swójba cycakow From Wikipedia, the free encyclopedia
Jěže (tež jěžiki, łaćonsce Erinaceidae) su swójba cycakow, kotraž słuša do rjada insektožračkow. Najznaćišej družinje w Europje stej brunohrudźny jěž (Erinaceus europaeus) a sewjerny běłohrudźny jěž (Erinaceus roumanicus). W zapadnej a srjedźnej Europje so zwjetša brunohrudźny jěž nadeńdźe. Na wuchodźe srjedźneje Europy – wot zapadneje Pólskeje přez Čěsku a Awstrisku hač k Jadranskemu morju – eksistuje něhdźe 200 kilometrow šěroke přechodne pasmo, w kotrymž stej wobě družinje zadomnjenej.
Brunohrudźny jěž (Erinaceus europaeus)' | |
systematika | |
---|---|
domena | Eukaryoty |
swět | Zwěrina |
rjadownja: | cycaki (Mammalia) |
podrjadownja: | wyše cycaki (Eutheria) |
nadrjad: | Laurasiatheria |
rjad: | insektožrački (Eulipotyphla) |
swójba: | jěže |
wědomostne mjeno | |
Erinaceidae | |
Fischer (1814) | |
Cyłkownje słušeja něhdźe 25 družinow do swójby, kotrež su w Euraziji a Africe žiwe. Swójba so na stary swět wobmjezuje, w Americe a Awstraliji jich njeje. Wone so dwěmaj podswójbomaj přirjaduja, kałatym jěžam (Erinaceinae) a kosmatym jěžam (Galericinae). Přisłušnosć k rjadej insektožračkow je zwadna.
Jěže su wot hłowy do tyłowa wot 10 do 45 centimetrow dołhe. Družina z najwjetšimi a najćešimi eksemplarami je Wulki myšacy jěž, kotryž waži na 2 kg. Dołhota wopuša je rozdźělna, tak maja kałate jěže jenož krótke wopuše a někotre družiny kosmatych jěžow chětro dołhe. Stawy jěžow su poměrnje krótke.
Kosmy jěžow su zwjetša brune abo šěre a wobsteji pola kałatych jěžow z wjacorych tysac kałačow, słužacych zakitowanju. W strašnym padźe so jěže z pomocu wobručojteho muskla zakuleja (zjěža).
Jěže su zwjetša zemske zwěrjata a nócnje žiwe. W zymje dźerža zymski spar.
Swójba rozrjaduje so do dweju podswójbow z dźesać rodami a něhdźe 25 družinami:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.