Wšědny blušć

Wšědny blušć (Hedera helix) je rostlina ze swójby aralijowych rostlinow. Dalšej ludowej mjenje stej prašiwc^[2] a efoj^[2].

Pčoła na kćenju

Płodźika

Ilustracija

Wšědny blušć

Wšědny blušć (Hedera helix)
systematika
Domena	Eukaryoty
Swět	Rostlinstwo
	Asteridy Euasteridy II
rjad:	(Apiales)
swójba:	Aralijowe rostliny (Araliaceae)
ród:	Blušć[1] (Hedera)
družina:	Wšědny blušć
wědomostne mjeno
Hedera helix
L.
Wikipedija:Projekt za botaniku
p • d • w

Wopis

Wšědny blušć je lězacy kerk, kotryž docpěwa wysokosć wot 0,5 hač do 20 m.

Łopjena

Łopjena eksistuja we dwěmaj formomaj. Łopjena njekćějacych wurostkow (primarne, sćinowe łopjena) su 3-róžkaće hač do 5-róžkaće lapate. Łopjena kćějacych wurostkow (sekundarne, swětłowe łopjena) su owalne-lancetojte. Wšě łopjena su přecozelene.

Kćenja

Kćěja wot septembra hač do nowembra. Kćenja docpěwaja wulkosć wot 5 mm a su zelene a 5-ličbne, w połkulojtych wokołkach. Kćenjowe łopješka su swobodne.

Předmuske kćenja buchu w nazymje wot muchow a wosow wopróšene.

Płody

Jahody su čorne a kulojte. Jahody hakle w slědowacym nalěću zrawja. Wone su jědojte a škoduja předewšěm kožu. Nimo toho rostlina wobsahuje saponiny, kotrež su skutkowne přećiwo torhacemu kašelej.

Stejnišćo

Wšědny blušć rosće w lisćowych měšanych lěsach a na skałach.

Rozšěrjenje

Wšědny blušć je w srjedźnej, zapadnej a južnej Europje hač do sewjerneje šěriny wot 60° rozšěrjeny.

Nóžki

1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 47.
2. W internetowym słowniku: Efeu

Žórła

• Rothmaler, W. et al.: Exkursionsflora von Deutschland, Band 1-4, Spektrum Akademischer Verlag, Heidelberg, Berlin (2002) (němsce)
• Seidel/Eisenreich: BLV Bestimmungsbuch Blütenpflanzen, ISBN 3-405-13557-5, stronje 226-227 (němsce)
• Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 428 (němsce)
• Strasburger, E. et al.: Lehrbuch der Botanik für Hochschulen. 35. Auflage, Spektrum Akademischer Verlag, Heidelberg, Berlin (2002) (němsce)
• Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica serbska, Budyšin (1927)
• Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České reubliky. Academia, Praha (2002)
• Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
• Pful, Křesćan Bohuwěr: Łužiski serbski słownik, Z nakładom Maćicy Serbskeje, Budyšin (1866)
• Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
• Urban, M.: Serbske rostlinske mjena (Michał Rostok, Jan Radyserb Wjela), Budyšin (1908)
• Völkel, Pawoł: Hornjoserbsko-němski słownik, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin (1981)

Eksterne wotkazy

« Wšědny blušć » w druhich projektach Wikimedije:

• Wšědny blušć w Commons (multimedialne dataje)
• Wšědny blušć we Wikispecies (zběrka wo wšěch žiwochach)

• ahaco.de (němsce)