Chrysler Building
rañaceos en Nova York From Wikipedia, the free encyclopedia
O Chrysler Building (en galego: edificio Chrysler) é un rañaceos de estilo art déco situado na encrucillada entre a Rúa 42 con Lexington Avenue, no East Side de Midtown Manhattan, Nova York, no barrio de Turtle Bay. Con 77 andares e 319 metros de altura, foi o edificio máis alto do mundo durante once meses, até ser superado polo Empire State Building en 1931.[4] Segue a ser o edificio de ladrillo máis alto do mundo, malia ter estrutura de aceiro. Tras a destrución do World Trade Center nos atentados do 11 de setembro de 2001, converteuse de novo no segundo edificio máis alto de Nova York. Actualmente é o quinto máis alto de Nova York, tralo One World Trade Center, o 432 Park Avenue, o Empire State Building e a Bank of America Tower.[5]
| Chrysler Building | |
|---|---|
 Chrysler Building | |
| Rexistro de altura | |
| Edificio | |
| Nome inicial | Chrysler Building |
| Tipo | rañaceos |
| Estilo | Art déco |
| Custo | 14 millóns de dólares[1] |
| Sistema estrutural | aceiro con ladrillo |
| Enderezo | 405 Lexington Avenue |
| Localización | Manhattan, Nova York  Estados Unidos |
| Coordenadas | 40°45′05″N 73°58′33″O |
  Localización do Chrysler Building | |
| Propietario | Abu Dhabi Investment Council |
| Uso(s) | Oficinas |
| Construción | |
| Inicio | 19 de setembro de 1929 |
| Remate | 1930 |
| Dimensións | |
| Altura | 318,9 m[2] |
| Superficie | 1.040.000 m2 |
| Altura da azotea | 238,7 m |
| Altura da última planta | 252,3 m |
| Plantas | 77[2][3] |
| Número de ascensores | 32[2] |
| Equipo | |
| Arquitecto(s) | William van Alen |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
O Edificio Chrysler, deseñado polo arquitecto William van Alen, é un exemplo clásico da arquitectura art déco e moitos arquitectos contemporáneos considérano un dos mellores edificios de Nova York.[5] Foi a sede da empresa Chrysler desde 1930 até mediados dos anos cincuenta.[6][7] Aínda que o edificio construíuse e deseñouse especificamente para o fabricante de coches, a empresa non pagou a súa construción e nunca foi a súa propietaria, debido a que Walter P. Chrysler decidiu pagalo el mesmo para que fose un proxecto persoal.[8] A súa construción estivo marcada pola competición para ser o edificio máis alto do mundo, na que o seu principal rival era o Bank of Manhattan Building (actualmente The Trump Building), cunha altura final de 282,5 m, mentres que o Edificio Chrysler ía ficar en 281,9 m. Con todo, aos poucos meses de que se completase o Bank of Manhattan Building, construíuse en segredo unha agulla piramidal no interior do Edificio Chrysler e instalouse no bico, acadando así unha altura total de 319 m.[9]
O rañaceos é o epítome do éxito de Nova York, cidade que albergou o edificio máis alto do mundo desde 1908 até 1974. A mediados da década de 1920, converteuse na cidade máis poboada do mundo, superando a Londres. A súa área metropolitana superou a cifra de dez millóns a principios da década de 1930.[10] O boom económico da década de 1920 e a gran especulación do mercado inmobiliario fomentaron unha nova onda de proxectos de rañaceos na cidade. A Lei de Zonificación de 1916, que limitaba a superficie dos edificios a partir de certa altura para permitir que chegase a luz solar ás rúas, foi un factor que contribuíu a dar forma ao característico estilo de rañaceos art déco con recuamentos, dando lugar a estruturas que se centraban no volume e en siluetas rechamantes, a miúdo ornamentadas profusamente.[11][12]
Nos anos posteriores á primeira guerra mundial, os arquitectos de Europa e os Estados Unidos comezaran a simplificar as formas dos deseños tradicionais e a usar materiais industriais de xeito innovador para caracterizaren á idade moderna. O estilo art déco parecía prestarse especialmente ben ao deseño de rañaceos por mor de que este tipo de construción simbolizaba progreso, innovación e modernidade máis que calquera outro. Aínda que o pulo do estilo art déco durou pouco tempo, coincidiu cun gran boom inmobiliario en Nova York a finais dos anos vinte. Os numerosos rañaceos construídos neste estilo, entre os que salienta o Edificio Chrysler, deron a Nova York e a súa skyline unha imaxe característica e romántica, popularizada no teatro e o cinema.
Doutra banda, esta época caracterizouse por profundos trocos sociais e tecnolóxicos. Xeneralizáronse bens de consumo como a radio, o cinema e, especialmente, o automóbil, cuxo uso medrou exponencialmente nos anos vinte. En 1927, o fabricante de automóbiles Chrysler Corporation —empresa dirixida por Walter P. Chrysler— converteuse no terceiro fabricante de automóbiles dos Estados Unidos, por detrás de Ford e General Motors.[13] Ao ano seguinte foi nomeado pola revista Time o «home do ano». Baixo estas circunstancias, o proxecto do Edificio Chrysler empezou a tomar forma.
Orixe do proxecto
Orixinalmente, o Edificio Chrysler foi un proxecto do promotor inmobiliario e antigo senador do estado de Nova York William H. Reynolds. Antes da súa implicación no que sería o Edificio Chrysler, o seu proxecto máis coñecido foi o parque de atraccións Dreamland, situado na famosa Coney Island de Nova York. Con todo, cando en 1911 destruíuse este parque de atraccións nun incendio, dirixiu a súa atención a Manhattan, onde se propuxo construír o edificio máis alto do mundo.[14]
En 1921 Reynolds alugou unha gran coutada na esquina de Lexington Avenue e a Rúa 42 coa intención de construír un edificio importante nela. Tras varios anos de atrasos, Reynolds contratou ao arquitecto William van Alen en 1927 para que realizase o proxecto dun rañaceos de corenta andares na parcela. Van Alen era respectado no seu eido polo seu traballo no edificio de oficinas Albemarle de Nova York, deseñado en colaboración co seu socio H. Craig Severance.[15] Van Alen e Severance complementábanse entre si: Van Alen era un arquitecto orixinal e imaxinativo mentres que Severance encargábase da parte comercial da firma, conseguía clientes e supervisaba os aspectos financeiros. Mais a relación entre ambos logo se tornou tensa por mor das súas diferenzas persoais. A pinga que colmou o vaso foi un artigo de 1924 no Architectural Review que encomiou a Van Alen pero ignorou a Severance ao se referir a este edificio como a «obra de William van Alen».A súa asociación crebou meses máis tarde en termos pouco amigábeis. Isto acabou sendo decisivo para o deseño do futuro Edificio Chrysler, xa que Severance era máis tradicional e o estilo de Van Alen era máis moderno.
Cando empezou a traballar para Reynolds, Van Alen ficou atrapado no espírito de competición por construír o edificio máis alto do mundo que invadía Nova York nos anos vinte. Como grandes aventureiros que se retaban entre si a construír edificios máis altos, os promotores e arquitectos dos novos proxectos anunciaban continuamente que os seus edificios serían os máis altos da cidade.[16][17]
En abril de 1928, Reynolds asinou un alugueiro de 67 anos da parcela e ultimou os detalles do seu ambicioso proxecto, que ía ser un «exitoso edificio que se unirá ao grupo de rañaceos de Midtown Manhattan e revolucionará os prezos e a categoría dos inquilinos da Rúa 42 e Lexington Avenue». Cando no seguinte agosto desveláronse os debuxos de Van Alen, o American Institute of Architects encomiouno, dicindo que se desviou dalgúns dos antigos principios sobre os que se desenvolveu o rañaceos […] o deseño do Reynolds Building está realizado para que sexa de interese ao longo de toda a súa altura». A principal contribución de Reynolds ao deseño foi insistir en que tivese unha coroa metálica, fronte á oposición inicial de Van Alen.
Deseño
O deseño orixinal de Van Alen do rañaceos contemplaba unha coroa ornamental de cristal con forma de xoia. Tamén tiña unha base con xanelas de altura tripla coroadas por doce andares con ángulos de cristal, que daban a impresión de que a torre flutuase física e visualmente no ar. Orixinalmente, a altura do rañaceos ía ser 246 metros e 67 andares. Este deseño resultou, porén, ser demasiado avanzado e custoso para o contratista do edificio, William H. Reynolds, que non aprobou o proxecto orixinal de Van Alen.
O deseño oficial do Reynolds Building, publicado en agosto de 1928, era moito máis conservador, cunha cúpula italianizante que un crítico comparou co bombín do gobernador Ao Smith, e unha disposición dos ladrillos nos andares máis altos que simulaba xanelas nos ángulos, detalle que se mantén no Edificio Chrysler actual. Este deseño mostra de maneira case exacta a forma, os recuamentos e a disposición das xanelas do actual edificio, pero difire no seu elemento máis característico, a cúpula.
Co deseño xa realizado, Reynolds vendeu o alugueiro da coutada, o proxecto e mesmo os servizos do arquitecto a Walter P. Chrysler en outubro de 1928, momento no que estaba a expandir agresivamente a súa empresa de automóbiles, debido a que non tiña suficientes medios para construílo.[18] Chrysler traballou xunto con Van Alen e deseñou de novo o rañaceos con máis altura; tras esta revisión, o proxecto pasou a ter 282 metros de altura. Walter Chrysler quería unha imaxe progresista e un símbolo persoal e Van Alen deseñouno usando a súa interpretación dos principios da arquitectura moderna. Ao facelo, concibiu un edificio que chegou a ser considerado un dos mellores exemplos da arquitectura art déco. Na súa autobiografía, Chrysler dixo que construíu o edificio para que os seus fillos tivesen algo do que ser responsábeis.
Durante o inverno de 1928 e 1929, continuaron as modificacións do deseño da cúpula. En marzo de 1929 a prensa ofreceu detalles acerca dunha «cúpula artística» con forma de estrela xigante de trinta puntas, que estaría coroada por unha escultura de cinco metros de altura.[29] O deseño final da cúpula tiña varios arcos e fiestras triangulares. Debido a que Walter Chrysler era o presidente da Chrysler Corporation e quería que o edificio fose a sede da empresa, deseñáronse varios detalles arquitectónicos, especialmente as gárgolas do edificio, inspirándose en automóbiles de Chrysler, como os ornamentos do capó do Plymouth.[19] Estes elementos exemplifican a era da máquina dos anos vinte. Na súa autobiografía, Chrysler afirma que foi el quen suxestionou que fose máis alta que a Torre Eiffel.
Construción
Os traballos comezaron o 19 de setembro de 1928. O 15 de outubro de 1928 a Goodwin Construction Company empezou a demolición do edificio existente na parcela, que se completou o 9 de novembro. A escavación dos cimentos, que terían 21 metros de fondura, empezou unha semana despois e completouse a mediados de xaneiro, cando se alcanzou a rocha nai.[31] A construción do edificio propiamente dita empezou o 21 de xaneiro, e en setembro de 1929 completouse a estrutura de aceiro.
En total, usáronse 391 681 remaches e colocáronse a man uns 3.826.000 ladrillos para conformar as paredes do edificio. A pesar de que se construíu a un ritmo frenético (unha media de catro andares por semana), non morreu ningún traballador durante os traballos.[20] Walter Chrysler financiou persoalmente a construción mediante os ingresos que obtiña da súa empresa de automóbiles.[21]
En 1929, o Woolworth Building, construído en 1913, era o edificio máis alto do mundo con 241 metros.[22] Nese mesmo ano, George L. Ohrstrom, un novo banqueiro, propuxo a construción dun edificio de oficinas de 47 andares no 40 de Wall Street. Pouco despois modificou o proxecto para que tivese 60 andares, pero aínda estaba por baixo do Woolworth e o proxecto do Edificio Chrysler, de 246 metros, anunciado en 1928. En abril, o seu arquitecto, H. Craig Severance, aumentou a súa altura a 67 andares e 256 metros, que farían que superase ao Woolworth en quince metros e ao Chrysler en dez. As obras do 40 Wall Street empezaron en maio de 1929 a un ritmo frenético, e completáronse tan só doce meses despois.[23] Severance conseguiu permiso para instalar unha cúpula no cume, que aumentou a súa altura a 267 metros, ademais dunha agulla de 15 metros, que deixou a altura final en 282 metros.
.svg)
Antes da súa finalización, o edificio estaba en intensa competición cun proxecto rival no 40 Wall Street, deseñado por H. Craig Severance, o antigo socio de Van Alen.[24] Pensando que o Chrysler tería 282 metros, Severance engadiu unha bandeira de quince metros ao seu edificio, aumentando a súa altura a 282,5 metros, e reclamou publicamente o título de edificio máis alto do mundo. Pero, Van Alen estivera planeando durante meses un modo para gañar a carreira por ser o edificio máis alto. Logrou obter o permiso para instalar unha agulla —ou «vórtice» como el denominábao— de 56,4 m de lonxitude que chegou á obra en cinco seccións e se ensamblou no máis absoluto segredo no andar número 65 do edificio. O 23 de outubro de 1929, o día anterior ao Xoves Negro, que marcou o inicio da Gran Depresión, subiuse amodo a agulla desde a coroa até o cumio da cúpula do edificio, proceso que durou noventa minutos e fixo que o edificio acadase os 319 metros. Van Alen, que presenciou o proceso dende a rúa, xunto cos seus enxeñeiros e Walter Chrysler, escribiu que «era como ver a unha fermosa bolboreta saír da súa casulo».[41]
No artigo «The Structure and Metal Work of the Chrysler Building» («A estrutura e metalistaría do Edificio Chrysler») da edición de outubro de 1930 de Architectural Forum, o arquitecto William van Alen explicou o deseño e a construción da coroa e a agulla:[25]
Deseñouse unha alta agulla para coroar o edificio. Esta ten 56 metros de altura e 0,74 metros cadrados de sección no seu baseamento. Tiña sección cuadrangular, con esteos lixeiros e reforzos diagonais, e pesaba en total 27 toneladas. Era manifestamente imposíbel ensamblar esta estrutura e izala como unha unidade dende o terreo, e igualmente imposíbel izala en seccións e colocalas como tal sucesivamente nas súas posicións finais. Ademais, sería máis espectacular, por valor publicitario, facer que esta agulla que 'fura' as nubes aparecese inesperadamente.
Finalización
Os primeiros inquilinos trasladáronse ao Edificio Chrysler en abril de 1930, aínda que a construción aínda non estaba finalizada totalmente. O 27 de maio de 1930 realizouse a cerimonia formal de inauguración, que coincidiu coa reunión anual da Asociación de Propietarios e Comerciantes da Rúa 42. No vestíbulo do edificio colocouse unha placa de bronce «en recoñecemento á contribución do Sr. Chrysler ao avance da cidade». Os traballo remataron en agosto de 1930, pero curiosamente a data de finalización rexistrada no Departamento de Construción de Manhattan é o 19 de febreiro de 1932.
Cando se completou, o 20 de maio de 1930, o aumento de altura producido pola agulla permitiu que o Edificio Chrysler superase ao 40 Wall Street e se convertese no edificio máis alto do mundo, superando tamén á Torre Eiffel, que até entón ostentaba o título de estrutura máis alta do mundo realizada polo home.[26] Foi o primeiro edificio con máis de 300 metros de altura. A satisfacción de Van Alen con este logro probabelmente foi eclipsada pola negativa posterior de Walter Chrysler a pagar os seus honorarios. Chrysler alegou que recibira subornos de fornecedores, ademais Van Alen non asinara contrato ningún con Walter Chrysler cando este fíxose cargo do proxecto. Van Alen demandoulle e os xulgados deron a razón ao arquitecto, esixindo a Chrysler que lle pagase 840 000 dólares (un 6 % do orzamento total do edificio). Esta demanda diminuíu notabelmente a súa reputación como arquitecto, o que, unido aos efectos da Gran Depresión e ás críticas negativas, acabou arruinando a súa carreira. Van Alen terminou como profesor de escultura no Beaux-Arts Institute of Design de Nova York e morreu en 1954. Segundo Neal Bascomb, «o Edificio Chrysler foi a súa mellor obra, e a que xerou o seu esquecemento».
A finalización do Edificio Chrysler foi recibida pola crítica con reaccións diversas. Van Alen foi aclamado como o «Doutor da Altura» e o «Ziegfeld da súa profesión», ao mesmo tempo que o edificio era eloxiado por ser «unha expresión da intensa actividade e a vibrante vida dos nosos días» e por «estar cheo do espírito da modernidade e representar o progreso na arquitectura e os métodos de construción modernos». Con todo, algunhas críticas describiron o edificio como só un «escintileo que non encarna ningunha idea orgánica convincente» e outra afirmou que era «claramente un deseño habilidoso, desenvolvido para facer que o peón mire cara arriba» (George Chappell), pero que «non tiña importancia como deseño serio».[27] Outras críticas comparárono cun «peixe espada que mira cara arriba» ou afirmaron que era «arquitectura de Little Nemo».[28] Lewis Mumford, partidario do Estilo Internacional e entón o crítico de arquitectura máis importante dos Estados Unidos, desprezouno polo seu «fútil romanticismo, o seu voluptuosidade sen sentido e o seu simbolismo baleiro». Entre as reaccións positivas, un crítico anónimo escribiu en outubro de 1930 en Architectural Forum: «O Chrysler… destácase en por si, é algo diferente e solitario. É simplemente a realización, o cumprimento en metal e tixolos do soño dun home, un soño de tal ambición e tal magnitude como para desafiar a comprensión e as críticas dos homes e os criterios comúns».
En pouco menos dun ano desde que abrise ao público o 27 de maio de 1930, o Edificio Chrysler foi superado en altura polo Empire State Building, aínda que aínda segue sendo o edificio de ladrillos máis alto do mundo. O Edificio Chrysler tivo un grande éxito comercial, maior ca o do Empire State Building: en 1935 xa tiña alugado o 70 % da súa superficie.[1]
Walter P. Chrysler pretendera crear o edificio de oficinas máis desexábel do momento:
O Edificio Chrysler está dedicado ao comercio e a industria mundial. Foi creado cos anceios de satisfacer a demanda dos executivos de negocios da actualidade, que, coa súa intensa actividade, debían ter a contorna e as condicións máis favorábeis. A necesidade de abundante luz e ar resultou nun edificio de belas proporcións e grande altura. A importancia da accesibilidade e o transporte ditaron a localización. A arela do último en comodidade determinou a inclusión de elementos innovadores para cada necesidade, que contribúen á satisfacción do home de negocios na súa oficina. Como contorno no que se pode traballar de xeito cómodo e eficiente, este novo edificio establece un nuevo ideal, un que ficará como medida de comparación para os edificios de oficinas do futuro. Polo tanto, o Edificio Chrysler está dedicado como unha firme contribución ao progreso empresarial.
Enfeites que imitan...
Aguias
(Andar 61)
(Andar 61)
Enfeites de capó
(Andar 31)
(Andar 31)
Tapacubos e gardalamas
(Andar 31)
(Andar 31)
O Edificio Chrysler considérase con frecuencia un dos mellores exemplos da arquitectura art déco. O exterior do edificio ten moitos ornamentos heroicos, aproximadamente cincuenta en total, que sobresaen do catro esquinas do edificio en cinco andares diferentes dun xeito semellante ás gárgolas das catedrais góticas. As esquinas do andar 61 están decoradas con senllos pares de aguias esculpidas por Kenneth Lynch, que teñen unha lonxitude de tres metros e unha envergadura de 4,5 metros; nas esquinas do andar 31 figuran réplicas das decoracións do capó dos vehículos Chrysler de 1926; mentres que nas esquinas do andar 24 hai piñas de tres metros de altura, símbolos da hospitalidade, que foron fabricadas no sitio. O edificio está construído de albanelaría, con estrutura de aceiro e revestimento metálico.[29][30] Na súa construción empregáronse 20.961 toneladas de aceiro estrutural.[31] Ten un total de 3.862 xanelas nas súas fachadas. No interior hai catro grupos de oito elevadores deseñados por Otis Elevator Corporation.[32][33] As fiestras, a coroa, a agulla e as gárgolas foron fabricadas a man nos andare 65 e 67 a partir de láminas de metal. O edificio designouse National Historic Landmark en 1976, e monumento de Nova York en 1978.[34][35][36]
Ao contrario que moitos rañaceos da época, o deseño do Edificio Chrysler non seguía a fórmula dunha columna con basea decorativa, fuste liso e chapitel decorativo; no seu lugar, o deseño era de interese ao longo de toda a súa altura. A grande altura do edificio e os recuamentos obrigados pola lexislación axudaron a que Van Alen tomase esta decisión. Os seus dezaseis andares máis baixos elévanse rectos dende a beirarrúa (cun oco nunha banda que lle outorga un andar con forma de «U» a partir do cuarta andar). Hai recuamentos nos andares 16, 18, 23, 28 e 31, que se axustan á Lei de Zonificación de 1916 e dan ao edificio o aspecto dun cigurat por unha banda e o dun palazzo con forma de U polo outro. A torre continúa verticalmente dende o andar 31 até a 60, onde o seu andar convértese nunha cruz de Malta que fusiona o 'fuste', de planta cadrada, co cumio. A fachada do edificio está revestida maioritariamente en ladrillo branco, e úsase ladrillo de cor cinsenta escura como decoración horizontal para resaltar as fileiras de xanelas.
Aínda que a forma do Edificio Chrysler pretende cumprir a Lei de Zonificación, cada un dos recuamentos até o andar 31 servía para unha función intelixente. Os primeiros dezaseis andares eran o máis amplos posíbel para maximizar o valioso espazo de alugueiro preto do chan. O corte con forma de U por riba do cuarto andar era para introducir luz e ar no edificio. Aínda que o primeiros tres recuamentos simplemente axústanse á lei, a zona entre os andares 28 e 31 serve para varias funcións. Segundo Robinson, «engade interese visual á parte central do edificio, evitando que sexa dominada polo minucioso detalle das plantas máis baixas e o rechamangueiro deseño do remate. Proporcionan unha base ao fuste da torre, efectuando unha transición entre os andares inferiores e o alto fuste».
Os primeiros catro andares do edificio cobren toda a superficie da parcela e están revestidas con granito negro puído de Shastone na planta terrea e mármore branco de Xeorxia no resto. O elemento máis salientábel desta parte do edificio son as dúas entradas en Lexington Avenue e a Rúa 42. Cada unha delas ten unha altura de tres andares, á maneira dun proscenio, e están enmarcadas por granito de Shastone. Recuadas dentro das entradas están as portas xiratorias que dan acceso ao vestíbulo, debaixo de xanelas de metal e vidro con detallados padróns decorativos. Este tratamento pretende reforzar o impacto visual ao entrar no edificio, unha preocupación frecuente do estilo art déco. Tamén hai unha entrada menor, dunha planta de altura, na Rúa 43. Na planta baixa hai grandes escaparates con marcos de metal para tendas. Na segunda, terceira e a cuarta planta pódense ver fiestras de oficinas. Na base das fiestras do segundo andar hai enxuntas decorativas. Os marcos de metal das entradas e xanelas son de aceiro Nirosta.
Por riba do cuarto andar, o edificio é penetrado nos lados leste e oeste por ocos que se estenden até a fachada da torre, mentres que nos lados norte e sur o edificio elévase gradualmente cunha serie de retranqueos. O revestimento da fachada até o primeiro retranqueo no andar dezaseis é de ladrillo branco con fitas de mármore branco que crean un padrón semellante ao usado en cestaría. As xanelas están dispostas nunha cuadrícula regular. Todas as xanelas do edificio non teñen soleira; os marcos están colocados ao nivel da fachada.
No seguinte recuamento, que remata no andar 24, hai unha énfase vertical con piares de ladrillo branco alternados con bandas verticais de xanelas. As enxuntas de aluminio entre as xanelas axudan a este efecto. As enxuntas nos andares 20, 21 e 22 están adornadas con relevos abstractos. Por último, nos ángulos do andar 24 hai piñas decorativas de tres metros de altura.
O seguintes tres plantas, até a 27, forman o terceiro recuamento. As bandas horizontais e os motivos de ladrillo cinsento e negro con forma de zigzag contrastan coa verticalidade do recuamento anterior. O cuarto recuamento, que chega ao andar 31, marca a aparición do fuste da torre dende o baseamento. No andar 31 os ángulos do edificio esténdense cara a fóra con enormes adornos de capó de Chrysler de Nirosta que atraen a mirada á base da torre e fana parecer máis grande. Esta extensión era necesaria para evitar unha ilusión óptica común en edificios altos con bandas horizontais, que fai que a parte superior pareza maior que a base. Tamén neste andar hai un friso cinsento e branco de tapacubos e gardalama de aceiro puído. Estes ornamentos son símbolos manifestos da Chrysler Corporation e un dos efectos característicos creados polos arquitectos art déco. Os enfeites de capó toman a forma do casco alado de Mercurio, que constituía o adorno de capó dos vehículos Chrysler da época e posteriormente converteríanse no logo da empresa.[37] Este adorno do capó foi deseñado en 1924 por Oliver Clark e as súas ás prateadas simbolizan ao veloz deus do comercio da mitoloxía romana.[38]
O tratamento do fuste da torre é dual e pretende salientar tanto a verticalidade como a horizontalidade. En cada un dos catro lados da torre, as xanelas están agrupadas en tres bandas verticais. Cada grupo está enmarcado por ladrillos e un piar de mármore que se estende de maneira continua ao longo de todos os andares. Tamén se dá unha énfase vertical ás enxuntas entre as xanelas con faixas verticais que alternan ladrillo cinsento e branco. Como contraste as esquinas da torre teñen bandas horizontais de ladrillo negro.
A coroa do Edificio Chrysler é unha extensión directa da torre. Segundo Robinson, «os seus arcos, cada un máis pequeno e alto que o anterior, continúan o deseño aterrazado do edificio. Este concepto leva adiante dende o andar 61, que conta con gárgolas en forma de aguias que imitan os detalles do andar 31, até a agulla, que estende o concepto "máis alto e máis estreito" a unha altura infinita. Este tratamento salienta a altura do edificio, dándolle un estilo reminiscente da arquitectura fantástica de Coney Island». A aguia é unha chiscadela a un dos símbolos americanos: a aguia calva, que figura mesmo no Escudo Nacional.[39]
O interior do edificio presentaba varios elementos innovadores. Os tabiques entre as oficinas estaban insonorizados e divididos en seccións intercambiábeis, de xeito que se podía trocar axiña e comodamente a distribución de calquera oficina. Os condutos baixo o chan levaban cabos de teléfono e de electricidade. Os elevadores, por ordes directas de Chrysler, eran quen de acadaren velocidades de trescentos metros por minuto, aínda que as ordenanzas de Nova York en vigor en 1930 só permitían 210 metros por minuto. O edificio tamén tiña tres dos ocos para elevadores máis longos do mundo. Co fin de mellorar o acceso do público ao edificio, había unha galería subterránea que conducía directamente ao metro, xestionado daquela pola IRT. A IRT opúxose enerxicamente a esta conexión, mais Chrysler impúxose e construíu o pasadizo ás súas expensas.
Coroa e agulla
O elemento máis recoñecíbel do Edificio Chrysler é a súa coroa. Composta de sete arcos concéntricos aterrazados, o deseño de Van Alen consiste nunha bóveda de aresta cruciforme que ten sete arcos concéntricos, colocados un enriba do outro con recuamentos entre eles.[40] O revestimento de aceiro inoxidábel está nervado e remachado con forma de raios de sol, con moitas xanelas triangulares. Toda a coroa está revestida co metal prateado «Enduro KA-2», un aceiro inoxidábel austenítico desenvolvido en Alemaña por Krupp e comercializado co nome comercial Nirosta (un acrónimo do alemán nichtrostender Stahl, que significa «aceiro inoxidábel»), que ten un 18 % de níquel e un 8 % de cromo, razón pola cal tamén se coñece como «aceiro inoxidábel 18-8». Debido á forma curva da cúpula, as medidas das chapas de Nirosta tíñanse que verificar na obra.[41] Polo tanto, a maior parte do traballo realizouse en obradoiros situados nos andares 67 e 75 do edificio. Tamén se usou Nirosta nos enfeites exteriores (as piñas do andar 24, os enfeites de capó do andar 31 e as aguias do 61), nos marcos das xanelas e na agulla.
O aceiro inoxidábel Nirosta era unha parte integral do deseño de Van Alen, como el mesmo sinala no capítulo «Architectural Uses» do libro The Book of Stainless Steels (1933, 1935): «O uso de metal brillante foi de grande axuda para executar as liñas verticais e as formas circulares minguantes da parte superior, para acentuar o movemento ascendente gradual até que o edificio se esvae literalmente no ceo». Os produtores de aceiro inoxidábel tiñan interese no Edificio Chrysler como experimento da durabilidade do aceiro inoxidábel na arquitectura. En 1929 organizouse o Committee A-l0 on Stainless Steel da American Society for Testing Materials. Os membros dese comité vían o Edificio Chrysler como unha excelente oportunidade para estudar o efecto do ambiente neste novo tipo de material, polo que se fundou outro comité máis cativo, composto principalmente por produtores de aceiro inoxidábel, para inspeccionar os paneis do Chrysler cada cinco anos e determinar a súa condición. Isto realizouse durante trinta anos, até 1960, ano no que se suspenderon as inspeccións debido a que os paneis practicamente non se deterioraran.[73]
Cando se inaugurou o edificio, tiña un miradoiro público no andar 71 chamado Celestial, que pechou ao público en 1945.[42] Podíase acceder ao mesmo por un prezo de cincuenta centavos, e os visitantes podían arrodear toda a súa circunferencia percorrendo un corredor con teitos abovedados, que foron pintados con motivos celestes e dos que penduraban pequenos Saturnos de vidro. Esta planta tiña unha superficie de 362 metros cadrados e segundo un folleto ofrecía vistas de até 100 miles (161 km) de distancia nun día claro.[43] No centro da galería estaba exposta a caixa de ferramentas coa que empezou Walter P. Chrysler a súa carreira como mecánico, arrodeada de cristal, a modo de emblema da súa empresa e o seu éxito persoal, que actualmente se conserva no Chrysler Technology Center en Auburn Hills, Míchigan. Con todo, as pequenas xanelas triangulares resultado do deseño da coroa creaban ángulos estraños que dificultaban a vista da cidade.[44] A apertura un ano máis tarde do Empire State Building, que contaba cun miradoiro ao ar libre que se fixo máis popular, fixo que o observatorio do Edificio Chrysler perdese clientela, e seguiu aberto durante só catorce anos máis (pechou en 1945).[45] O antigo miradoiro contén agora a oficina dos arquitectos Morse e Harvey de Cowperwood Interests, ocupada desde 1986.[46][47][48][49] O club privado Cloud Club ocupaba andares do edificio (da 66 á 68), mais pechou a finais dos anos setenta. Os andares superiores do edificio —a partir do 72— non son habitábeis e construíronse principalmente acorde ao deseño exterior, e funcionan ademais como relanzos da escaleira que leva até a agulla. Son moi estreitas, teñen teitos baixos e inclinados e só se usan para albergar transmisores de radio e outros equipamentos mecánicos e eléctricos. Por exemplo, o andar 73 alberga os motores dos elevadores e un depósito de auga rectangular duns 57.000 litros, dos cales se reservan 13 000 para caso de incendio.
Orixinalmente, Chrysler tiña un apartamento de dous andares con lareira e unha oficina particular na parte superior do edificio, que, ademais contiña un ximnasio e os baños máis altos do mundo. Os andares 69 e 70 albergan unha clínica dental.
A cadea de televisión WCBS-TV (a Canle 2) emitía o seu sinal desde o cumio do Edificio Chrysler nos anos corenta e cincuenta, até se trasladar ao Empire State Building. Durante moitos anos, tamén usaron o edificio para emitir o seu sinal WPAT-FM e WTFM (actual WKTU), pero tamén se trasladaron ao Empire State nos anos setenta.[50] Actualmente non hai transmisores comerciais no Edificio Chrysler.[51]
Hai dous tipos de iluminación na coroa e agulla do edificio. A primeira corresponde ás luces en forma de «V» no aceiro do edificio, ao redor do perímetro das fiestras. Tras as reformas efectuadas en 1978, o novo propietario engadiu grupos de focos en mastros apuntados cara ao edificio. Isto permite que a cima se ilumine de diferentes cores para ocasións especiais. Até 1998 as luces apagábanse ás 2 da madrugada, porén o columnista Ron Rosembaum logrou que Tishman Speyer, propietario do inmoble, accedese a acendelas toda a noite, apagándose ás seis da mañá.[52][53] Desde 2015, o Edificio Chrysler forma parte do programa Audubon Society Lixeiros Out, polo que se compromete a apagar as súas luces durante as épocas de migración das aves.[54]
O vestíbulo de entrada ao edificio, que adopta unha «forma triangular pouco habitual», é un belo exemplo do estilo art déco, con claras influencias do expresionismo alemán.[55] Chrysler non reparou en gastos con tal de impresionar a outros arquitectos e magnates do automóbil, revestindo as paredes con enormes laxes de mármore africano vermello, e os chans con travertino de Siena traído de Alemaña nunha disposición que marca o camiño cara aos elevadores.[56]
O vestíbulo, que «parece flotar nun halo misterioso», presenta unha iluminación escasa e algo tenue, a pesar de que os apliques das lámpadas son rechamangueiros e icónicos. Ambos os factores crean un ambiente íntimo e resaltan o lugar. Cada barra vertical de luz fluorescente está recuberta con mármore azul belga e ónix ámbar mexicano, que apaga e difumina a luz conseguindo un brillo macío que ilumina e fúndese coas paredes de mármore de cor vermella dando lustre a toda a sala.
Vestíbulo do Edificio Chrysler.
Interior.
Lámpada art déco.
Vestíbulo.
Elevadores.
Hai un total de 32 elevadores no rañaceos, divididos en grupos de seis ou oito, cada un dos cales serve andares distintos do edificio. Segundo Curcio, «o interior destes elevadores era quizais o elemento máis fermoso e, xunto coa coroa, o máis importante de todo o edificio».
Van Alen tardou un ano en deseñar minuciosamente estes elevadores, axudado por L. T. M. Ralston, que estaba encargado de elaborar as partes mecánicas do edificio. Foron fabricados pola Otis Elevator Company, e as portas foron realizadas pola Tyler Company. Cada elevador ten unhas dimensións interiores de 1,68 x 2,44 m. As portas son de metal recuberto con madeiras exóticas de diferentes tipos e tonalidades. Cando están pechadas, as portas dos elevadores semellan altos ventiladores resaltados por follas de palma metálicas que se elevan a través dunha serie de parábolas de prata, cuxos bordos están resaltados por lirios curvos, e amosan a influencia do Antigo Exipto no art déco. Cando as portas están abertas, cada elevador semella unha exquisita habitación de estilo art déco.
Cloud Club
O Cloud Club (lit. «club nas nubres») ocupou as plantas 66, 67 e 68 do Edificio Chrysler e abriu en xullo de 1930 cuns trescentos membros que se atopaban entre as persoas máis influentes da cidade, como E. F. Hutton, Condé Nast e o boxeador Gene Tunney.[57] O Cloud Club creouse en parte a petición de Texaco, que antes de alugar catorce andares no edificio pediu que houbese un restaurante axeitado para os seus executivos. O Cloud Club foi a solución, e o seu deseño reflectiu un compromiso entre William van Alen, que deu ao resto do edificio a súa aparencia moderna, e Walter Chrysler, cuxo gusto persoal era máis señorial e tradicional.[58]
Chrysler East
Chrysler Trylons
Chrysler Center
Chrysler Center é o nome do complexo de edificios composto polo Edificio Chrysler, o Chrysler Building East (anteriormente Kent Building) e o pavillón comercial denominado Chrysler Trylons, situado entre ambos.[59] En 1998 Tishman Speyer adquiriu todo o complexo e procedeu a renovalo por completo entre 1998 e 2000.
O Edificio Chrysler aparece en varios filmes ambientados en Nova York e é considerado con frecuencia un dos mellores edificios da cidade. En 1997, unha enquisa de arquitectos de Nova York amosou que o Chrysler era de lonxe o seu edificio favorito.[60] En 2001, unha enquisa entre críticos clasificouno como o terceiro mellor edificio do país. No verán de 2005, o Skyscraper Museum de Nova York pediu a cen arquitectos, críticos, enxeñeiros e historiadores, entre outros, que escollesen os seus dez favoritos entre vinte e cinco rañaceos de Nova York. O Edificio Chrysler quedou en primeiro lugar e o 90 % dos enquisados situárono entre o seu dez favoritos.[61] En 2007 quedou en novena posición na lista de America's Favorite Architecture realizada polo Instituto Americano de Arquitectos, dentro dunha selección de cento cincuenta edificios e estruturas.[62]
Na designación como monumento de Nova York, a Comisión de Conservación dos Monumentos afirma que «o Edificio Chrysler é un exemplo excepcional da arquitectura art déco; foi deseñado polo arquitecto Van Alen para simbolizar á Chrysler Corporation; cando se completou en 1930 era o edificio máis alto do mundo; a instalación da agulla de 56 m que lle outorgou esa distinción foi un atrevido logro técnico; o arquitecto usou novas tecnoloxías e materiais, en especial o Nirosta para os ornamentos exteriores, os marcos das xanelas, a coroa e a agulla; pretendía ser o epítome da vida empresarial moderna e estaba dedicado por Walter Chrysler ao comercio e a industria mundial; é sinónimo do progreso na arquitectura e os métodos de construción modernos; encarna coa súa coroa a esencia romántica do rañaceos neoiorquino; e continúa dominando o skyline de Nova York».
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
