wuchodofriziska rěč From Wikipedia, the free encyclopedia
Saterfriziska rěč abo krótko Saterfrizišćina (swójske pomjenjenje: Seeltersk) je poslednja wuchodofriziska warianta friziskeje rěče, a to emsfriziski dialekt. Mjeztym zo we Wuchodnej Friziskej wuchodofriziska rěč bu wot wuchodofriziskeje delnjoněmčiny (delnjosakskeho dialekta) wutłóčena, je saterfrizišćina jako friziska rěč w delnjosakskej Saterskej přežiwiła.
| kraje | Němska | |
| zwjazkowy kraj | Delnja Sakska | |
| region | Saterland | |
| rěčnicy | 1000 hač 5000 (2001) | |
| znamjenja a klasifikacija | ||
|---|---|---|
| klasifikacija | Indoeuropske rěče
| |
| oficielny status | ||
| hamtska rěč | Gmejna Saterland (Delnja Sakska/Němska) | |
| rěčne kody | ||
| ISO 639-3 (SIL): | ||
| karta | ||
 | ||
| Rozšěrjenje friziskich rěčow | ||
| wikipedija | ||
Saterfrizišćina je hižo w srjedźowěku nastała. Je tuž linguistiska wosebitosć a někotři eksperća njemjenjuja ju frizisku narěč, ale wosebitu rěč.
Saterfrizišćinu w gmejnje Saterland w krajnym wokrjesu Cloppenburg po rozdźělnych trochowanjach wot 1.000 hač 2.500 ludźi rěči. Jedna so tuž wo jednu z najmjeńšich rěčnych kupow Europy.
Sydlerjo z Wuchodneje Friziskeje, kotřiž běchu swoje prěnjotne sydła pod ćišćom přirodnych katastrofow wopušćili, su spočatki saterfrizišćiny w kónčinach dźensnišich sydlišćow Ramsloh (saterfriz. Roomelse), Scharrel (Schäddel), Sedelsberg (Sedelsbierich) a Strücklingen (Strukelje) etablěrowali.
Srjedźowěkowska rěč je so dołhi čas geografiskich wosebitosćow dla zachowała. Saterfrizojo běchu lětstotki dołho přez jich wobdawace bahna mjezy so wostali. Kaž škitny nasyp ležeše bahno wokoło wsow natwarjenych na pěskowym chribjeće. Hač do 19. lětstotka su wobydlerjo jenož z čołmom přez rěčku Sagter Ems (Seelter Äi) k docpěću byli.
Nowy čas – z spřistupnjenjom Saterskeje přez twarjenje dróhow a železnicu – charakterizěruje započatk spada saterfriziskeje rěče. Wotemrěće předpowědźene hižo před sto lětami je pak dotal wuwostane.
Wot toho časa, zo tež w Němskej je Europska charta regionalnych abo mjeńšinowych rěčow do skutka stupiła, dóstawa saterfrizišćina wosebity škit a prawo na spěchowanje. Mjeztym so saterfrizišćina tež jako hamtska rěč w gmejnach wužiwa a na 300 dźěći wuknje rěč dobrowolnje w šuli a w pěstowarnjach. Wot 2004 maja Saterfrizojo swoje wusyłanske městno na lokalnym sćelaku Ems-Vechte-Welle.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
