Ambroise Paré

Ambroise Paré, nado contra 1510 en Bourg-Hersent, preto de Laval, e morto o 20 de decembro de 1590 en París, foi un cirurxián e anatomista francés.

Ambroise Paré

Biografía
Nacemento	1510 Laval (Reino de Francia)
Morte	20 de decembro de 1590 (79/80 anos) París (Reino de Francia)
Educación	Collège de France (pt) Universidade de París
Actividade
Campo de traballo	Medicina
Ocupación	cirurxián, medical instrument maker (en) , anatomista, médico militar
Obra
Obras destacables Bec de Corbin (hemostat) (en) (1573) Des monstres et prodiges (en)
Descrito pola fonte	Nordisk familjebok Enciclopedia soviética armenia Enciclopedia de Otto

Ambroise Paré foi o cirurxián dos campos de batalla, e o pai da cirurxía moderna. Inventou numerosos instrumentos. A xeneralización, daquela relativemente recente, do uso das armas de fogo proporciona aos cirurxiáns un método novo para tratar as feridas producidas por elas, xa que se cauterizaban con ferro candente ou con aceite fervendo, co risco de matar ao ferido. Paré pon a punto a ligadura das arterias, que substitúe á cauterización, nas amputacións.

Traxectoria

Ambroise Paré naceu en Bourg-Hersent, na rexión francesa do Maine, fillo dun artesán e unha prostituta. Debido á súa orixe humilde non tivo unha formación académica, polo que descoñecía o grego e o latín, así que utilizou o francés para redactar as súas obras. Porén, o feito de usar a lingua vernácula, no canto do latín empregado pola xente culta da época, permitiu unha ampla difusión dos seus tratados entre os profesionais da medicina e o público en xeral.

Empezou a súa carreira como aprendiz de cirurxián barbeiro, nome polo que se coñecía a unha clase inferior de cirurxiáns, que estaban por debaixo dos chamados cirurxiáns de bata longa, que estudaban na Escola de San Cosme (un dos patróns dos médicos) e coñecían as linguas clásicas e os escritos de Galeno. Os cirurxiáns barbeiros considerábanse como traballadores manuais que, ademais de tratar feridas, cortaban o pelo, afeitaban e realizaban sangrías.

Aos 17 anos logra entrar no Gran Hospital de París, fundado no século VII, o Hôtel-Dieu, no que traballaría entre 1533 e 1536. As condicións neste hospital eran bastante deficientes debido ás malas condicións hixiénicas e a que os enfermos estaban amoreados sen distinción de sexos. Ademais, as operacións cirúrxicas realizábanse nos corredores, non en salas de operacións específicas. Debido a esta precariedade o nivel de mortalidade era moi alto.

En 1536 contratouno un oficial do exército para que lle servira como cirurxián militar das tropas francesas nas campañas de Italia, o que era unha práctica habitual na época. A súa primeira misión presentouse na guerra do Piemonte durante o asalto de Turín que o rei Francisco I fixera en 1537. Porén xamais negou o seu auxilio a ninguén. Non facía distincións: protestantes ou católicos, españois, franceses, alemáns, flamengos ou italianos, todos eran iguais para el.

Naquela época as armas de fogo disparábanse a distancias moi curtas debido ao seu pequeno alcance. Este feito facía que as feridas estiveran rodeadas de pólvora. Ademais, obviamente, non estaba contemplado o seu tratamento nos escritos de Galeno (que, por outra parte, Paré non lera). A opinión xeneralizada era que a pólvora envelenaba a ferida e para tratala utilizábase aceite de sabugueiro.

Durante a batalla de Vilaine, fixo o seu primeiro gran descubrimento. Debido á falta de aceite, creou o seu propio remedio] contra a dor producida por armas de fogo. Este consistía nunha xema de ovo, aceite de rosas e trementina. Ao día seguinte de usar esta aplicación emoliente comprobou o seu efecto benéfico.

Posteriormente, na batalla de Dauvilliers, aplicaría por primeira vez a técnica da ligadura de arterias aos tocos das amputacións. Aínda que a ligadura de vasos xa era coñecida, non se aplicaba ás amputacións. Os tocos cauterizábanse con ferro candente, técnica que resultaba moi dolorosa e pouco efectiva. Para atar os vasos utilizaría fórceps e puntos de sutura. O éxito de Paré con esta técnica significou un grande avance para a cirurxía.

En 1545 publicou un tratado sobre o tratamento de feridas por arma de fogo, Méthode de traiter les plaies faites par les arquebuts et autres bastons à feu, et celles qui sont faites par la poudre à canon (Método para tratar as feridas causadas por arcabuces e outros bastóns de fogo e as que son feitas por pólvora de canón), considerado como un dos fitos da arte cirúrxica.

En 1553 publica a segunda edición desta obra, e en 1561 deu á imprenta a súa Anatomie universelle du corps humain (Anatomía universal do corpo humano). Publicou tamén outros tratados acerca do tratamento de feridas e enfermidades.

En 1559, na toma de Calais polos franceses, asistiu ao duque de Guisa dunha ferida mortal. Os médicos do duque desistiron alegando que o duque xa non tiña remedio, pero o seu orgullo lles impedía aceptar que un cirurxián non académico puidera facer algo que eles non podían. Con non poucos atrancos conseguiu Paré salvar ao duque.

Tamén tivo Paré un papel destacado no desenvolvemento da obstetricia, demostrando que era posíbel dar a volta ao neno antes do parto cando se presentaban complicacións debidas á súa posición (versión interna cando o feto vén de nádegas).

Outras das súas achegas foron a técnica máis adecuada para a extracción de proxectís e a utilización de tubos para drenar abscesos, de bragueiros para hernias e de próteses de membros amputados.

Cando terminaron as campañas, e debido ás súas achegas e éxitos, converteuse en médico de cámara e conselleiro real, asistindo a catro reis: Henrique II, Francisco II, Carlos IX e Henrique III. Cando ocorreu o fatal accidente nun torneo do rei Henrique II, non puido facer nada por salvar a súa vida, e tampouco puido salvar ao rei Francisco II da súa prematura morte aos 16 anos.

Acusárono de pertencer á relixión reformada, a pesar de que casou polo rito católico e os seus fillos estaban bautizados. Aínda así na fatídica Matanza de San Bartolomeu tivo que ser protexido pola corte (paradoxalmente nesa corte estaban o rei Carlos IX e a raíña nai Catarina de Medici, que eran os instigadores da matanza).

Finalmente, a Escola de Medicina da Universidade de París acabaría por concederlle en 1584 bonete de doutor en Medicina debido aos seus logros. Morreu en París o 20 de decembro de 1590, aos 80 anos de idade.

Obras

• Briefve collection de l'administration anatomique, avec la manière de cojoindre les os, et d'extraire les enfants tant mors que vivans du ventre de la mère, lorsque la nature de soi ne peult venir a son effect
• Deux livres de chirurgie, de la génération de l'homme, & manière d'extraire les enfans hors du ventre de la mère, ensemble ce qu'il faut faire pour la faire mieux, & plus tost accoucher, avec la cure de plusieurs maladies qui luy peuvent survenir
• Discours d'Ambroise Paré: avec une table des plus notables matières contenues esdits discours; De la mumie; De la licorne; Des venins; De la peste
• Dix livres de la chirurgie: avec le magasin des instrumens necessaires à icelle
• La maniere de traicter les playes faictes tant par hacquebutes, que par flèches, & les accidentz d'icelles, comme fractures & caries des os, gangrene & mortification, avec les pourtraictz des instrumentz necessaires pour leur curation
• Les œuvres de M. Ambroise Paré,...: avec les figures & portraicts tant de l'anatomie que des instruments de chirurgie, & de plusieurs monstres
• Traicté de la peste, de la petite verolle & rougeolle...: avec une brefve description de la lèpre
• Traicté de la peste, de la petite verolle & rougeolle...