Damba na dTrí Mhám

An damba is mó ar domhan is ea Damba na dTrí Mhám, ar abhainn na hIaing-tsí ag áit darb ainm na Trí Mhám i lár na Síne.

WD Bosca Sonraí Foirgneamh Damba na dTrí Mhám
Lipéad sa teanga dhúchais	(zh) 三峽大壩 (zh-hans) 三峡大坝
Ainmnithe in ómós	Three Gorges (en)
Sonraí
Cineál	Gravity dam (en) , boat lift (en) agus stáisiún cumhachta hidrileictreach
Cuid de	cascade hydroélectrique du Yangzi Jiang (fr)
Foirgníocht	2003
Dáta na hoscailte oifigiúla	2003
Úsáid	fuinneamh agus cumhacht hidrileictreach, flood control (en) agus inland navigation (en)
Tréith
Airde	damba: 181 m
Leithead	dam crest (en) : 40 m level of foundation (en) : 115 m
Fad	damba: 2,335 m
Sreabhadh	116,000 m³/s (doirtbhealach)
Airde os cionn na farraige	dam crest (en) :  185 m level of foundation (en) :  4 m
Taiscumar
Ainm	Three Gorges Reservoir Region (en)
Airde os cionn na farraige	175 m
Doimhneacht ingearach	113 m
Fad	600 km
Leithead	1.1 km
Achar dromchla	1,045 km²
Abhainn	An Iaing-tsí
Abhantrach draenála	abhantrach na hIaing-tsí (1,000,000 km²)
Toirt mar chainníocht	39,300 hm³
Suíomh geografach
Limistéar riaracháin	Sandouping Town, Daon-Phoblacht na Síne (en)
Suíomh	An Iaing-tsí
Suite i nó in aice le limistéar uisce	An Iaing-tsí
30° 49′ 26″ N, 111° 00′ 13″ E
Gníomhaíocht
Am oibriúcháin	2003 –
Úinéir	China Yangtze Power
Oibreoir	China Yangtze Power
Hydraulic head (en)	80.6 m
Cumhacht rátáilte	22,500 MW
Annual energy output (en)	103.65 TW h (2021)
Tuirbín Francis	14 (x 700 MW) (Am oibriúcháin:Meán Fómhair 2005-)
Tuirbín Francis	12 (x 700 MW) (Am oibriúcháin:Iúil 2009-)
Tuirbín Francis	6 (x 700 MW) (Am oibriúcháin:Iúil 2009-)

Rinneadh loch timpeall 500 km ar fhad agus asáitíodh 1.2 milliún duine sa scéim, a sholáthróidh níos mó ná 8 n-oiread na cumhachta leictrí a sholáthraíonn córas iomlán na soláthróirí leictreachais in Éirinn, agus trí oiread níos mó ná damba iomráiteach an Grand Coulee sna Stáit Aontaithe.

Maireann beagnach 8% de dhaonra an domhain i ngleann Iaing-Tsí. Chomh maith le soláthar leictreachais, tá sé i gceist go gcabhróidh an damba ollmhór leis na tuilte millteanacha a tharlaíonn go tréimhsiúil sa ghleann céanna a chosc nó a choimeád faoi smacht.

Comhshaol

Tá an-chuid ceisteanna comhshaoil ag baint leis an scéim seo, maille le húafás asáitiú an oiread sin daoine. Clúdaíonn an damba cuid de na Trí Mhám, a bhí fíorálainn agus ina ndlúthchuid d'fhinscéalta na Síne le 3,000 bliain. Iompraíonn abhainn Iaing-Tsí os cionn 500 milliún tonna de dhríodar gach bliain.

Seans maith go líonfar an loch ar thaobh uachtarach an damba go tapa le glár, ionas nach mbeidh sé inseolta agus nach mbeidh an oiread céanna cumhachta hidrileictrí le fáil uaidh thar na blianta.^[1]

loc canála

Stair

Moladh Damba na dTrí Mhám den chead uair i 1919, ach níor críochnaíodh go dtí 2006 é

Tagairtí

1. Hussey, Matt (2011). "Damba na dTrí Mhám". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 676.

Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir.

Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.