સ્વિત્ઝરલૅન્ડ

સ્વિત્ઝરલૅન્ડ (જર્મન: (die) Schweiz (ડી) શ્વાઇત્સ, ફ઼્રાંસિસી: (la) Suisse (લા) સુઈસ, લાતિની: Helvetia હેલ્વેતિયા) મધ્ય યુરોપ નો એક દેશ છે. આની ૬૦ % જમીન આલ્પ્સ પર્વતોથી ઢંકાયેલી છે, માટે આ દેશમાં ખૂબ જ સુંદર પર્વત, ગામ, સરોવર (ઝીલ), અને ચારવાહા છે. સ્વિસ લોકો નું જીવનસ્તર દુનિયા માં સૌથી ઊઁચા જીવનસ્તરોમાં એક છે . સ્વીસ ઘડ઼િયાળ, ચીઝ, ચૉકલેટ, ખૂબ મશહૂર છે .

Confœderatio Helvetica Confédération suisse Confederazione Svizzera Confederaziun svizra Schweizerische Eidgenossenschaft Swiss Confederation
ધ્વજ Coat of arms
સૂત્ર: Latin: Unus pro omnibus, omnes pro uno (traditional)[1] (English: "એક માટે સૌ, સૌ માટે એક")
રાષ્ટ્રગીત: સ્વીસ સાલ્મ
રાજધાની	બર્ન (federal capital)
સૌથી મોટું શહેર	ઝુરિચ
અધિકૃત ભાષાઓ	જર્મન, ફ્રેંચ, ઈટાલિયન, રોમાંશ
સરકાર	સીધી લોકશાહી, સમવાયી ગણતંત્ર
સ્વતંત્રતા
• જળ (%)	૪.૨
વસ્તી
• જુલાઈ ૨૦૦૫ અંદાજીત	૭,૨૫૨,૦૦૦ (૯૫મો)
• ૨૦૦૦ વસ્તી ગણતરી	૭,૨૮૮,૦૧૦
GDP (PPP)	૨૦૦૫ અંદાજીત
• કુલ	$૨૬૪.૧ બિલિયન (૩૭th)
• Per capita	$૩૫,૩૦૦ (૧૦મો)
GDP (nominal)	૨૦૦૩ અંદાજીત
• કુલ	$૩૦૯ બિલિયન (૧૭મો)
• Per capita	$૪૨,૧૩૮ (૩જો)
માનવ વિકાસ દર (HDI) (૨૦૦૩)	0.947 very high · ૭મો
ચલણ	સ્વીસ ફ્રાંક (CHF)
સમય વિસ્તાર	UTC+૧ (CET)
• ઉનાળુ (DST)	UTC+૨ (CEST)
ટેલિફોન કોડ	૪૧
ઇન્ટરનેટ ડોમેઇન (TLD)	.ch

આ દેશ ની ત્રણ રાજભાષાઓ છે : જર્મન (ઉત્તરી અને મધ્ય ભાગ ની મુખ્ય ભાષા), ફ઼્રાંસિસી (પશ્ચિમી ભાગ) અને ઇતાલવી (દક્ષિણી ભાગ), અને એક સહ-રાજભાષા છે : રોમાંશ (પૂર્વી ભાગ) . આના પ્રાન્ત કૈન્ટન કહેવાય છે . સ્વિત્ઝરલૅન્ડ એક લોકશાહી છે જ્યાં આજે પણ પ્રત્યક્ષ લોકશાહી જોવા મળે છે . અહીં ઘણાં બૉલિવુડ ફ઼િલ્મ ના ગીતોની શૂટિંગ થાય છે . લગભગ ૨૦ % સ્વિસ લોકો વિદેશી મૂળના છે . આના મુખ્ય શહેર અને પર્યટક સ્થલ છે : ઝ્યૂરિચ, જીનીવા, બર્ન (રાજધાની), બાસલ, ઇંટરલાકેન, લોઝાન, લૂત્સર્ન, ઇત્યાદિ .

અહીં એક તરફ બર્ફ ના સુંદર ગ્લેશિયર(હીમનદી) છે . આ ગ્લેશિયર(હીમનદી) વર્ષમાં આઠ મહીના બર્ફ ની સુંદર ચાદરથી ઢંકાયેલ રહે છે. તો ત્યાં બીજી તરફ સુંદર ખીણ છે જે સુંદર ફૂલો અને રંગીન પાંદડા વાળા વૃક્ષો થી ઢંકાયેલી રહે છે. ભારતીય નિર્દેશક યશ ચોપડ઼ા ની ફિલ્મોંમાં આ ખૂબસૂરત દેશના ઘણાં નયનાભિરામ દૃશ્ય જોવા મળે છે.

ઇતિહાસ

લા ટાન સભ્યતા ઈસાપૂર્વ ૪૫૦ ના સમયની રહી હશે. ઈસા ના ૧૫ વર્ષ પહલા આ રોમન સામ્રાજ્ય નું અંગ બની ગયું . ચોથી સદીમાં આ બિજેન્ટાઇન સામ્રાજ્યથી સ્વતંત્ર થઈ ગયું અને ઘણાં પ્રાચીન સામ્રાજ્યો વચ્ચે વહેંચાયેલ રહ્યું.

સન્ ૧૭૯૮માં ફ્રાંસ ની અધીન આવ્યાં બાદ નેપોલિયન એ અહીં ફ્રાંસનું સંવિધાન લાગૂ કર્યું. બાદમાં આને હટાવી લેવાયું. બનેં વિશ્વયુદ્ધોમાં કોઈમાં પણ સ્વિત્ઝરલૅન્ડ પર કોઈ ખાસ આક્રમણ ન થયું. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધમાં ૧૯૧૭ સુધી લેનિન અહીં રહ્યાં હતાં.

ભૂગોળ

દક્ષિણ તથા દક્ષિણ-પૂર્વમાં આલ્પ્સ પર્વત શ્રેણી છે. દેશમાં ઘણા સરોવર છે - જીનીવા સરોવરનું નામ આમાં પ્રમુખ છે. આની ઉત્તર પૂર્વ માં જર્મની, પશ્ચિમ માં ફ્રાંસ, દક્ષિણ માં ઇટલી અને પૂર્વમાં ઓસ્ટ્રિયા સ્થિત છે .

પ્રશાસન

આ પ્રત્યક્ષ લોકશાહીનું એકમાત્ર ઉદાહરણ છે .

જનવૃત્ત

દેશની ઉત્તરમાં જર્મન(૬૩.૬%), પશ્ચિમમાં ફ્રાંસિસી(૨૦.૪%), દક્ષિણમાં ઇતાલવી તથા રોમાંસ મૂળ ના લોકો રહે છે .

ખાસ આકર્ષણ -

ઇંટરલેકન ઓસ્ટને બૉલીવુડની માનીતી જગ્યા કહે છે. અહીં દિલવાલે દુલ્હનિયા લે જાએંગે થી લઈ ઢાઈ અક્ષર પ્રેમ કે, જુદાઈ, હીરો જેવી ફિલ્મો ફિલ્માઈ ગઈ છે. પ્રાકૃતિક સુંદરતા થી ભરપૂર આ શહેરમાં તમે સ્વિત્ઝરલેંડ ના ઇતિહાસ અને વર્તમાન બનેં સાથે મુલાકાત કરી શકો છો.

જો તમારી પાસે થોડો સમય અને હૌસલા હોય તો સૂર્યોદય ના સમયે અહીં ની પહાડ઼િઓ પર પગપાળા પ્રવાસ બેહદ સુખદ લાગે છે. જો પગે ન જઈ શકો તો અહીંથી એક ટ્રેન સીધી પહાડ઼ી ઊપર જાય છે. વગર ભૂલે તેની ટિકટ લઈ લેશો. અને પહાડ઼ી ઊપર થી સુંદર સ્વિત્ઝરલેંડ નું દ્રશ્ય જોશો.

જંગફ્રોજ- સમુદ્ર તટથી ૪૧૫૮ મીટર ઊઁચાઈ પર બનેલ યુરોપની સૌથી ઊઁચી પર્વત શ્રૃંખલા છે. આ સાથે ત્યાં યુરોપ નો સૌથી ઊઁચો રેલવે સ્ટેશન પણ છે. ઇંટરલેકન સ્ટેશનથી અહીં માટે ટ્રેન મળે છે. આ ટ્રેનથી આપનો સફર શરૂ કરી ખૂબસૂરત સ્વિત્ઝરલેંડ ને પોતાની આઁખોં માં કેદ કરતા તમે જંગફ્રોજ પહોંચી જશો. બરફ ના પહાડ઼ોં ને કાપતી ઊપર જાતી આ ટ્રેન થી આપ નયનાભિરામ દૃશ્ય જોઈ અને પોતાના કેમેરામાં કેદ કરી શકો છો. ગર્મી ના મૌસમ માં અહીં આઈસ સ્કીંગ નો લુફ્ત ઉઠાવી શકાય છે. યહીં બર્ફ પર પડ઼તી સૂરજ ની ત્રાંસી કિરણોં ની આભા જોવાનો આનંદ જ અલગ છે.

જંગફ્રોજમાં બૉલીવુડ ની એટલી ફિલ્મો ફિલ્માઈ ગઈ છે કે અહીં બૉલીવુડ રેસ્ટોરેંટ જ બનાવી દેવાયું છે. આ રેસ્ટોરેંટ ૧૫ એપ્રિલ થી ૧૫ સપ્ટેંબરની મધ્યમાં ખુલે છે. આ સિવાય આઇસ પેલેસ પણ જંગફ્રોજ નું ખાસ આકર્ષણ છે.

શિલ્થૉર્ન ગ્લેશિયર(હીમનદી) - જંગફ્રોજ સિવાય શિલ્થૉર્ન ગ્લેશિયર(હીમનદી) નો રાતો પણ ઇંટરલેકન ઓસ્ટ થઈને જાય છે. આને વિશ્વ ના સૌથી ખૂબૃસૂરત બર્ફ ના પહાડ઼ોંમાં ગણાય છે. યહીં પાઇન ગ્લોરિયા નામક રાઇડ થી આપ પૂરા ગ્લેશિયર(હીમનદી) નું પૈરોનામિક વ્યૂ લઈ શકો છો. યહીં ભવ્ય રેસ્ટોરેંટ ને શ્રૃંખલા છે. આ પડ઼ાવો પર રોકાઈ આપ શિલ્થૉર્ન ની ખૂબસૂરતી પોતાની આંખોં માં કેદ કરે શકો છો.

ટિટલિસ પર્વત શ્રૃંખલા અને ખીણ - આ દેશ નો આગલો પડ઼ાવ છે ટિટલિસ પર્વત શ્રૃંખલા. યહીં આપ કેબલ કાર દ્વારા પૂરા ટિટલિસ ગ્લેશિયર(હીમનદી) ની ખૂબસૂરતી ને નિહાળી શકો છો. કેબલ કારના સફરમાં આપ સ્વિટ્જરલેંડ થી જ જર્મની ના બ્લૈક ફારેસ્ટ ના દ્રશ્યો પણ જોઈ શકો છો. આ સાથે અહીંના ગ્લેશિયર(હીમનદી) પાર્કમાં ઘૂમવું ન ભૂલશો. આ પાર્કમાં આઇસ થી જોડાયેલ ઘણી ફન પેક્ડ રાઇડ્સ છે. જેનો રોમાંચ અલગ મજા આપે છે. આ પાર્કમાં ઓક્ટોબરની મધ્યમાં ખુલો હોય છે.

ગ્લેશિયર(હીમનદી) ગ્રોટો- જો આપ સ્વિત્ઝરલેંડ જાવ તો ગ્લેશિયર(હીમનદી) ગ્રોટો ને જોવું ન ભૂલશો. અહીં બર્ફમાં બનેલ સુંદર ગુફાઓ છે. આ ગુફાઓની બર્ફની દીવાલો પર ૮,૪૫૦ લેમ્પસ જગમગે છે. અહીં “હૉલ ઑફ ફેમ” પણ છે . જેમાં સ્વિત્ઝરલેંડ આવેલ પ્રમુખ હસ્તિઓ ના ફોટો લાગેલ છે. યહીં “ કરિશમા કપૂર, વીરેંદ્ર સહવાગ થી લઈ ઘણાં ભારતીય હસ્તિઓના ફોટો પારંપરિક સ્વિસ પોશાકમાં લાગેલ છે.”

મૈટરહાર્ન- પ્રાકૃતિક સુંદરતા સિવાય જો આપ રોમાંચક ખેલો ના શોખીન છે તો મેટરહાર્ન જવું ન ભૂલશો. જો આપ ખતરા ના ખેલાડી છે અને બેહદ નજદીક થી ગ્લેશિયરોનું દ્રશ્ય જોવા માંગો તો અહીં ના મેટરહાર્ન ક્લાઇંબર્સ ક્લબ ની સદસ્યતા આપની રાહ જોઈ રહી છે. યહીં યુરોપના સૌથી મોટા આઈસ સ્કીંગ ઝોન પણ છે.

ગ્રોરનરગ્રેટ- પછી ગ્રોરનરગ્રેટ જેને અલ્પાઇન નું સ્વર્ગ કહે છે તેની ખૂબસૂરતી જરૂર નિહાળશો. ઠંડીમાં બર્ફથી ઢંકાયેલ રહેવા વાળો આ ગ્લેશિયર (હીમનદી) ગરમીમાં ફૂલોની ઘાટીમાં ફેરવાઈ જાય છે. મ્યૂઝિક લવર્સ માટે રિગી ફોલકરોલે નો સફર બેહદ યાદગાર રહેશે. દર જુલાઈમાં અહીં સ્વિસ સરકાર મ્યૂઝિક પ્લે કરાવે છે. જેમાં સાત કલાક સુધી લગાતાર લાઇવ કાંસર્ટ થાય છે.

રિગી કુલમ- આ ગ્લેશિયર(હીમનદી) ભૂરી સ્યાહી જેવા સરોવરો માટે પ્રસિદ્દ છે. અહીં સુધી આપ લ્યૂજરેન શહર થે બાય બોટ, બાય કાર, બાય કેબલ કાર જેમ આપ ચાહો તેમ પહોંચી શકો છો. પહોંચ્યા પછી સ્ટીમ ટ્રેનમાં સફર કરવાનું ન ભૂલશો. બેલી યુરોપ સેલૂન રેલ કાર નામક આ ટ્રેન આપને પચાસના દશક ના રાજસી વૈભવ નો અહેસાસ કરાવશે. અહીં ના એંટીક મહોગની ફર્નીચર, બ્રોંઝ વર્ક, રેડ કારપેટ અને બેકગ્રાઉંડ મ્યૂઝિક આપને બીજી દુનિયામાં લઈ જશે.

ક્યારે જશો

આમ તો સ્વિત્ઝરલૅન્ડ બેહદ ખૂબસૂરત દેશ છે. કુદરત દર મોસમમાં અહીં અલગ રંગ દેખાડે છે . પણ જો આપ અહીં જવા માંગતા હોવ તો ઠંડી ના મોસમમાં ન જાશો. આ મોસમ માં આપ ખૂબસૂરતીની સાચી છટા નહીં જોઈ શકો. ખાસ આપનો આઇસ સ્કીંગનો લુફ્ત ઉઠાવવાનું સપનું અધૂરું રહી જશે.

સ્વિત્ઝરલૅન્ડની સૈર કરતા આપ જેટલા પ્રયોગ કરો તેટલા સારા. ક્યાંક તમે કેબલ કાર થી જાવ. ક્યાંક બોટ ,ક્યાંક ટ્રેનથી તો ક્યાંક કાર થી. અહીં ભાડા પર સુવિધાજનક કારો આસાની થી ઉપલબ્ધ થઈ જાય છે. દરેક જગ્યાએ અલગ-અલગ સાધન અપનાવવાથી આપ ધરતી ના આ સ્વર્ગ ને બેહદ કરીબ થી આના દરેક દિલકશ રૂપમાં નિહાળી શકશો.

સ્વિત્ઝરલૅન્ડ વિષે સૌથી ખાસ વત એ છે કે જેટલી ખૂબસૂરતી આને પ્રકૃતિ એ બખ્શી છે એટલું જ ધ્યાન યહીંની સરકાર પણ રાખે છે. અહીં ના ઊંચા-ઊંચા ગ્લેશિયરો પર ટૂરિસ્ટોં થી જોડાયેલ દરેક સુખ-સુવિધા છે. અહીં ના શહેર ચાહે તે ઝ્યુરિચ હોય, લ્યૂઝરેન હોય કે પછી ઇંટરલેકન દરેક જગ્યાએ સર્વસુવિધા યુક્ત ટૂરિસ્ટ સેંટર બનેલ છે. જ્યાં થી આપ ટૂર્સ થી સંબંધિત બધી જાનકારી હાસિલ કરી શકો છો. ટૂર્સ બુક કર શકો છો.

1. The motto is traditional; it does not have an official status that was defined by the Swiss constitution or a Swiss law. See Unus pro omnibus, omnes pro uno for more information.