![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Phytolacca_dioica.jpg/640px-Phytolacca_dioica.jpg&w=640&q=50)
Yvyramáta
From Wikipedia, the free encyclopedia
Yvyra (karaiñe'ẽme: Árbol) ha'e ka'avo guasu ha ymaiteveguare. Heta yvyra oĩ ka'aguy.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Phytolacca_dioica.jpg/640px-Phytolacca_dioica.jpg)
Yvyrakuéra niko opaite ka’avóicha oipytyvõ mayma tekovépe oikóva ko yvy ape ári. Ha’ekuéra omomorã ñande rekoha; ha upéicha avei, omo’ã mymbakuérape; omombyta ha omombarete yvy; ha pe mba’e tuichavéva: omoheñói ha omohesãi pe yvytupytũ potĩ mayma tekove ñaikotevẽva jaikove hag̃ua. Yvyra, oñekytĩ rire, ojepuru ojejapo hag̃ua kuatia térã, jepe'a; ha upéicha avei, ojejapo ichugui opaichagua yvyrape, apyka, mesa, karameg̃ua ha aorenda, okẽ, ovetã ha óga. Jahayhúrõ ñande rekoha ha upekuévo ani hag̃ua japyta yvyra'ỹre, tekotevẽ -jaitývo peteĩ- hendaguépe ñañotỹ mbohapy.
Yvyra ñeñotỹ oĩ mokõichagua:
- Yvyra ñotỹ ñemo’ãrã. Kóva ojejapo oñemo’ãvo opavave mymbamimíme anítei omyangekõi chupekuéra yvytu térã ama; avei, oñemo’ãvo yvytúgui kógaty ha yvyra hi’áva; upéicha avei, oñeñangarekóvo yvy ha ýre; anítei yvy ikangy ha osyryry oky guasu jave; ha ipahápe, oñeñangarekóvo opaichagua ysyry rapére.
- Yvyra ñotỹ ñemurã. Kóva katu ojejapo yvyra ojehepyme’ẽ hag̃ua. Koichagua yvyra ñotỹ oikomeme ko’ág̃a rupi ha upevarã ojepuruve yvyra okakuaa guasu ha pya’éva. Ko’ãvavagui ojejapo kuatia ha ambue ava rembipururã.