कोमोलंगमा राष्ट्रीय प्रकृति संरक्षण
तिब्बत, चीन में संरक्षित प्राकृतिक क्षेत्र विकिपीडिया से, मुक्त विश्वकोश
तिब्बत, चीन में संरक्षित प्राकृतिक क्षेत्र विकिपीडिया से, मुक्त विश्वकोश
कोमोलंगमा राष्ट्रीय प्रकृति संरक्षण जिसे चोमोलुंगमा प्रकृति संरक्षण के रूप में भी जाना जाता है, चीन के तिब्बत स्वायत्त क्षेत्र में 30 लाख से अधिक हेक्टेयर आकार का एक संरक्षित क्षेत्र है। "कोमोलंगमा" माउंट एवरेस्ट का तिब्बती नाम है। विश्व की छत पर स्थित कोमोलंगमा दुनिया में पहले प्राकृतिक संरक्षित क्षेत्रों में से एक था, जिसे पूरी तरह से स्थानीय स्वयंसेवकों द्वारा प्रशासित और संरक्षित किया गया था। उनके निरंतर प्रयासों के माध्यम से कोमोलंगमा क्षेत्र में बड़े पैमाने पर वनों की कटाई, अनियमित पर्यटन और दुर्लभ वन्यजीवों के अवैध शिकार को रोकने में महत्वपूर्ण उपलब्धियां हासिल की गई हैं। पर्यावरण को बहाल करने के लिए सक्रिय वनीकरण और कचरा संग्रहण कार्यक्रम भी शुरू किए गए हैं। कोमोलंगमा राष्ट्रीय प्रकृति संरक्षण, जिसे शुरू में "चोमोलुंगमा प्रकृति संरक्षण" नाम दिया गया था, 18 मार्च 1989 को तिब्बत क्षेत्रीय स्तर पर बनाया गया था। तिब्बत के तत्कालीन गवर्नर हु जिन्ताओ के समर्थन ने कोमोलंगमा राष्ट्रीय प्रकृति संरक्षण को सही से आकार देने में काफी मदद की। 1983 में कोमोलंगमा एशिया में सबसे बड़ा प्रकृति आरक्षित क्षेत्र था। 1993 में चीन जनवादी गणराज्य की राज्य परिषद ने अपनी सुरक्षा को राष्ट्रीय स्तर तक बढ़ा दिया और कोमोलंगमा राष्ट्रीय प्रकृति संरक्षण की जिम्मेदारी ले ली।[1]
कोमोलंगमा राष्ट्रीय प्रकृति संरक्षण | |
---|---|
आईयूसीएन श्रेणी द्वितीय (II) (राष्ट्रीय उद्यान) | |
अवस्थिति | तिब्बत स्वायत्त क्षेत्र, चीन |
निकटतम शहर | शिगात्से विभाग |
निर्देशांक | 28°10′52″N 86°48′11″E |
क्षेत्रफल | 36,000 km² |
स्थापित | 18, 1989 मार्च |
कोमोलंगमा राष्ट्रीय प्रकृति संरक्षण एक विशिष्ट स्थान है क्योंकि कोई भी सुरक्षा बल इसके प्राकृतिक और सांस्कृतिक खजाने की रक्षा नहीं करता है। इसका प्रबंधन स्थानीय समुदायों द्वारा किया जाता है, विशेष रूप से चार प्रदेश की सरकार द्वारा और मुख्यालय शिगात्से में है। इन चार प्रदेशों की आबादी 90,000 से अधिक लोगों की अनुमानित है। कोमोलंगमा राष्ट्रीय प्रकृति संरक्षण में प्रशासन द्वारा प्रदान की गई आधिकारिक जानकारी के अनुसार यहाँ पौधों की 2,000 प्रजातियाँ, स्तनधारियों की 53 प्रजातियाँ, पक्षियों की 206 प्रजातियाँ, उभयचरों की 8 प्रजातियाँ और मछलियों की 10 प्रजातियाँ है। दुर्लभ और लुप्तप्राय पौधों और जानवरों की यहाँ 47 प्रजातियाँ है।[2]
जबकि समुदाय आधारित संरक्षण में मानक विज्ञान और पारंपरिक लोगों द्वारा संरक्षण के लिए एक अलग प्रबंधन संरचना के तहत सह-प्रबंधन का निर्माण किया गया है।[3]
गांव के स्वयंसेवकों को तिब्बती में "पेंडेबास" ("गाँव को लाभान्वित करने वाले श्रमिकों") के नाम से जाना जाता है, उन्हें प्राथमिक स्वास्थ्य, पोषण, और रसोई उद्यान, संरक्षण अवधारणाओं और प्रबंधन के लिए विशेष रूप से प्रशिक्षित किया जाता है।[4][5][6]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.