Constaintín Mór (Impire na Róimhe)

Ba é Constaintín Mór nó Constaintín I, nó Flavius Valerius Constantinus Impire na Róimhe idir 306 AD agus 337 AD. Rugadh é timpeall na bliana 280 AD i Niš (Naissus, Seirbia) agus d'éag sé ar 22 Bealtaine 337 AD. Ba eisean an chéad impire de chuid na Róimhe a ghlac leis an gCríostaíocht agus ba é a chinn ar leas a bhaint as an fiche cúigiú lá de mhí na Nollag mar dháta seasmhach na féile.

Constaintín Mór

Ainm sa teanga dhúchais	(la) Flavius Valerius Aurelius Constantinus
Beathaisnéis
Breith	(la) Flavius Constantinus c. 27 Feabhra 272 Nís (Impireacht na Róimhe)
Bás	22 Bealtaine 337 65 bliana d'aois Nicomedia (Impireacht na Róimhe)
Siocair bháis	Bás nádúrtha
Áit adhlactha	Church of the Holy Apostles (en)
Impire Rómhánach
25 Iúil 306 (Féilire Ghréagóra) – 22 Bealtaine 337 (Féilire Ghréagóra)
Pontifex maximus
25 Iúil 306 – 22 Bealtaine 337
Seanadóir de chuid na Sean-Róimhe
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	An Chríostaíocht agus creidimh na Sean-Róimhe
Gníomhaíocht
Gairm	polaiteoir, saighdiúir, rí
Tréimhse ama	Low Roman Empire (en) agus Byzantine Egypt (en)
Teangacha	An Laidin
Ardú
naomh
Lá féile	21 Bealtaine (Ceartchreidmheachas) 6 Aibreán (Eaglais Ortadocsach Choptach)
Siombail íocónagrafach	Rí
Saothar
Saothar suntasach (4 haois) Debates of Constantine (en)
Eile
Teideal uasal	Augustus Caesar
Teaghlach	Constantinian dynasty (en)
Céile	Minervina Fausta
Páiste	Crispus  ( Minervina) Constaintín II  ( Fausta) Constantius II  ( Fausta) Constans  ( Fausta) Constantina  ( Fausta) Helena  ( Fausta)
Athair	Constantius Chlorus  agus Helena Augusta
Siblín	Flavia Julia Constantia, Eutropia, Anastasia, Julius Constantius, Flavius Dalmatius agus Flavius Hannibalianus

Críostaíocht

Bhain Constaintín cáil ar leith amach de bharr gur bhain an t-arm Rómhánach faoina stiúir úsáid as comhartha Críostaíochta don chéad uair, ag cath Milvio^[1]. Chloí sé ann a namhaid Maxentius, ar 28 Deireadh Fómhair 312 AD.

An bhliain dár gcionn, 313 AD, tugadh cead do na Críostaithe a gcreideamh a chleachtadh san Impireacht Rómhánach.

Chuir Constaintín An Chéad Comhdháil Nicea ar bhun sa bhliain 325 AD, rud a raibh tionchar ollmhór aige ar fhorbairt na Críostaíochta.  Mar sin, bhunaigh sé Féile na Nollag, dar le Seán Ua Cearnaigh^[2].

Riarachán

Sa Róimh

Ba é Constaintín a chuir i gcrích an Bhaisleac Nova^[3] sa Róimh tar éis na bliana 313 AD.^[4]

Thóg an tImpire Constaintín Baisleac Naomh Peadar i 330 A.D. ar bharr seanreilig phágánach áit a gcreidtear gur cuireadh iarsmaí an Naoimh i ndiaidh dó a bheith céasta bunoscionn.^[5]

Cathair Chonstaintín

Bhog Constaintín ardchathair na himpireachta as an Róimh go dtí an Bhiosáint. Bunaíodh an chathair sa bhliain AD 324. Tiomnaíodh í ar 11 Bealtaine 330 agus athainmníodh an chathair, Cathair Chonstaintín, in ómós don impire.

Thug Constaintín Mór bonn nua isteach, an soladas.^[6] Choinnigh an soladas an meáchan agus an t-ábhar miotail lómhair a bhí ann ó thús suas go dtí lár an 11ú céad. Dá bhrí sin, bhí a cháil amuigh agus bhí sé ar an mbonn ba thábhachtaí a bhí in úsáid do thrádáil idirnáisiúnta ar feadh cúig chéad bliain.

Bás agus Tionchar

D'éag Constaintín ar 22 Bealtaine 337 AD in Nicomedia (izmir inniu).

Tagairtí

1. "Battle of the Milvian Bridge" (as en) (2020-05-13). Wikipedia.
2. Feasta 58 (12), lch 11-12. Seán Ua Cearnaigh
3. "Basilica of Maxentius" (as en) (2020-05-15). Wikipedia.
4. "Ardteist - Léann Claisiceach" (2012). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2001-05-21. Dáta rochtana: 2020.
5. "Taisí Naomh Peadar" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2020-05-22.
6. BCE. "COBHSAÍOCHT PRAGHSANNA : CÉN T-ÁBHACHT ATÁ ANN DUITSE ?". Dáta rochtana: 2020.