राष्ट्रपति निवास
विकिपीडिया से, मुक्त विश्वकोश
विकिपीडिया से, मुक्त विश्वकोश
राष्ट्रपति निवास (पूर्व नाम वाईसरिगल लॉज ) शिमला, हिमाचल प्रदेश, भारत के ऑब्जर्वेटरी हिल्स पर स्थित है।
राष्ट्रपति निवास | |
---|---|
पूर्व नाम | वाईसरिगल लॉज |
सामान्य जानकारी | |
स्थापत्य कला | एलिजाबेथन शैली |
कस्बा या शहर | शिमला, हिमाचल प्रदेश, भारत |
देश | भारत |
निर्देशांक | 31.103730°N 77.141887°E |
निर्माण आरंभ | 1880 |
पूर्ण | जुलाई 1888 |
डिजाइन और निर्माण | |
वास्तुकार | हेनरी इरविन |
यह पहले भारत के ब्रिटिश वायसराय का निवास हुआ करता था। ये निवास ब्रिटिश आर्किटेक्ट हेनरी इरविन द्वारा डिजाइन किया गया था और लॉर्ड डफरिन के शासनकाल के दौरान एलिजाबेथन शैली में बनाया गया था। इसका निर्माण १८८० में शुरू हुआ और १८८८ में पूरा हुआ। लॉर्ड डफरिन ने २३ जुलाई १८८८ को वाईसरिगल लॉज में निवास शुरू किया।[1]
ब्रिटिश काल में शिमला ग्रीष्मकालीन राजधानी थी और ये निवास तब कई महत्वपूर्ण घटनाओं का साक्षी रहा है। शिमला सम्मेलन १९४५ यहाँ हुआ था और १९४७ में भारत के विभाजन का निर्णय भी यही लिया गया था।[1]
स्वतंत्रता के बाद, वाईसरिगल लॉज भारत सरकार के कब्जे में आया। इसे राष्ट्रपति निवास का नाम दिया गया और राष्ट्रपति का ग्रीष्मकालीन निवास बना। लेकिन ग्रीष्मकालीन घर शायद ही कभी इस्तेमाल किया गया था इसलिए यह राष्ट्रपति सर्वपल्ली राधाकृष्णन द्वारा इंडियन इंस्टीट्यूट ऑफ एडवांस्ड स्टडी के लिए दान किया गया।[1][2]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.