Vicente Llópiz Méndez

Vicente Llópiz Méndez-Esperante, nado en Olavarría (Arxentina) o 19 de abril de 1896 e finado en Barcelona o 22 de xullo de 1965, foi un militar e filólogo galego.

Vicente Llópiz Méndez

Biografía
Nacemento	19 de abril de 1896 Provincia de Buenos Aires, Arxentina
Morte	22 de xullo de 1965 (69 anos) Barcelona, España
Actividade
Ocupación	militar, filólogo
Membro de	Real Academia Galega (membro correspondente)

Traxectoria

A súa familia era ferrolá pero oriúnda de Manises e regresou a Ferrol en 1906. Destacou por unha especial habilidade para o debuxo. Foi amigo de Francisco Franco na adolescencia.

Fíxose militar en Zaragoza, optando polo corpo de Intendencia. Destinado en Ferrol, dedicouse a coleccionar refráns e palabras galegas que recollía dos seus soldados e dos seus amigos, sacerdotes e avogados. Trasladado a León, casou con María González Laurín e, posteriormente, residiu en Madrid.

Na guerra foi director dos Hospitais Militares da zona de Valladolid. Finalizada a guerra, deixou o exército e marchou a vivir en Zaragoza e, xa os derradeiros anos, en Barcelona, onde seguiu recompilando voces e refráns galegos ata a súa morte.

Foi nomeado membro correspondente da Real Academia Galega^[1] en 1957, por proposta de Leandro Carré, Bouza Brey e Vales Villamarín.

Obras

Vivindo en Madrid, empezou a publicar un Diccionario Castellano - Gallego que aspiraba a chegar ás 40.000 entradas e que quedou interrompido na voz "agarraderas" pola sublevación do 18 de xullo de 1936. Este dicionario frustrado publicouse por fascículos na revista Galicia en Madrid durante os anos 1935 e 1936, nos números 37 a 42. O resto do material lexicográfico que pudiera ter feito Llópiz, perdeuse.

Pero a súa obra fundamental é un Refraneiro que presentou en 1955 nun Concurso de Refraneiros Galegos convocado pola editorial Biblióficos Gallegos ^[2], concurso que ganou con este traballo. Ferro Ruibal considérao "o maior tesouro paremiolóxico galego" ^[3], o que non impide que se conserve inédito -e incompleto- nos arquivos do Museo de Pontevedra, salvo o primeiro fascículo, sobre a apicultura e baixo o título "La abeja en la paremiología", que foi publicado no Boletín de la Real Academia Gallega ^[4] Neste Boletín o autor aparece erroneamente baixo o nome de L. V. López M. Esperante.

O devandito manuscrito inédito consta de 2.000 folios a dobre columna e recolle máis de 40.000 refráns.

Notas

1. Membros da Academia: correspondentes.
2. Creada en Santiago en 1948 por Filgueira Valverde e Sánchez Cantón. A editorial xa convocara este concurso en 1952, ó que se presentara Llópiz e outros tres traballos, pero o premio foi declarado deserto por falta de sistema na recollida dos materiais.
3. Xesús Ferro Ruibal, Cadernos de Fraseoloxía Galega 8, 272.
4. Ano 49, tomo 26, números 305-308, decembro de 1955, px. 107-130.

Véxase tamén

Bibliografía

• Ferro Ruibal, Xesús (1997). "Centenario del nacimiento de Vicente Llópiz Méndez (*19-4-1896), autor del "Refraneiro Galego"". Paremia (6): 205–206. Consultado o 17 de xaneiro de 2015.
• Ferro Ruibal, Xesús; Veiga Novoa, Cristina (2006). "Paremias selectas. Un manuscrito bonaerense (1956) de Vicente Llópiz Méndez". Cadernos de Fraseoloxía Galega (8): 267–314.