Pobo aimará

Os aimarás^[5] (en aimará: aymara listen ) son un pobo indíxena de América do Sur que habita nos Andes e na rexión do Altiplano; arredor dun millón de aimarás viven en Bolivia, o Perú e Chile. Os seus devanceiros viviron na rexión moitos séculos antes de se converter nos principais suxeitos do Imperio Inca a finais do século XV e comezos do XVI, até a conquista española do Imperio Inca. Coas guerras de independencia hispanoamericanas (1810–25), os aimarás convertéronse en cidadáns das nacións de Bolivia e o Perú. Despois da Guerra do Pacífico (1879–83), Chile conseguiu territorios ocupados polos aimarás.^[6]

Pobo aimará
Cerimonia tradicional aimará en Bolivia.
Poboación
Poboación total: ~1 750 000
Rexións principais:
Bolivia	1 462 286[1]
Perú	220 380[2]
Chile	114 523[3]
Arxentina	20 822 (2010)[4]
España	20 000[4]
Aspectos culturais
Lingua	Lingua aimará e castelán
Relixión	Cristianismo e adoración da Pachamama
Grupos relacionados	Pobo quechua e pobo uru

Notas

1. Bolivia National Census 2001, figures listed in Ramiro Molina B. and Javier Albó C., Gama étnica y lingüística de la población boliviana, La Paz, Bolivia, 2006, p 111.
2. Peru National Census 1993, figures listed in Andrés Chirinos Rivera, Atlas Lingüístico del Perú, Cuzco: CBC, 2001.
3. Chile National Census 2012.
4. INDEC (ed.). "Censo Nacional de Población, Hogares y Viviendas 2010: Resultados definitivos: Serie B N^o 2: Tomo 1" (PDF) (en castelán). p. 281. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 08 de decembro de 2015. Consultado o 5 de decembro de 2015.
5. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para aimará.
6. Vergara, Jorge Iván; Gundermann, Hans (2012). Universidade de Tarapacá, ed. "Constitution and internal dynamics of the regional identitary in Tarapacá and Los Lagos, Chile". Chungara (en castelán) 44 (1): 115–134. doi:10.4067/s0717-73562012000100009.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Pobo aimará

Bibliografía

• Adelson, Laurie e Arthur Tracht. Aymara Weavings: Ceremonial Textiles of Colonial and 19th Century Bolivia. [Washington, D.C.]: Smithsonian Institution Traveling Exhibition Service, 1983. ISBN 0-86528-022-3
• Buechler, Hans C. The Masked Media: Aymara Fiestas and Social Interaction in the Bolivian Highlands. Approaches to Semiotics, 59. The Hague: Mouton, 1980. ISBN 90-279-7777-1
• Buechler, Hans C. e Judith-Maria Buechler. The Bolivian Aymara. Case studies in cultural anthropology. Nova York: Holt, Rinehart e Winston, 1971. ISBN 0-03-081380-8
• Carter, William E. Aymara Communities and the Bolivian Agrarian Reform. Gainesville: University of Florida Press, 1964.
• Eagen, James. The Aymara of South America, First peoples. Minneapolis: Lerner Publications Co, 2002. ISBN 0-8225-4174-2
• Forbes, David. "On the Aymara Indians of Bolivia and Peru," The Journal of the Ethnological Society of London. Vol 2 (1870): 193-305.
• Kolata, Alan L. Arquivado 13 de setembro de 2019 en Wayback Machine. Valley of the Spirits: A Journey into the Lost Realm of the Aymara Arquivado 13 de setembro de 2019 en Wayback Machine.. Nova York: Wiley, 1996. ISBN 0-471-57507-0
• Lewellen, Ted C. Peasants in Transition: The Changing Economy of the Peruvian Aymara : a General Systems Approach. Boulder, Colo: Westview Press, 1978. ISBN 0-89158-076-X
• Orta, Andrew. Catechizing Culture: Missionaries, Aymara, and the "New Evangelism". Nova York: Columbia University Press, 2004. ISBN 0-231-13068-6
• Rivera Cusicanqui, Silvia. Oppressed but Not Defeated: Peasant Struggles Among the Aymara and Qhechwa in Bolivia, 1900-1980. Geneva: United Nations Research Institute for Social Development, 1987.
• Tschopik, Harry. The Aymara of Chucuito, Peru. 1951.