկ Նիւերնեզա»^[15] ։

Վեպեր

• «Ֆրոմոն Կրտսերը և Ռիսլեր Ավագը» (Fromont jeune et Risler aîné, 1874)
• «Սաֆո» (Sapho, 1884)
• «Ջեք» (Jack, 1876)
• «Նաբոբ» (Le Nabab, 1877)
• «Արտաքսված արքաներ» (Les Rois en exil, 1879)
• «Տարասկոնցի Տարտարենի արտասովոր արկածները» (Tartarin de Tarascon, 1872)
• «Տարտարենը Ալպերում» (Tartarin sur les Alpes, 1885)
• «Անմահը» (L’Immortel, 1888)
• «Տարասկոն նավահանգիստը» (Port-Tarascon, 1890)։

Պիեսներ

• «Առլեցի աղջիկը» 1872
• «Պայքար գոյության համար» 1889
• «Խոչընդոտ»։

Պատկերասրահ

• 
  Ալֆոնս Դոդե 1860-ականներ
• 
  Ալֆոնս Դոդեի գերեզմանը

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Daudet, Alphonse // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911.
3. Тейтельбаум Ф. М. Доде // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 2.
4. Додэ, Альфонс (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. Xа. — С. 855—856.
5. Bornecque J. Encyclopædia Britannica
6. Էստոներեն Վիքիպեդիա — 2002.
7. Fourié J. Dictionnaire des auteurs de langue d'Oc de 1800 à nos jours (ֆր.) — Aix-en-Provence: Felibrige edicioun, 2009. — P. 103. — 369 p. — ISBN 978-2-9533591-0-7
8. Ջեկ։ [Վեպ] / Ա. Դոդե; Ռուս. թարգմ.՝ Վլ.Դանիելյան; Խմբ.՝ Ջ. Ղազարյան; Նկ.՝ Գ. Յարալյան. - Երևան։ Սովետական գրող, 1981. - 400 էջ
9. Պստիկը։ [Վեպ] / Ա. Դոդե; Ֆրանս. թարգմ.՝ Վ. Միքայելյան ; Խմբ.՝ Ավ. Իսահակյան. - Երևան։ Հայպետհրատ , 1946. - 307 էջ
10. Տարասկոնցի Տարտարենը։ Վիպակ / Ալ. Դոդե; Խմբ.՝ Ն.Հ. Մանուկյան. - Երևան։ Արևիկ, 1988. - 128 էջ
11. Նամակներ իմ հողմաղացից։ [Տպավորություններ Պրովանսից] / Ա. Դոդե (1840-1897); Ֆրանս. թարգմ.՝ Ն. Վարդանյան; Խմբ.՝ Վ.Հ. Բաբայան. - Երևան։ Հայաստան, 1976. - 166 էջ
12. Լրտես տղան։ [Պատմվածք] / Ալֆոնս Դոդե; Թարգմ. ֆրանս.՝ Վ. Միքայելյան; Նկ.՝ Բ. Մազմանյան. - Երևան։ Հայպետհրատ, 1942. - 24 էջ։
13. Կորնել պապի գաղտնիքը։ Պատմվածք / Ա. Դոդե; Թարգմ.՝ Աթ. Խնկոյան; Խմբ.՝ Է. Չալիկյան; Նկ.՝ Ն. Գյուլամիրյան. - Երևան։ Լույս, 1983. - 16 էջ
14. «Ալֆոնս Դոդե». haygirk.nla.am.
15. Դոդե, Ալֆոնս. «Գեղեցիկ Նիւերնեզա» (PDF). haygirk.nla.am.

Արտաքին հղումներ

• Ալֆոնս Դոդեի ստեղծագործությունների հայերեն աուդիոտարբերակը

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Ալֆոնս Դոդե հոդվածին

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալֆոնս Դոդե» հոդվածին։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալֆոնս Դոդե» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալֆոնս Դոդե» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 429)։