Usuario:Peixiño/Numeración maia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Os maias utilizaban un sistema de numeración vixesimal (de base 20) de raíz mixta, similar ao doutras civilizacións mesoamericanas.[1] O sistema numérico de raias e puntos, que formaba a base da numeración maia, estaba en uso en Mesoamérica desde c. 1000 a. C.; os maias adoptárono no periodo Preclásico Tardío, e engadiron o símbolo para o cero.[2][3] Isto pode ter sido a aparición máis temperá coñecida do concepto do cero explícito no mundo, aínda que é posible que fora precedido polo sistema babilónico.[4] O primeiro uso explícito do cero foi gravado en monumentos que datan de 357 d. C. Nas súas aplicacións máis temperás, o cero serviu como notación posicional, o que indica a ausencia dun cálculo calendárico particular. Posteriormente, desenvolveuse nun número que se podía utilizar para cálculos, e foi incluído nos textos glíficos durante máis de mil anos, ata que o seu uso foi extinguido polos españois.
No sistema de numeración de base, a unidade represéntase por un punto. Dous, tres e catro puntos serven para representar 2, 3 e 4, e a raia horizontal serve para representar 5.[1] No período Posclásico, o símbolo dunha cuncha (ou caracol) serviu para representar o cero; durante o período Clásico utilizáronse outros glifos.[3] Os maias puideron escribir calquera número do 0 ao 19, utilizando unha combinación destes símbolos. O valor exacto dun número determinouse pola súa posición vertical; ao subir unha posición, o valor básico da unidade multiplicouse por vinte. Desta maneira, o símbolo máis baixo representaría as unidades de base, o seguinte símbolo, na posición segunda, representaría unha multiplicación por vinte da unidade, e o símbolo na posición terceira representaría unha multiplicación por 400, e así sucesivamente. Por exemplo, o número 884 escríbese con catro puntos no nivel máis baixo, catro puntos no nivel inmediatamente superior, e dous puntos no seguinte nivel, para dar 4x1 mais 4x20 mais 2x400. Con este sistema os maias podían escribir números moi longos. Realizáronse adicións sinxelas ao sumar os puntos e raias en dúas columnas, dando o resultado nunha terceira columna.