Pliton (planèt)

Pliton (senbòl: ^[1] ak ^[2]) se yon planèt tinen nen ki sitiye nan senti Kipè a (Kuiper). Nan pase a, li konsidere tankou dènye planèt ki ap vire otou etwal Solèy nou an, men an 2006 linyon astwonomik entènasyonnal klase l tankou planèt nen. Pliton se pwototip yon nouvèl klas objè nan sistem solè a -- objè transneptinyen oswa plitowid.
Pliton prensipalman konpoze nan wòch e glas metàn. Dyamèt li anviwon de twazyèm dyamèt Lalin nan. Yon jou sou Pliton dire 6,287 jou sou Latè a. Li genyen twa (5) satelit : Chawòn, Niks (Nix), Idra (Hydra), Stiks (Styx) epi Kerberos.
Distans ant planèt la epi Solèy la chanje ant 29 e 49 inite astwonomik. Òbit li enkline e eksantrik anpil. Li pa vire otou Solèy la nan plan ekliptik, tankou tout lòt planèt yo, epi òbit li pa preske sikilè, tankou tout lòt planèt yo. Kidonk, pannan ant 14 e 20 an nan òbit li, li pi pwòch Solèy la pase Neptin. Men akòz eksantrisite òbit Pliton, òbit li pa janm kwaze òbit Neptin nan.
Li dekouvri an 1930 pa Clyde Tombaugh apre Percival Lowell te predi planèt la egziste. Li nonme apre bondye romen ki viv nan anfè epi apre Percival Lowell. Senbòl planèt la se ♇.
Sonn espasyal New Horizons lanse an 2006 pou fè eksplorasyon sistèm Pliton an. Li rive an 2015 apre yon vwayaj 6,4 miya kilomèt.

Pliton

Galri imaj yo

• 
  Pliton ak Charòn
• 
  Konparezon ant Latè, Lalin epi Pliton
• 
  Imaj dekouvèt satelit Pliton P1 e P2
• 
  Imaj soti nan teleskòp Hubble sou sistèm Pliton.
• 
  Imaj elaji Pliton ak Charòn
• 
  Òbit 4 manm nan sistèm Pliton, vizib sou Latè
• 
  Sistèm Pliton 15 fevriye 2006 (Hubble)

Referans

1. JPL/NASA (22 avril 2015). « What is a Dwarf Planet? ». Jet Propulsion Laboratory. Retrieved 19 janvye 2022.
2. John Lewis, ed. (2004). Physics and chemistry of the solar system (2 ed.). Elsevier. p. 64.

Lyen deyò