EOECNA

Is gníomhaireacht speisialta de chuid na Náisiún Aontaithe a bunaíodh sa bhliain 1945 é Eagraíocht Oideachais, Eolaíochta agus Chultúir na Náisiún Aontaithe (EOECNA)^[1].

EOECNA

(en) United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (fr) Organisation des Nations unies pour l'éducation, la science et la culture
Sonraí
Ainm gearr	UNESCO agus ONUÉSC
Cineál	specialized agency of the United Nations (en) eagraíocht eagraíocht idir-rialtasach eagraíocht idirnáisiúnta foilsitheoir
Teanga oifigiúil	Béarla, an Spáinnis, an Fhraincis, an Rúisis, an Araibis agus an tSínis
Stair
Téann in áit	International Committee on Intellectual Cooperation (en)
Dáta a bunaíodh	16 Samhain 1945
Suíomh a chartlainne	Leabharlanna Ollscoil Maryland [ 0094-SCPA]
Gníomhaíocht
Limistéar oibriúcháin	domhanda
Ball de	Global Citizen Science Partnership (en) Global Academic Integrity Network (en)
Ballraíocht	193 (2019)
Rialachas corparáideach
Ceanncheathrú (1958–)	«World Heritage Centre» place de Fontenoy , 7 Páras, An Fhrainc
Uachtaránacht	Audrey Azoulay (2017–)
Máthaireagraíocht	na Náisiúin Aontaithe
Fochomhlacht	UNESCO Chair on Cyberspace and Culture (en) Iranian National Commission for UNESCO (en) UNESCO Institute for Statistics (en) Scientific Committee on Problems of the Environment (en) Hylean Amazon Institute (en)
Úinéir de	The Symbolic Globe (en) World Heritage Centre (en)
Eile
Gradam a fuarthas (1958)  Duais Peabody
Suíomh gréasáin	https://en.unesco.org https://fr.unesco.org https://es.unesco.org https://ru.unesco.org https://ar.unesco.org https://zh.unesco.org
WD Bosca Sonraí Foirgneamh World Heritage Centre (en) Sonraí Cineál Foirgneamh, ceanncheathrú agus eagraíocht Ailtire Bernard Zehrfuss (en) Marcel Lajos Breuer Pier Luigi Nervi Foirgníocht 1958 Dáta na hoscailte oifigiúla 3 Samhain 1958 Suíomh geografach Suíomh place de Fontenoy (en) , 7  48° 50′ 56″ N, 2° 18′ 22″ E Codanna Press room (en) Remarkable Contemporary Architecture (en)    Suíomh gréasáin oifigiúil en.unesco.org…

Bunaíodh é faoi Chairt na Náisiún Aontaithe le haghaidh comhoibriú idirnáisiúnta i réimsí oideachasúla, eolaíochta, agus cultúrtha a chur chun cinn.

Tá 193 ballstát agus 6 ball comhlacha ag UNESCO sa bhliain 2020.^[2] D'éirigh SAM as sa bhliain 1984.^[3]

Tá a ceanncheathrú lonnaithe i bPáras na Fraince.

Suíomhanna

Tá oifigí ag UNESCO i go leor suíomhanna timpeall an domhain. Tá a ceanncheathrú lonnaithe i bPáras na Fraince.

Gradaim

Clár Idirnáisiúnta Chuimhne an Domhain

Bunaíodh an Clár Idirnáisiúnta Chuimhne an Domhain UNESCO i 1992 le haitheantas a thabhairt d’oidhreacht dhoiciméadach a measann saineolaithe a bheith de “shuntas den scoth” do chultúr an domhain.^[4] Bhunaigh UNESCO clár Cuimhne an Domhain i 1992 chomh maith chun caomhnú a dhéanamh ar ábhar luachmhar oidhreachta a bhí i mbaol de bharr na cogaíochta agus an tsuaite sóisialta nó de bharr easpa acmhainní.^[5]

2011ˑ Cuireadh an Leabhar Cheanannais le Clár Cuimhne an Domhain UNESCO.

2018ː Cuireadh Cnuasach Bhéaloideas Éireann le Clár Cuimhne an Domhain UNESCO.^[6] Tá an cnuasach béaloidis le háireamh ar chlár UNESCO mar gheall ar a “thábhacht dhomhanda” agus “an luach domhanda thar na bearta don chultúr”.

Sa bhliain 2017, bhí stádas UNESCO á lorg don Ghàidhlig, do chultúr Gaelach na hAlban agus do na h-Eileanan Siar. Ach ní bhfuair siad é (fós).

Ghlac UNESCO le cluiche na hiománaíochta mar chuid d’Oidhreacht Chultúrtha Dholáimhsithe an Chine Dhaonna.   

Oidhreacht Chultúrtha Dholáimhsithe

I mí na Nollag 2015 dhaingnigh Éire Coinbhinsiún 2003 UNESCO maidir le Caomhnú na hOidhreachta Cultúrtha Doláimhsithe.^[7] Tagraíonn oidhreacht chultúrtha dholáimhsithe ‘do na cleachtais, léirithe, nathanna, eolas, scileanna - chomh maith leis na hionstraimí, réada, déantáin agus spásanna cultúrtha lena gcois - a aithníonn pobail, grúpaí agus, i roinnt cásanna, daoine aonair mar chuid dá n-oidhreacht chultúrtha.

Ghlac UNESCO le cluiche na hiománaíochta,^[8] píobaireacht uilleann agus cláirseoireacht na hÉireann, mar chuid d’Oidhreacht Chultúrtha Dholáimhsithe an Chine Dhaonna.   

Féach freisin

• Suíomh Oidhreachta Domhanda

Naisc sheachtracha

• UNESCO.org Líonláithreán oifigiúil UNESCO
  • whc.unesco.org Líonláithreán oifigiúil Oidhreacht an Domhain le liosta iomlán agus bunachair shonraí fairsinge
    • Béim ar an oideachas ilteangach ar Lá Idirnáisiúnta na Máthairtheangacha

Tagairtí

1. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organisation
2. unesco.org (2020). "Countries" (en). UNESCO. Dáta rochtana: 2020-11-16.
3. "About the U.S. and UNESCO". 2009-2017.state.gov. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-11-02. Dáta rochtana: 2020-11-16.
4. "An tAire Stáit McHugh - Stádas mór le rá UNESCO bronnta ar Chnuasach Bhéaloideas Éireann UCD | An Roinn Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta" (en). Dáta rochtana: 2020-11-16.
5. "Cnuasach Bhéaloideas Éireann á chur le Clár Chuimhne an Domhain UNESCO" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2020-11-16.
6. Daithí De Mórdha (2018). "‘Leanbh tabhartha’ Bill Gates agus Peig Sayers agus ‘The State Papers of a Forgotten and Neglected People’" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2020-11-16.
7. "Oidhreacht Chultúrtha Dholáimhsithe | An Roinn Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta" (en). Dáta rochtana: 2020-11-16.
8. "Aitheantas cultúrtha idirnáisiúnta bronnta ag UNESCO ar chluiche na hiománaíochta" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2020-11-16.