ચાઈનીઝ માર્શલ આર્ટ્સ From Wikipedia, the free encyclopedia
તાઈ ચી ચુઆન (simplified Chinese: 太极拳; traditional Chinese: 太極拳; pinyin: tàijíquán; Wade–Giles: t'ai4 chi2 ch'üan2) (સાહિત્યીક ભાષાંતર "સર્વોપરી આખરી મૂક્કો") એ રક્ષાત્મક તાલિમ અને આરોગ્ય સંબંધી ફાયદા એમ બંને હેતુ માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી આંતરિક ચાઈનીઝ લડાઇની રમતગમત છે. આ કલા અન્ય વિવિધ પ્રકારના વ્યકિતગત કારણોથી પણ ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છેઃ જેમાં તેની સખત અને નરમ માર્શલ આર્ટ ટેકનિક, સ્પર્ધાઓમાં નિદર્શન, અને લાંબા આયુષ્યનો સમાવેશ થાય છે. તેના પરીણામ સ્વરૂપે, તેની તાલિમના અનેકવિધ સ્વરૂપો અસ્તિત્વ ધરાવે છે, બંને પરંપરાગત અને આધુનિક, જે આ હેતુઓને પૂરા કરે છે. મોટાભાગના લોકો જેને ધીમી ગતિના હલન-ચલન તરીકે વર્ગીકૃત કરે છે તેવા તાઈ ચી ચુઆનના કેટલાક તાલિમ સ્વરૂપો ઘણાં જ પ્રખ્યાત છે.
Yang Chengfu in a posture from the Yang style tai chi chuan solo form known as Single Whip c. 1931 | |
Also known as | t'ai chi ch'üan; taijiquan |
---|---|
Focus | Hybrid |
Hardness | Forms competition, light-contact (pushing hands, no strikes), full contact (striking, kicking, throws, etc.) |
Country of origin | ચીન |
Creator | Disputed |
Famous practitioners | Chen Wangting, Chen Changxing, Yang Lu-ch'an, Wu Yu-hsiang, Wu Ch'uan-yu, Wu Chien-ch'uan, Sun Lu-t'ang, Yang Chengfu, Chen Fake, Wang Pei-sheng |
Parenthood | Tao Yin |
Olympic sport | Demonstration only |
Tai chi chuan |
---|
આજે, તાઈ ચી આખા વિશ્વમાં ફેલાયેલી કલા છે. તાઈ ચીની સૌથી આધુનિક પદ્ધતિ તેના વિકાસને પાંચ પરંપરાગત શાખાઓમાંથી ઓછામાં ઓછા એક સાથે સાંકળે છેઃ ચેન, યાંગ, વૂ/હો, વૂ અને સન.
તાઈ ચી ચુઆન શબ્દનું સાહિત્યીક ભાષાંતર "સર્વોપરી આખરી મૂક્કો", "અમાપ મૂક્કો", "મહાન અંતિમ બોકસગ" અથવા સાદી રીતે "આખરી" (નોંધનીય છે કે અહિંયા ચી પિનયીનનું વેડગાઈલ્સ ટ્રાન્સલિટરેશન છે અને તે "જીવન-શકિત" અથવા "ઉર્જા" અર્થ ધરાવતા ચાઈ / ક્વિ થી અલગ છે) થાય છે. તાઈજી ("સર્વોપરી આખરી")નો ખ્યાલ ટોઈસ્ટ અને કન્ફયુશિયર ચાઈનીઝ તત્વજ્ઞાન એમ બંનેમાં જોવા મળે છે,[1] જયાં તે યીન અને યાંગના એક જ અંતિમના મિશ્રણને રજૂ કરે છે, જેને તાઈજીતૂ ચિહ્ન દ્વારા દર્શાવવામાં આવે છે. ચી થીયરી અને પ્રેકિટસ તાઓઈઝમ અને કન્ફયુશિએનિઝમ સહિતનાં ઘણાં ચાઈનિઝ તત્વજ્ઞાન સિદ્ધાંતો પ્રમાણે ઉત્પન્ન થઇ છે.
તાઈ ચી તાલિમમાં નેઈ ગૂન્ગ, તૂઇ શૂ (પ્રતિભાવ કવાયત), સેન્સહૂ (સ્વ બચાવ તકનિક), શસ્ત્રો અને સ્વરૂપ (套路 તાઓલુ) તરીકે ઓળખવામાં આવતા એક હાથને ફેરવવા એમ પાંચ તત્ત્વોનો સમાવેશ થાય છે. લોકપ્રિય સંસ્કૃતિમાં તાઈ ચીની છબી ખૂબ જ ધીમા હલન-ચલન ધરાવતી છે, પરંતુ ઘણી તાઈ ચી સ્ટાઈલ્સ (ત્રણ સૌથી લોકપ્રિય સ્ટાઈલ્સ યાંગ, વૂ અને ચેન સહિત) ઝડપી ગતિ સાથેનું બીજું સ્વરૂપ પણ ધરાવે છે. તાઈ ચી કેટલીક પરંપરાગત શાખાઓ "પૂશિંગ હેન્ડ્સ" સહિતની કેટલીક અન્ય કવાયતો અને સ્વરૂપો પોશ્ચર જેવી માર્શલ આર્ટ પણ શીખવે છે.
રાજય દરબારના વિદ્વાન ઓંગ ટોંગ હેએ યાંગ લૂ ચાન ("અપારજિત યાંગ")નું પ્રદર્શન જોયું ત્યારે આ કલાને આ નામ આપવામાં આવ્યું. ઓંગે લખ્યું હતું કે, "તાઈજીએ પકડેલા હાથે સમગ્ર દુનિયાને હચમચાવી દે છે, અંતિમ કૌશલ્ય ધરાવતો યુવાન અનેક શૂરવીરોના સમૂહને પરાજિત કરે છે."
ચીનમાં, તાઈ ચી ચુઆનને ચાઈનીઝ માર્શલ આર્ટના વૂડાંગ સમૂહમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે[2] - એટલે કે આંતરિક શકિતનો ઉપયોગ કરતી કલા (તેના વિસ્તૃત અર્થમાં આ શબ્દ નાઈજીઆની આંતરિક કલાને પણ સમાવી લે છે). વૂડાંગ નામ લોકોને ખોટી રીતે એવું માનવા પ્રેરી લે છે કે અન્ય કેટલીક કલાઓની માફક આ કલા પણ વુડાંગ પર્વતમાંથી પેદા થઇ હતી, પરંતુ તે માત્ર "આંતરિક કલા"ઓના થીયરી અને ઉપયોગોને "સખત" અથવા "બાહ્ય" માર્શલ આર્ટ સ્ટાઈલ્સથી ધરાવતા શાઓલિન ગ્રૂપથી અલગ પાડવા માટે જ છે.
તાઈ ચીના આરોગ્ય સંબંધિત ફાયદાઓનો સૌ પ્રથમ બહોળો પ્રચાર 20મી સદીની શરૂઆતમાં[3] યાંગ શાઓહૂ, યાંગ ચગફૂ, વુ ચેઈન-ચુઆન અને સન લુટાંગ દ્વારા કરવામાં આવ્યો હોવાને કારણે સ્વાસ્થ્યને થતા લાભ અને સ્વાસ્થ્યને જાળવી રાખવા માટે માર્શલ તાલિમમાં થોડો ગણો અથવા બિલકુલ રસ નહીં ધરાવતા ઘણાં લોકો વિશ્વભરમાં તેને અનુસરવા લાગ્યા.[4] તાઈ ચીના તબીબી અભ્યાસે પણ વૈકલ્પિક કસરત અને માર્શલ આર્ટ થેરાપીના સ્વરૂપ તરીકેની તેની અસરકારકતાને ટેકો આપ્યો છે.
આ સ્વરૂપમાં માત્ર હલન-ચલન પર જ મનને કેન્દ્રિત કરવાથી માનસિક શાંતિ અને સ્પષ્ટતાની સ્થિતિ મેળવવામાં મદદ મળે છે. તાઇ ચી તાલિમને અર્પવામાં આવતા સામાન્ય સ્વાસ્થ્ય લાભ અને તણાવ વ્યવસ્થાપન ઉપરાંત કેટલીક પરંપરાગત શાખાઓમાં તાઈ ચીના વિદ્યાર્થીઓને પરંપરાગત ચાઈનીઝ ઔષધોના પાસાઓનું શિક્ષણ પણ આપવામાં આવે છે.[5]
જો કે આ કલા સાથે સંકળાયેલા સ્વાસ્થ્ય સંબંધી લાભો માત્ર અમલ કરવાથી જ મેળવી શકાય કે કેમ તે અંગે પ્રશ્નાર્થ છે. પાંચ મુખ્ય કલાસિક લખાણોનો કોઈપણ ભાગ હિલિંગ આર્ટનો સંદર્ભ આપતો નથી.એવું જણાય છે કે ખાસ કરીને 1990થી નવા યુગની ચળવળે આ કલા પર દાવો કરીને તેમાં ફેરફાર કર્યા હતા. મૂળ માર્શલ તાઈ ચી ચુઆન હજુ પણ જોવા મળે છે પરંતુ આ સ્વરૂપની તાલિમથી આગળ અન્ય સામાન્ય ચિહ્નો મેળવવા ઘણાં જ મુશ્કેલ જણાય છે.
કેટલીક માર્શલ આર્ટ્સ, ખાસ કરીને જાપાનીઝ માર્શલ આર્ટ્સ, વિદ્યાર્થીઓને પ્રેકિટસ દરમિયાન ગણવેશ પહેરવાની જરૂરીયાત રહેલી હોય છે. તાઈ ચી ચુઆન શાખાઓમાં સામાન્ય રીતે ગણવેશની જરૂરીયાત નથી પરંતુ પરંપરાગત અને આધુનિક એમ બંને પ્રકારની શાખાઓના શિક્ષકો ખુલ્લાં, આરામદાયક કપડાં અને સપાટ તળિયું ધરાવતા જૂતાં પહેરવાની સલાહ આપે છે.[6][7]
હુમલાને ખાળવા માટે કે હુમલો કરવા માટે સ્નાયુઓને ખચવાને બદલે તેમાં સંવાદિતા જાળવી અને આરામદાયક સ્થિતિમાં રાખીને તેના આધાર પર સાંધાઓના ભરપૂર ઉપયોગની લાક્ષણિકતા તરીકે તાઈ ચી ચુઆનની શારીરિક ટેકનિકનું વર્ણન પરંપરાગત વિદ્વાનો દ્વારા લખવામાં આવેલા લખાણોના સંગ્રહ તાઈ ચી કલાસિકમાં કરવામાં આવ્યું છે. શીખવાની પ્રક્રિયામાં ધીમી પરંતુ પુનરાવર્તિત કાર્ય આ ફાયદો કઈ રીતે મૃદુતાથી પેદા કરવામાં આવે છે અને માપી શકાય તે રીતે વધારવામાં આવે છે, (શ્વાસ, શરીરની ગરમી, લોહી, લસિકા, પેરિસ્ટાલ્સિસ વગેરેના) આંતરિક ભ્રમણને ખુલ્લું કરે તે દર્શાવે છે.
તાઈ ચી ચુઆનના અભ્યાસમાં પ્રાથમિક રીતે ત્રણ પાસાઓનો સમાવેશ થાય છેઃ
તાઈ ચી ચુઆનની પાંચ મુખ્ય શૈલીઓ છે, જેને જે પરિવારમાંથી તે શૈલીનો ઉદ્ભવ થયો હોય તેના પરથી નામ આપવામાં આવ્યા છેઃ
ચકાસણી કરેલી સમય પણ ઉપરની યાદીમાં જણાવવામાં આવ્યો છે. (વિવિધ શૈલીઓનું અનુસરણ કરતાં લોકોની સંખ્યાની રીતે) લોકપ્રિયતાનો ક્રમ યાંગ, વૂ, ચેન, સન અને વૂ/હો છે.[10] મુખ્ય પારિવારિક શૈલીમાં મૂળભૂત થીયરી સમાન હતી, પરંતુ તાલિમ અંગેના તેમના અભિગમમાં તફાવત રહેતો હતો.
હાલમાં લગભગ ડઝનેક નવી શૈલી, સંકર શૈલી અને મુખ્ય શૈલીઓની પ્રશાખા જોવા મળે છે, પરંતુ પાંચ પારિવારિક શાખાઓને રૂઢિવાદી શૈલીઓ તરીકે આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાય દ્વારા માન્યતા આપવામાં આવી છે. અન્ય મહત્ત્વપૂર્ણ શૈલીઓમાં તાજેતરમાં પશ્ચિમી દેશોના પ્રેકિટશનર્સ દ્વારા અલગ શૈલી તરીકે માન્યતા આપવામાં આવેલી ચેન શૈલીની નજીકની ગણવામાં આવતી ઝાઓબાઓ તાઈ ચી અને ચેન, સન અને યાંગ શૈલીમાંથી ઉદ્ભવેલી તથા પા કૂઆ ચંગની ચળવળને સમાવી લઇને ફૂ ચેન સંગ દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવેલી ફૂ સ્ટાઈલનો સમાવેશ થાય છે.
હાલમાં અસ્તિત્વ ધરાવતી તમામ શૈલીઓનું મૂળ ચેન શૈલી છે, જે પારિવારિક રહસ્ય તરીકે એક પેઢી બીજી પેઢીને વારસામાં આપતી હતી. ચેન પરિવારની તવારીખમાં નોંધવામાં આવ્યું છે કે પરિવારની નવમી પેઢીમાં જન્મેલા ચેન વેગ્ટિંગ આજે તાઈ ચી તરીકે ઓળખવામાં આવતી કલાના શોધક હતા. યાંગ લી-ચેન પરિવારની બહારથી તાઈ ચી શીખનાર પહેલી વ્યકિત બન્યો હતો. લડાઈમાં તેની સફળતાએ તેને અજેય યાંગનું હુલામણું નામ આપ્યું અને તેની કિર્તી અને પ્રયાસોએ તાઈ ચી જ્ઞાનના વિસ્તારમાં ખૂબ જ મહત્ત્વનું પ્રદાન આપ્યું હતું.
જયારે તાઓવાદી અને બૌદ્ધ મોનાસ્ટેરીઝ પરના તાઈ ચી ચુઆનના મહત્ત્વપૂર્ણ પ્રભાવો અંગે સંશોધન કરવામાં આવે છે ત્યારે આધુનિક ઐતિહાસિક દૃષ્ટિકોણથી દંતકથાઓથી થોડું આગળ વધવું જરૂરી જણાય છે, પરંતુ કેટલીક પરંપરાગત શાખાઓ દ્વારા સંગ વંશના સમયાંગાળાના નીઓ-કન્ફયુશીયાનિઝમ (તાઓવાદી, બૌદ્ધ અને કેન્ફયુશિયન પરંપરાઓનું વિચારપૂર્વક કરાયેલું મિશ્રણ, ખાસ કરીને મેન્સીઅસના શિક્ષણ માટે) સાથેના તાઈ ચી ચુઆનના વ્યવહારુ જોડાણો અને અવલંબનનો દાવો કરવામાં આવ્યો છે.[10] આ શાખાઓનું માનવું છે કે તાઈ ચી સિદ્ધાંત અને પ્રેકિટસ 12મી સદીમાં તાઓવાદી સાધુ ઝાંગ સેનફેંગ દ્વારા ઘડવામાં આવ્યા હતા, આ સમયે નીઓ-કન્ફયુશિયન શાખાઓ ચાઈનીઝ બૌદ્ધિક જીવનમાં તેનો પ્રભાવ ફેલાવી રહી હતી.[10] જો કે, આધુનિક સંશોધનો આ દાવાઓની સત્યતા અંગે ગંભીર શંકાઓ પેદા કરતાં જણાવે છે કે હ્યુઆંગ ઝાગ્સી (1610-1695) દ્વારા રચવામાં આવેલા 17મી સદીના લખાણ એપીટેફ ફોર વગ ઝેંગનન (1669) માં ઝેંગ સેનફેંગ અને માર્શલ આર્ટ વચ્ચેના જોડાણનો સૌથી પહેલો સંદર્ભ આપે છે, અને તેનો સીધો અર્થ ન કાઢતાં તેને રાજકીય રૂપકના સ્વરૂપમાં તેનો અર્થ કાઢવો જોઈએ. તાઈ ચી અને ઝેંગ સેનફેંગ વચ્ચેના જોડાણના દાવાઓ 19મી સદી પહેલાં કરવામાં આવ્યા ન હતા. [11]
વંશાવળીઓ સંપૂર્ણ નથી. વંશાવળીમાં ફૂદડી (*) દ્વારા દર્શાવવામાં આવેલા નામ દંતકથા અથવા અર્ધ-દંતકથા પર આધારિત નામ છે, મુખ્ય શાખાઓ દ્વારા તેમના વંશાવળીમાં સમાવેશને સ્વીકારવામાં આવ્યો છે, પરંતુ ઉપલબ્ધ ઐતિહાસિક રેકોર્ડમાંથી દરેક નામની સ્વતંત્ર રીતે ચકાસણી કરવામાં આવી નથી. ચેંગ મેન્ચિંગ અને ચાઈનીઝ સ્પોર્ટસ કમિશનના ટૂંકા સ્વરૂપો યાંગ પરિવારના સ્વરૂપોમાંથી ઉતરી આવ્યા છે પરંતુ તેમાંથી એકને પણ યાંગ પરિવારના શિક્ષકો દ્વારા તૈયાર કરાયેલા માપદંડ ધરાવતા યાંગ ફેમિલી તાઈ ચી ચુઆન તરીકે માન્યતા આપવામાં આવી નથી. ચેન, યાંગ અને વૂ પરિવારો હાલમાં સ્પર્ધાત્મક હેતુ માટે તેમના પોતાના ટૂંકા પ્રદર્શન સ્વરૂપોને પ્રોત્સાહન આપે છે.
Zhang Sanfeng* c. 12th century NEIJIA | |||||||
Wang Zongyue* 1733-1795 | |||||||
Chen Wangting 1580–1660 9th generation Chen CHEN STYLE | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Chen Changxing 1771–1853 14th generation Chen Chen Old Frame | Chen Youben c. 1800s 14th generation Chen Chen New Frame | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yang Lu-ch'an 1799–1872 YANG STYLE | Chen Qingping 1795–1868 Chen Small Frame, Zhaobao Frame | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yang Pan-hou 1837–1892 Yang Small Frame | Yang Chien-hou 1839–1917 | Wu Yu-hsiang 1812–1880 WU/HAO STYLE | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wu Ch'uan-yu 1834–1902 | Wang Jaio-Yu 1836-1939 Original Yang | Yang Shao-hou 1862–1930 Yang Small Frame | Yang Ch'eng-fu 1883–1936 Yang Big Frame | Li I-yü 1832–1892 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wu Chien-ch'üan 1870–1942 WU STYLE 108 Form | Kuo Lien Ying 1895–1984 | Yang Shou-chung 1910–85 | Hao Wei-chen 1849–1920 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wu Kung-i 1900–1970 | Sun Lu-t'ang 1861–1932 SUN STYLE | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wu Ta-k'uei 1923–1972 | Sun Hsing-i 1891–1929 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yang Ch`eng-fu | |||||||||||||||
Cheng Man-ch'ing 1901–1975 Short (37) Form | Chinese Sports Commission 1956 Beijing 24 Form | ||||||||||||||
1989 42 Competition Form (Wushu competition form combined from Sun, Wu, Chen, and Yang styles) | |||||||||||||||
"તાઈ ચી ચુઆન" નામ પશ્ચિમમાં સામાન્ય રીતે "યિન-યાંગ " ડાયેગ્રામ તરીકે ઓળખવામાં આવતા તાઈજી ચિહ્ન (તાઇજીતુ or તાઇ ચી તુ , 太極圖) માંથી ઉતરી આવ્યો હોવાનું માનવામાં આવતું હોવાથી તાઈ ચી ચુઆન યીન (આસાન) અને યાંગ (સક્રિય) સિદ્ધાંતોનો ચાઈનીઝ કલાસિકસ ખાસ કરીને આઈ ચિંગ અને તાઓ તે ચિંગમાં જેવા મળતા શબ્દોનો ઉપયોગ કરીને અભ્યાસ કરવા માટે તેની પ્રાચીન શાખાઓમાં સાહિત્યમાં સંગ્રહ કરવામાં આવ્યો છે.[10]
મુખ્ય તાલિમમાં બે પાયાના પાસાઓનો સમાવેશ થાય છેઃ પ્રથમ છે એકલ સ્વરૂપ (સોલો ફોર્મ, (ચુઆન અથવા ક્વાન , 拳) જે સીધી કરોડરજજુ, પેટમાંથી શ્વાસ લેવા પર અને કુદરતી હલન-ચલનની શ્રેણી પર ભાર મૂકે છે; જયારે બીજું પાસું તાલિમના જોડીદાર સાથે મળીને હાથને ધકેલવાના (તાઇ શુ , 推手) અને વધારે પ્રેકિટકલ રીતે હલન-ચલન કરવાને લીધે અલગ પડે છે.
સોલો ફોર્મ વિદ્યાર્થીઓને હલન-ચલનની સંપૂર્ણ અને કુદરતી શ્રેણીના માધ્યમથી તેમના ગુરુત્વાકર્ષણના કેન્દ્ર પરથી પસાર કરે છે. સોલો ફોર્મની ચોક્કસ, પુનરાવર્તિત પ્રેકિટસ શરીરના બાંધાને જાળવી રાખે છે, વિદ્યાર્થીઓના સમગ્ર શરીરમાં પરિભ્રમણને પ્રોત્સાહન આપે છે, તેમના સાંધાઓની સ્થિતિસ્થાપકતા જાળવી રાખે છે અને વધુમાં વિદ્યાર્થીઓને આ ફોર્મ દ્વારા આડકતરી રીતે માર્શલ આર્ટના ઉપયોગની શ્રેણીથી પરીચિત કરાવે છે. તાઈચીની મુખ્ય પરંપરાગત શૈલીઓના સ્વરૂપો બાહ્ય રીતે થોડા અલગ પડે છે પરંતુ તેમાં ઘણી દેખીતી સમાનતા પણ છે જે તેમના સામાન્ય ઉદ્ગમ તરફ નિર્દેશ કરે છે. સોલો ફોર્મ, ખાલી હાથ અને શસ્ત્ર, હલન-ચલનની એવી શ્રેણી છે જે હાથને ધકેલીને વ્યકિતગત રીતે પ્રેકિટસ કરી શકાય છે અને સ્વ-રક્ષણ તાલિમ માટે વિદ્યાર્થીઓને તૈયાર કરવાના માર્શલ ઉપયોગની પરિસ્થિતિઓ તૈયાર કરવા માટે ઉપયોગમાં લઇ શકાય છે. મોટાભાગની પરંપરાગત શાખાઓમાં સોલો ફોર્મના વિવિધ પ્રકારોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છેઃ ઉદાહરણ તરીકે, ઝડપી-ધીમા, નાનું વર્તુળ - મોટું વર્તુળ, ચોરસ - વર્તુળ (જે સાંધાઓ દ્વારા વધુ લાભ મેળવવાના વિવિધ હાવભાવ છે), નીચી બેઠક /ઊંચી બેઠક (સમગ્ર ફોર્મ દરમિયાન ભાર સહન કરતાં ઘૂંટણનો બનાવવામાં આવતો ખૂણો).
તાઈ ચી ચુઆનની ફિલોસોફી એ છે કે જો કોઈ વ્યકિત હિંસક બળનો પ્રતિકાર કરવામાં સખ્તાઈનો ઉપયોગ કરે છે ત્યારે કેટલાક અંશે બંને પક્ષોને ચોક્કસ ઈજા થાય છે. આ પ્રકારની ઈજા, તાઈ ચીના સિદ્ધાંત પ્રમાણે, હિંસક શકિતના હિંસક શકિત સાથેના મેળાપનું કુદરતી પરિણામ છે. તેના બદલે વિદ્યાર્થીઓને આવતા બળ સામે સીધી રીતે લડાઈ કરવાનું અથવા તેનો પ્રતિકાર નહીં કરવાનું શીખવવામાં આવે છે, પરંતુ તેને નરમાશથી રોકવાનું અને જયાં સુધી હુમલો કરતી શકિત પોતાની રીતે જ નાશ ન પામે અથવા તેને સુરક્ષિત રીતે અન્ય દિશામાં વાળવામાં ન આવે ત્યાં સુધી શારીરિક રીતે સંપર્કમાં રહીને હલન-ચલનને અનુસરતા રહેવાનું રહેવાનું એટલે કે યાંગને યીન દ્વારા સામનો કરવાનું શીખવવામાં આવે છે. લડાઈમાં અથવા વિસ્તૃત ફિલોસોફિકલ રીતે પણ યીન/યાંગ અથવા યાંગ/યીનનું સંતુલન યોગ્ય રીતે કરવું એ જ તાઈ ચી ચુઆન તાલિમનો મૂળ ઉદ્દેશ્ય છે. લાઈ ત્ઝુએ તાઓ તે ચિંગમાં આ માટેનો આદર્શ પૂરો પાડ્યો છેઃ "નરમ અને સ્થિતિસ્થાપક સખત અને મજબૂતને પરાજિત કરશે."
તાઈ ચીનું માર્શલ પાસું વિરોધીના હલન-ચલન અંગે અને યોગ્ય પ્રતિભાવ નિર્ધારિત કરતા ગુરૂત્વાકર્ષણ કેન્દ્ર અંગેની સંવેદનશીલતા પર આધાર રાખે છે. માર્શલ તાઈ ચીના વિદ્યાર્થીને મૂળભૂત લક્ષ્યાંક તરીકે સંપર્કમાં આવે કે તુરંત જ વિરોધીના ગુરૂત્વાકર્ષણ કેન્દ્રને અસરકારક રીતે અસર કરવાનું અથવા તો તેને "ઝડપી" લેવા અંગેની તાલિમ આપવામાં આપવામાં આવે છે.[5] કેન્દ્ર પર કબજો જમાવવા માટેની સંવેદનશીલતા ફોર્મ્સ, પુશિંગ હેન્ડ્સ અને સ્પેરિંગથી પ્રથમ યીન (ધીમી, પુનરાવર્તિત, ધ્યાનવાળી, નીચી અસર) અને ત્યાર બાદ તેમાં યાંગ ( વાસ્તવિક, સક્રિય, ઝડપી, ઊંચી અસર)ની હજારો કલાકની પ્રેકિટસથી મેળવવામાં આવે છે. તાઈ ચી તાલિમ ત્રણ મૂળભૂત શ્રેણીમાં આપવામાં આવે છેઃ નજીક, મધ્યમ અને લાંબું અને પછીથી આ વચ્ચેનું તમામ. પુશીસ અને ઓપન હેન્ડ સ્ટ્રાઈકસ પંચની સરખામણીએ વધારે સામાન્ય છે, અને કિકસનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે પગ અને ધડના નીચેના ભાગ પરંતુ થાપાથી ઉપરના ભાગ માટે કરવામાં આવતો નથી, જેનો આધાર શૈલી પર રહેલો છે. આંગળીઓ, મૂક્કા, હથેલીઓ, હાથના બાજુના ભાગ, કાંડાઓ, કોણીઓ, ખભાઓ, પીઠ, થાપાઓ, ઘૂંટણો અને પગનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે પ્રહાર કરવા માટે કરવામાં આવે છે જેની સાથે વધારે તાલિમ પામેલા વિદ્યાર્થીઓ પ્રહાર માટે આંખ, ગળા, હૃદય, જંઘામૂળ અને અન્ય એકયુપ્રેશર પોઈન્ટનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. સાંધાઓના ટ્રેપ્સ, લોકસ અને બ્રેકસ (ચી ના)નો પણ ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. મોટાભાગના તાઈ ચી શિક્ષકો એવી અપેક્ષા રાખે છે કે તેમના વિદ્યાર્થીઓ પ્રથમ રક્ષણાત્મક અથવા હુમલો ખાળવાનું કૌશલ્ય પ્રથમ શીખે અને પ્રહારના કૌશલ્યોની વિસ્તૃત તાલિમ આપવામાં આવે તે પહેલાં રક્ષણાત્મક કૌશલ્યોનું નિદર્શન અસરકારક રીતે તેમની સામે કરે. પરંપરાગત શાખાઓમાં એવો પણ ભાર મૂકવામાં આવે છે કે વ્યકિતએ રક્ષણવિહીનની રક્ષા કરવા અને હરીફ પ્રત્યે દયા દાખવવીને વૂ ટે (武德), માર્શલ આર્ટના સદ્ગુણો અથવા વિરતાનું પ્રદર્શન કરવું જોઈએ.[3]
શારીરિક સ્વરૂપ ઉપરાંત માર્શલ તાઈ ચી ચુઆન શાખાઓ પ્રહારની ઉર્જા અન્ય વ્યકિત પર કઇ રીતે અસર કરે છે તેને પણ ધ્યાનમાં લેવામાં આવે છે. હથેળી પ્રહાર જે શારીરિક રીતે સમાન દેખાય છે તેને એવી રીતે કરવામાં આવે કે લક્ષ્યાંકના શરીર પર તેની સંપૂર્ણ અલગ પ્રકારની અસર પડે. સામાન્ય રીતે હરીફને પાછળ ધકેલવા માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવતા હથેળીના પ્રહારનો ઉપયોગ હરીફને જમીન પરથી ઉભો ઊંચકીને તેના ગુરુત્વાકર્ષણના કેન્દ્રને તોડી નાંખવા કરવો જોઈએ અથવા આંતરિક નુકસાન પહાચાડવાના હેતુથી તે સામેની વ્યકિતના શરીરમાં પ્રહારની શકિતને નાશ કરી દે તે રીતે હથેળીના પ્રહારનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
અન્ય તાલિમ કવાયતમાં નીચેના મુદ્દાઓનો સમાવેશ થાય છેઃ
સ્વાસ્થ્ય પર ભાર મૂકવાના શુદ્ધ હેતુથી છેલ્લા 20 જેટલા વર્ષોથી તાઈ ચી વર્ગો હોસ્પિટલ, કિલનિક, સમુદાય અને વયોવૃદ્ધ લોકો માટેના કેન્દ્રોમાં લોકપ્રિય બન્યા છે, કારણ કે બેબી બૂમર્સ એજ અને કલાની મોટી ઊંમરના લોકો માટેની ઓછા થાક સાથેની તાલિમ વધારે જાણીતી બની છે.[12][13]
લોકપ્રિયતાના પરીણામના પરીણામ સ્વરૂપે, જે લોકો કહે છે કે તેઓ પ્રથામિક રીતે સ્વ-રક્ષા માટે તાઈ ચીની પ્રેકિટસ કરે છે અને જે લોકો કલાની રીતે (જુઓ વુશુ નીચે) તેની પ્રેકિટસ કરે છે અને જે લોકો શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય સંબંધી ફાયદાને લીધે તેમાં રસ ધરાવતા થયા છે તેમના વચ્ચે મતભેદ સર્જાયા છે. વુશુ પાસું પ્રાથમિક રીતે પ્રદર્શન માટે છે, આ હેતુ માટે શીખવવામાં આવતા ફોર્મ સ્પર્ધામાં પોઈન્ટ્સ મેળવવા માટે તૈયાર કરવામાં આવે છે અને મોટાભાગે તેને સ્વાસ્થ્યની જાળવણી અથવા માર્શલની ક્ષમતા સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. વધારે પરંપરાગત સ્ટાઈલિસ્ટ માને છે કે સ્વાસ્થ્ય અને માર્શલ આર્ટ્સના પાસાઓ પણ તેટલા જ મહત્ત્વના છેઃ તાઈ ચી ચુઆનના યીન અને યાંગ . તેથી જ તાઈ ચી "પરીવાર" શાખાઓ તેમનું શિક્ષણ માર્શલ આર્ટના સંદર્ભમાં જ આપે છે, ભલેને પછી તેમના વિદ્યાર્થીઓનો આ કલા શીખવા પાછળનો કાંઈ પણ ઈરાદો હોય.[14]
વુશુ ટુર્નામેન્ટમાં નિર્ણય માટે તાઈ ચી ચુઆનના માપંદડ નક્કી કરવા માટે અને ઘણાં તાઈ ચી ટુ ચુઆન શિક્ષકો ચીનની બહાર ચાલ્યા ગયા અથવા તો 1949માં કમ્યુનિસ્ટ સત્તા આવ્યા બાદ તેમને આ કલાની તાલિમ પર મનાઈ ફરમાવવામાં આવી હોવાને કારણે સરકારે ચાઈનીઝ સ્પોર્ટ્સ કમિટી સ્પોન્સર કરી, જેણે ચાર વુશુ શિક્ષકોને ભેગા કરીને 1956માં યાંગ ફેમીલી હેન્ડ ફોર્મને ટૂંકાવીને 24 પોશ્ચરમાં રજૂ કર્યું. તેઓ તાઈ ચી ચુઆનના દેખાવને જાળવી રાખવા માંગતા હતા પરંતુ એવા પ્રકારનું ચીલાચાલુ સ્વરૂપ તૈયાર કરવા માંગતા હતા જે શિખવવામાં ઓછું મુશ્કેલ હોય અને શિખવામાં લાંબા (સામાન્ય રીતે 88 થી 108 પોશ્ચર (અંગમુદ્રાઓ) ધરાવતા), કલાસિકલ સોલો હેન્ડ ફોર્મ્સથી ઘણું ઓછું મુશ્કેલ હોય. 1976માં તેમણે નિદર્શનના હેતુથી થોડું વધારે લાંબું સ્વરૂપ તૈયાર કર્યું જેમાં હજુ પણ પરંપરાગત સ્વરૂપોમાં જરૂરી સંપૂર્ણ સ્મરણશકિત, સંતુલન અને સંવાદિતાનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો ન હતો. આ કમ્બાઈન્ડ 48 ફોર્મ્સ હતા જેને પ્રોફેસર મેન હુઈ ફેંગના વડપણ હેઠળ ત્રણ વુશુ શિક્ષકોએ તૈયાર કર્યા હતા. કમ્બાઈન્ડ ફોર્મ્સ ચેન, યાંગ, વુ અને સન એમ ચાર મૂળભૂત શૈલીઓના કલાસિકલ ફોર્મ્સની કેટલીક બાબતોને સરળ બનાવીને અને જોડીને તૈયાર કરવામાં આવ્યા હતા. તાઈ ચી ફરીથી તેની માતૃભૂમિમાં લોકપ્રિય બનવાની સાથે છ મિનિટની સમયમર્યાદામાં પૂરા કરવામાં આવતા વધારે સ્પર્ધાત્મક ફોર્મ્સ તૈયાર કરવામાં આવ્યા. 1980ના દાયકાના પાછલા વર્ષોમાં, ચાઈનીઝ સ્પોર્ટ્સ કમિટીએ ઘણાં વિવિધ પ્રકારના સ્પર્ધાત્મક ફોર્મ્સના માપદંડ નક્કી કર્યા. તેમણે ચાર મુખ્ય શૈલીઓ ઉપરાંત કમ્બાઈન્ડ ફોર્મ્સનું પ્રતિનિધિત્ત્વ કરે તેવા સેટ્સ તૈયાર કર્યા. આ પાંચ સેટ્સ વિવિધ ટીમ દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવ્યા અને પછીથી ચીનમાં વુશુ કોચની બનેલી કમિટીએ તેને મંજૂરી આપી હતી. આ રીતે તૈયાર કરવામાં આવેલા તમામ સેટ્સને તેમની શૈલી પ્રમાણે નામ આપવામાં આવ્યા હતા, દા.ત. ચેન સ્ટાઈલ નેશનલ કમ્પિટીશન ફોર્મ 56 ફોર્મ્સ છે અને તેવી રીતે અન્ય. કમ્બાઈન્ડ ફોર્મ્સ ધ 42 ફોર્મ્સ છે અથવા સરળ રીતે કમ્પિટીશન ફોર્મ છે. અન્ય આધુનિક ફોર્મ ધ 67 મૂવમેન્ટ્સ કમ્બાઈન્ડ તાઈ-ચી ચુઆન ફોર્મ છે, જે 1950ના દાયકામાં તૈયાર કરવામાં આવ્યું હતું, તેમાં યાંગ, વૂ, સન, ચેન અને ફૂ શૈલીઓની લાક્ષણિકતાઓ સંયુકત રીતે ધરાવે છે. વુશુ કોચ બાઉ સીમ માર્ક 67 કમ્બાઈન્ડના ખૂબ જ મોટા પ્રચારક હતા.
તાઈ ચી ચુઆનના આ આધુનિક સ્વરૂપો (કેટલીકવાર પિનયિન રોમનાઇઝેશન તાઇ જી ક્વાન નો ઉપયોગ કરીને લિસ્ટ થાય છે)આંતરરાષ્ટ્રીય વુશુ ટુર્નામેન્ટ સ્પર્ધાના મહત્ત્વના ભાગ બની ગયા છે અને જેટ લી અને ડોની યેન સહિતના પ્રસિદ્ધ વુશુ હરીફોને દર્શાવતી અથવા તેમના દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવેલી કોરીયોગ્રાફી ધરાવતી લોકપ્રિય ફિલ્મોમાં તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
1990ની 11મી એશિયન ગેમ્સમાં વુશુને પ્રથમ વખત સ્પર્ધામાં સમાવવામાં આવી હતી જેમાં તાઈ ચીનું પ્રતિનિધિત્ત્વ કરવા માટે 42 ફોર્મ ને પસંદ કરવામાં આવ્યું હતું. ઈન્ટરનેશનલ વુશુ ફેડરેશન (આઈડબલ્યુયુએફ) (IWUF)એ ઓલિમ્પિક રમતોમાં વુશુને સમાવી લેવા અરજી કરી હતી, પરંતુ તેના ચંદ્રકોને ગણતરીમાં લેવામાં આવશે નહીં.[15]
આ કલાની પ્રેકિટસ કરનારા લોકો તેમના પ્રેકિટકલ માર્શલ કૌશલ્યનું પરીક્ષણ અન્ય શાખાઓના વિદ્યાર્થીઓની સામે અને પુશિંગ હેન્ડ્સ અને સેનશાઉ સ્પર્ધામાં તેમના માર્શલ આર્ટ્સ શૈલીનું પરીક્ષણ કરે છે.
તાઈ ચીનો પશ્ચિમના વિદ્યાર્થીઓને પરિચય કરાવવામાં આવ્યો તે પહેલાં તાઈ ચી ચુઆનના આરોગ્ય સંબંધી ફાયદાઓની વિસ્તૃત સમજણ પરંપરાગત ચીની દવાઓ દ્વારા આપવામાં આવી હતી, જે એવા પ્રકારના અભિપ્રાય પર આધારિત છે કે શરીર અને સારવાર તંત્રના અભ્યાસ અને તેને ટેકો આપવામાં આધુનિક વિજ્ઞાન હંમેશા સક્ષમ નથી. આજે, તાઈ ચી પર પશ્ચિમી દેશોમાં ઘનિષ્ટ વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસ કરવામાં આવી રહ્યો છે.[16] મોટાભાગના આરોગ્ય અભ્યાસોએ તાઈ ચીની પ્રેકિટસથી કેટલાક ક્ષેત્રોમાં ઘણો જ લાભ થતો હોવાનું દર્શાવ્યું હોવાથી, આરોગ્ય ક્ષેત્રમાં કાર્યરત વ્યાવસાયિકોએ સૌથી વધારે લાભદાયક શૈલી, શ્રેષ્ઠતમ પરીણામો મેળવવા માટે પ્રેકિટસના સમયના સૂચન, અને તાઈ ચી એકસસાઈસના અન્ય સ્વરૂપ તરીકે અસરકારક છે કે નહીં વગેરે જેવા પરીણામસંબંધી કારણો નક્કી કરવા માટે વધારે ઊંડાણપૂર્વકના અભ્યાસનું સૂચન કર્યું છે.[16]
સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું છે કે તાઈ ચી ની ઘનિષ્ઠ પ્રેકિટસ સંતુલન સંયમ, સ્થિતિસ્થાપકતા, હૃદય સંબંધી તંદુરસ્તી (ર્કાિડયોવાસ્કયુલર ફિટનેસ)માં હકારાત્મક અસરો જોવા મળી છે [17] અને મોટી ઊંમરના તંદુરસ્ત દર્દીઓ અને દીર્ઘકાલીન રોગોના હુમલા,[18] હૃદય બંધ પડી જવું, હાઈ બ્લડ પ્રેશર, હૃદય રોગ, મલ્ટીપલ સ્કલીરોસીસ, લકવા, અલ્ઝાઈમર્સ અને ફાઈબ્રોમાલ્ગિયામાંથી બહાર આવેલા એમ બંને પ્રકારના લોકોના પડી જવાના જોખમમાં ઘટાડો કરે છે.[19] તાઈ ચી ની નરમ અને ઓછી અસર ધરાવતી મૂવમેન્ટ સર્ફીંગ અને ડાઉનહીલ સ્કિઈંગ કરતાં વધારે પ્રમાણમાં કેલેરી બાળે છે.[20]
યોગની સાથે તાઈ ચીની પ્રેકિટસ 12-14 અઠવાડિયા સુધી કરવામાં આવતાં એલડીએલ (LDL)ના સ્તરમાં લગભગ 20-26 મિલિગ્રામનો ઘટાડો થાય છે.[21] આ અભ્યાસોની ઊંડાણપૂર્વકની સમીક્ષાએ કેટલીક મર્યાદાઓ અથવા પૂર્વગ્રહો દર્શાવ્યા હોવાથી તાઈ ચીના ફાયદાઓ અંગેના નિશ્ચિત તારણો કાઢવા મુશ્કેલ બનાવ્યા હતા.[16] આ જ સંશોધકોના વડપણમાં કરવામાં આવેલા પછીના અભ્યાસની સમીક્ષામાં જોવા મળ્યું કે તાઈ ચી (નિયમિત સ્ટ્રેચિંગની સરખામણીએ)એ ઘૂંટણનો તીવ્ર ઓસ્ટેઓઆર્થરાઈટીસ ધરાવતા 60 વર્ષથી વધારે ઉંમરના લોકોમાં દર્દમાં ઘણો જ ઘટાડો કરવાની અને સમગ્ર રીતે શારીરિક અને માનસિક આરોગ્યમાં સુધારો કરવાની ક્ષમતા દર્શાવી હતી.[22] વધુમાં, પીર-રીવ્યુડ મેડિકલ જર્નલમાં પ્રકાશિત નહીં થયેલા પ્રાયોગિક અભ્યાસમાં તાઈ ચી અને તેને સંબંધિત કવીગોંગ ડાયાબિટીસની તીવ્રતામાં પણ ઘટાડો કરતાં હોવાના પ્રાથમિક પૂરાવાઓ મળ્યા હોવાનું દર્શાવવામાં આવ્યું છે.[23]
એક તાજેતરના અભ્યાસમાં તાઈ ચી અને આરોગ્ય શિક્ષણ એમ બે પ્રકારની વર્તનસંબંધી દરમિયાનગીરીનું પુખ્તવયના લોકો પરની અસરનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવ્યું, જેમને 16 અઠવાડિયાની દરમિયાનગીરી બાદ અસરકારકતા ઓછી કરેલા જીવતા ઓકા મેર્ક વેરીસેલા ઝોસ્ટર વાઈસરની રસી વેરીવેકસનો ડોઝ આપવામાં આવ્યો. એવું જણાયું કે તાઈ ચી વેરીસેલા ઝોસ્ટર વાઈરસ-સ્પેસિફિક સેલ-મીડિયેટેડ ઈમ્યુનિટીની સુષુપ્ત અવસ્થામાં વધારો કરીને વેરીસેલા રસીની અસરકારકતામાં વધારો કરે છે. તાઇ ચી વેરિસેલા ઝોસ્ટર વાઇરસનું રેસ્ટિંગ સ્તર વધારે છે અને વરિસેલા રસીની પ્રતીકારકતા અને કાર્યક્ષમતા વધારે છે. તાઈ ચી સ્વતંત્ર રીતે દરાજની અસરને કે તેની શકયતાને ઓછી કરતી નથી પરંતુ વેરીસેલા ઝોસ્ટર વાઈરસ રસીની અસરકારકતામાં વધારો કરે છે.[24]
એવા પણ નિર્દેશો મળે છે કે તાઈ ચી મૂડ અને હૃદયના ધબકારા પર અસર કરતા નોરેડ્રેનેલિન અને કોર્ટીસોલ સ્ત્રાવોના ઉત્પાદન પર પણ કેટલીક અસર કરે છે. જો કે, આ અસર અન્ય પ્રકારની કસરતથી થતી અસર કરતાં અલગ નથી.[25] એક અભ્યાસમાં તાઈ ચીએ 13 તરુણોમાં એટેન્શન ડેફિસીટ અને ઈપરએકિટવિટી ડિસઓર્ડર (એડીએચડી (ADHD)- બેધ્યાનપણા અને વધારે પડતી સક્રિયતાને કારણ થતી અવ્યવસ્થા)માં ઘટાડો કર્યો હોવાનું પણ ગણાવવામાં આવ્યું છે. તાઈ ચીના સત્રો પૂરા થયા બાદ આ ચિહ્નોમાં સુધારો ચાલુ રહ્યો હોવાનું જણાયું હતું.[26]
જૂન 2007માં યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ નેશનલ સેન્ટર ફોર કોમ્પ્લેમેન્ટરી એન્ડ ઓલ્ટરનેટિવ મેડિસીને યુનિર્વિસટી ઓફ આલ્બેર્ટા સ્થિત પ્રેકિટસ સેન્ટર ખાતેના સંશોધકો દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા મેડિટેશન સંશોધની સ્થિતિના સ્વતંત્ર, સમકક્ષો દ્વારા સમીક્ષા કરાયેલા મેટા-એનાલિસિસને પ્રકાશિત કર્યું હતું. આ અહેવાલમાં ધ્યાનની પાંચ વિસ્તૃત શ્રેણીઓઃ મંત્ર ધ્યાન, માઈન્ડફુલનેસ ધ્યાન, યોગ, તાઈ ચી અને કવી ગોન્ગને સમાવી લેતા 813 અભ્યાસો (જેમાંથી 88 તાઈ ચીના સમાવેશ સાથેના હતા)ની સમીક્ષા કરવામાં આવી હતી. આ અહેવાલમાં તારણ કાઢવામાં આવ્યું હતું કે હાલના સાહિત્યને આધારે ધ્યાનની થેરાપેટીક અસરને સ્થાપિત કરી શકાતી નથી અને ઉપલબ્ધ પૂરાવાઓને આધારે ધ્યાનની સ્વાસ્થ્ય અંગેની અસરો અંગે કોઈ નિશ્ચિત તારણ કાઢી શકાતું નથી.[27]
વિશ્વની સોથી મોટી મેડિકલ લાઈબ્રેરી અને અમેરીકાના આરોગ્ય અને માનવીય સેવાઓના વિભાગોના પેટાવિભાગ નેશનલ લાઈબ્રેરી ઓફ મેડિસીને 2003માં અમેરિકન તાઈ ચી એન્ડ કવીગોન્ગ એસોશિએસનને ધ તાઈ ચી એન્ડ કન્ઝ્યુમર હેલ્થ ઈન્ફોર્મેશન સેન્ટર નામ ધરાવતી વેબસાઈટનું નિર્માણ કરવા માટે ગ્રાન્ટ આપી. આ માહિતી કેન્દ્રનું સત્તાવાર ઉદ્ઘાટન 2004માં કરવામાં આવ્યું અને ત્યારથી તે આર્થરાઈટીસ, ડાયાબિટીસ, દર્દમાં ઘટાડા, માનસિક આરોગ્ય, હૃદય સંબંધી રોગો, તંદુરસ્તી અને સામાન્ય તંદુરસ્તી અંગેના તાઈ ચીના વિવિધ લાભ અંગેની વૈજ્ઞાનિક, ભરોસાપાત્ર અને સમગ્રલક્ષી માહિતી પૂરી પાડે છે.[28]
ખાસ કરીને ચીન, તાઈવાન અને સિંગાપોર અને કદાચ વિશ્વના અન્ય ભાગોમાં જયાં વિવિધ એથનિક ચાઈનીઝ સમૂહો મોટા પ્રમાણમાં વસવાટ કરે છે, ત્યાં શબ્દસમૂહનો ઉપયોગ લોકો ધીરેથી પોતાની જવાબદારીમાંથી છટકી જવા માટેનો પ્રયાસ કરે છે તેવું દર્શાવવા કરવામાં આવે છે.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.