Zdźar (Wjelećin)

Zdźar (lok. na Zdźeri^[1] abo w Zdźarju; němsce Sora) je z pjeć dworow wobstejaca hornjołužiska wjeska, kotraž słuša z lěta 1936 k Wjelećinej.

Zdźar
Sora

Połoženje Zdźarja na karće Hornjeje Łužicy DEC
město:	Wjelećin
zagmejnowanje:	1936
wobydlerstwo:	24 (2011)
wysokosć:	410–440 metrow n.m.hł.
51.1214.376944444444410–440
póstowe čisło:	02681
předwólba:	03592
wotwodźene słowa:	wobydler/ka: Zdźarjan/-ka adjektiw: Zdźarjanski skłonowanje: Zdźarja, Zdźarjej, Zdźar, Zdźarjom, w Zdźarju
Na Zdźeri Na Zdźeri
wikidata: Zdźar (Q2303108)

Geografija

Mała wjeska leži we wysokosći wot wjace hač 400 metrow něhdźe wósom kilometrow južnje Budyšina na hórskim hrjebjenju prěnjeho rjećaza Hornjołužiskich horin, mjez Mnišoncom a Čertowej klětku (463 m) na wuchodźe a Ćeleńcom (367 m) na zapadźe. Wona je tuž hromadźe z Motydłom pola Šěrachowa najwyše ležace sydlišćo Budyskeho wokrjesa a dla čerstweho powětra a rjaneho wuhlada na Budyšin a hač do Kamjenca woblubowane wulětnišćo. Susodne wsy su 100 metrow nišo ležace Warnoćicy na juhozapadźe a Wostašecy na juhowuchodźe. Při sewjernej skłoninje Zdźarjanskeje hory do směra na Čorne Noslicy so w skale wudobywa granodiorit.

Ležownostne mjena

Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena w Zdźarju: Hornje kerki, Delnje kerki (Kamjeńčki), Pućik (hórka), Cachory (Mokřiny), Rumpacht, Zahrodki, Na Hórku, Hornja brězyna, Na čěski móst, Čertowa klětka, Na šćežcy po horje, Wulki Pichow, Cyrkwinski puć, Puć na Bjarony.^[2]

Stawizny

Sydlišćo je so prěni raz w lěće 1477 jako Sahir naspomniło a słušeše wot započatka jako wudwór k Hornjohórčanskemu ryćerkubłu.^[3] Hač do 19. lětstotka njesłušeše Zdźar kaž tež Wjelećin sam administratiwnje k Hornjej Łužicy, ale do Stołpinskeho hamta.

Po statistice Arnošta Muki měješe wjeska w lěće 1884 cyłkownje 40 wobydlerjow, z nich 30 Serbow a dźesać Němcow.^[4] Wšitcy wobydlerjo chodźachu pak kemši do tehdy hižo do wulkeho dźěla zněmčeneho Wjelećina, hdźež mějachu hač do lěta 1945 hišće serbskeho fararja. Dźensa so w Zdźarju hižo serbsce njerěči.

Žórła

• Theodor Schütze: Um Bautzen und Schirgiswalde (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 12). 1. nakład. Akademie Verlag, Berlin 1967, str. 132sl.

1. Křesćan Bohuwěr Pful: Łužiski serbski słownik. Maćica Serbska, Budyšin 1866, str. 1006 (online).
2. Michał Rostok: Ležownostne mjena. W: ČMS 40 (1887), str. 3–50, tu str. 24sl. (digitalizat).
3. Zdźar w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
4. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 55. → wšě wjeski

Wotkaz

 Commons: Zdźar – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow