Jaseń

Jaseń^[1][2] (Fraxinus) je ród štomow ze swójby wolijowcow (Oleaceae). Druhe serbske mjeno je jasnik^[1][2].

Jaseń

Wšědna jaseń (Fraxinus excelsior)
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
	Jadrowe eudikotyledony
	Asteridy Euasteridy I
rjad:	(Lamiales)
swójba:	Wolijowcowe rostliny (Oleaceae)
ród:	Jaseń[1][2]
wědomostne mjeno
Fraxinus
L.
Wikipedija:Projekt za botaniku
p • d • w

W Europje tři družiny su domjace, a to wšědna jaseń (Fraxinus excelsior), kćenjowa jaseń (Fraxinus ornus) a (Fraxinus angustifolia).

Systematika

Ród jasenjow (Fraxinus) wobsahuje něhdźe 65 družinow. Wone so do dweju sektijow poddźělitej:

• Sekcija Fraxinus: Na boku stejace kćenja su přeco bjezkrónołopješkowe (apetal). Kćenja su často jednosplažne ale tež dwusplažne. Družiny su jednodomne abo druhdy dwudomne wot rozdźěleneho splaha. Družina sekcije Fraxinus so wot wětra wopróšuja. Wone wutworja z tym wuwzaće znutřka swójby Oleaceae. Anemofilija je zwučenje typiske přiznamjo jednospažnych kćenjow (dalše wuznaće z wot wětra wopróšenych, dwuspalžnych kćenjow w srjedźnej Europje su wjazy).^[3]

• • Subsekcija Melioides:
    • de:Weiß-Esche (F. americana)
    • Čerwjena jaseń de:Rot-Esche oder Grün-Esche (F. pennsylvanica)
  • Subsekcija Bumelioides:
    • de:Schmalblättrige Esche (F. angustifolia)
    • Wšědna jaseń (Fraxinus excelsior)
    • de:Mandschurische Esche (F. mandschurica Rupr.)
    • Čorna jaseń de:Schwarz-Esche (F. nigra Marshall)
• Sekcija Ornus: Kćenja njesu krónowe łopješka, so přewažnje wot insektow wopróšuja, na kóncu stejace a zwjetša dwusplažne.
  • Subsekcija Euornus:
    • de:Bunges Blumen-Esche (F. bungeana DC.)
    • Kćenjowa jaseń de:Manna-Esche oder Blumen-Esche (F. ornus L.)
    • de:Chinesische Blumen-Esche (F. paxiana Lingelsh.)
  • Subsekcija Ornaster:
    • Fraxinus chinensis Roxb.
    • Fraxinus rhynchophylla

Dalše družiny:

• Fraxinus anomala Torr. ex S. Watson
• Fraxinus berlandieriana DC.
• de:Biltmores Esche (F. biltmoreana Beadle)
• Fraxinus caroliniana Mill.
• Fraxinus cuspidata Torr.
• Fraxinus dipetala Hook. & Arn.
• Fraxinus floribunda Wall.
• Fraxinus gooddingii Little
• Fraxinus greggii A.Gray
• Fraxinus griffithii C. B. Clarke
• Kosmata jaseń de:Behaarte Esche (F. holotricha Koehne)
• Fraxinus insularis Hemsl.
• Fraxinus lanuginosa Koidz.
• de:Oregon-Esche (F. latifolia Benth.)
• Dołhokónčkojta jaseń de:Langspitzige Esche (F. longicuspis Sieb. & Zucc.)
• Fraxinus micrantha Lingelsh.
• Fraxinus pallisiae E. Willm.
• Fraxinus papillosa Lingelsh.
• Fraxinus persica Boiss.
• de:Breitstielige Esche (F. platypoda Oliv.)
• Rěčna jaseń de:Fluss-Esche (F. potamophila Herder)
• Fraxinus profunda (Bush) Bush
• de:Blau-Esche (F. quadrangulata Michx.)
• Fraxinus raibocarpa Regel
• Fraxinus sieboldiana Blume
• Fraxinus sogdiana Bunge
• Fraxinus spaethiana Lingelsh.
• Fraxinus stylosa Lingelsh.
• Fraxinus texensis (A. Gray) Sarg.
• Fraxinus tomentosa Michx.
• Fraxinus uhdei (Wenz.) Lingelsh.
• Fraxinus velutina Torr.
• Afghaniska jaseń (F. xanthoxyloides (G. Don) Wall. ex DC.)

Tutón přinošk ma so hišće přełožić.

Nóžki

1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 175.
2. W internetowym słowniku: Esche
3. Dieter Heß: Die Blüte. 2. Auflage. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart 1990, ISBN 3-8001-6434-5

Eksterne wotkazy

Commons

Hlej wotpowědne dataje we Wikimedia Commons:
Jasnje

• Zapisk při GRIN Taxonomy of Plants (jendź.)