Sancho Garcés I de Pamplona

Sancho Garcés I, nado en Sangüesa (actual Rocaforte) en 865? e finado en Resa o 10 de decembro de 925, foi rei de Navarra entre os anos 905 e 925.

Sancho Garcés I de Pamplona

Biografía
Nacemento	c. 875 Rocaforte, España
Morte	11 de decembro de 925 (49/50 anos) Resa (en)
Lugar de sepultura	valor descoñecido
Rei de Pamplona
905 – 925 ← Fortuna Garcês (pt) – Jimeno Garcés of Pamplona (en)  →
Datos persoais
Relixión	Cristianismo
Actividade
Ocupación	gobernante
Familia
Familia	Dinastía Ximena
Cónxuxe	Toda Aznárez de Pamplona
Fillos	Urraca Sánchez de Pamplona, Velasquita Sánchez de Pamplona, García Sánchez I de Pamplona, Sancha Sánchez de Pamplona, Oneca Sánchez de Pamplona, Lloba de Pamplona
Pais	Garcia Ximenes (regent de Pamplona)   e Dadildis de Pallars
Irmáns	Íñigo Garcés of Pamplona Jimeno Garcés of Pamplona Sancha Garcés of Pamplona
Descrito pola fonte	Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Sancho Garcés e Sancho I.

Traxectoria

Fillo de García Ximénez, descendente da dinastía Ximena. Á morte de García I Íñiguez no ano 870, é gobernante da Valdonsella e axiña comeza a intervir en todos os territorios circundantes.

Ocupa Pamplona cando aínda reina Fortún Garcés, axudado polo monarca galaico Afonso III, xunto co conde de Pallars. Eliminados os dereitos patrimoniais dos fillos de Fortún Garcés, estes recaerán na súa neta Toda, casada con Sancho Garcés I, que os fixo valer e proclamándose rei en Pamplona no ano 905, tras destronar a Fortún Garcés.

Ao morrer o conde de Aragón Galindo Aznárez II, Sancho Garcés I ocupou as terras de Aragón ignorando os dereitos sucesorios de todos. Esta foi a causa que xustificou as loitas do gobernador musulmán de Huesca, al-Tawil, que tiña dereitos sucesorios sobre o territorio por estar casado con Sancha, irmá do conde. Solucionouse o problema ao prometer en matrimonio a Andregoto Galíndez, filla de Galindo Aznárez II, co fillo de Sancho Garcés I, o futuro rei García Sánchez I de Navarra, que era aínda un neno.

Ampliou considerablemente as fronteiras meridionais do reino até chegar a terras rioxanas mediante unha serie de campañas militares contra os aristócratas musulmáns. Conquistou Nájera e estableceu alí a súa corte, dotando dunha organización definitiva ao reino de Navarra.

Aliado co reino de Galicia Ordoño II, venceu a un exército cordobés en San Esteban de Gormaz (917), pero foi derrotado por Abd al-Rahman III en Valdejunquera (920).

Durante o seu reinado aparece o sistema de tenencias, que se perpetuará en Navarra e Aragón até principios do século XIII.

O centro político do norte-este peninsular pasaba á corte de Nájera que deu como resultado varios matrimonios reais das fillas de Sancho Garcés I e a raíña Toda Aznar:

• Urraca de Pamplona, casada con Ramiro I de Galicia.
• Oneca de Pamplona, casada con Afonso IV "O Monxe". Foi raíña consorte de toda Galicia entre 926 e 931. Morreu en 931.
• Sancha de Pamplona, casada en primeiras nupcias con Ordoño II de Galicia, en segundas co Conde alavés Álvaro Herrameliz e en terceiras, con Fernán González, Conde de Castela.
• García I Sánchez, rei de Pamplona, casado con Andregoto Galíndez e con Tareixa de León.
• Balasquida Sánchez, casada en primeiras nupcias co conde alavés Munio Velaz, en segundas con Galindo de Ribagorza e en terceiras con Fortún Galíndez.
• Munia (Muña) de Pamplona.
• Orbita de Navarra, probablemente casada con al-Tawil, gobernador de Huesca. Puido ser filla póstuma, como fai supor o significado do seu nome, "a orfa".

O rei Sancho Garcés I morreu nas proximidades de Resa, a beiras do río Ebro, o día 10 de decembro do ano 925 e foi enterrado en San Esteban de Deio en Monjardín.

Predecesor: Fortún Garcés

Rei de Navarra  905 - 925

Sucesor: Ximeno Garcés, García Sánchez