Carpelo

Os carpelos son follas modificadas que forman a parte reprodutiva feminina da flor das plantas anxiospermas; son a unidade básica do xineceo. Polo seu carácter de follas portadoras de macrósporas, as células por cuxa multiplicación se forma o gametófito feminino (o saco embrional), os carpelos son megasporofilos (ou macrosporofilos).

Flor de Helleborus orientalis despois da fecundación e perder os estames; vese que os carpelos son follas pechadas sobre si mesmas (xineceo apocárpico).

Características

O conxunto dos carpelos dunha flor constitúe o xineceo. Os carpelos poden aparecer soldados, formando un xineceo único, ou ficar afastados, asentado cada un no receptáculo, formando outros tantos xineceos independentes. Dicimos no primeiro caso que a flor é gamocarpelar, e dialicarpelar no segundo.

Partes

As partes de que está constituído cada xineceo son:

• O ovario formada pola rexión fértil do carpelo, a que encerra os primordios seminales ou óvulos, que aparecen unidos a unha protuberancia chamada placenta.
• O estilo, que falta en moitos casos, é un rabiño que conecta o estigma co ovario debaixo.
• O estigma, unha zona superficial papilosa, receptora dos grans de pole (que conteñen cada un un gameto masculino) unha vez que son liberados nel polo axente polinizador. Cando existe estilo, sitúase no seu extremo distal e toma en xeral a forma dun engrosamento, frecuentemente dividido en ramas ou zonas tan numerosas como carpelos contribúen ao pistilo.

Todos os carpelos que forman un pistilo nunha flor sincárpica contribúen por igual a cada unha das parte enumeradas.

Os carpelos péchanse sobre si mesmos, ou ben uns con outros, para formar unha ou máis cavidades pechadas (ovarios) onde se atopan os primordios seminais. Anxiospermas quere dicir -de sementes encerradas-, e chámaselles así pola razón anterior. Constitúen excepción a esta regra as plantas da familia winteráceas.

Bibliografía

• Font Quer, P. (1982). Diccionario de Botánica. 8ª reimpresión. Barcelona: Editorial Labor, S. A. 84-335-5804-8.
• Gola, G., Negri, G. y Cappeletti, C. 1965. Tratado de Botánica. 2da. edición. Editorial Labor S.A., Barcelona, 1110 p. (en castelán)
• Strassburger, E. 1994. Tratado de Botánica. 8va. edición. Omega, Barcelona, 1088 p. (en castelán)