An tSeisnia

Poblacht chónaidhme de chuid na Rúise is ea an tSeisnia. Is é Grozny an phríomhchathair agus é suite ar bhruach abhann an Sunzha. Is grúpa eitneach Eorpach iad na Seisniagh. Is í Seisnis a bpríomhtheanga.

An tSeisnia
Нохчийчоь (ce)
Bratach Armas
Aintiún	Shatlak's Song (en)
Suíomh
43° 24′ 00″ N, 45° 43′ 00″ E
Críoch á éileamh ag	Caucasus Emirate (en) (2007–)
Stát ceannasach	an Rúis
Príomhchathair	Grozny
Daonra
Iomlán	1,492,992 (2021)
• Dlús	92.36 hab./km²
Déamainm	Seisniach
Teanga oifigiúil	an Rúisis an tSeisnis
Tíreolaíocht
Cuid de	North Caucasian Federal District (en) (2010–)
Achar dromchla	16,165 km²
Ar theorainn le	an Dagastáin An Oiséit Thuaidh-An Aláin Críoch Stavropol An Iongúiséit
Sonraí stairiúla
Cruthú	9 Eanáir 1993
Eachtra thábhachtach	Céad Chogadh na Seisnia Dara Cogadh an tSeisnia
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht reachtach	Parliament of the Chechen Republic (en)
• Uachtarán Phoblacht na Seisnia	Ramazan Kadyrov (2007–)
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	Am Mhoscó An Eoraip/Moscó
Glaochód	871
Cód ISO 3166-2	RU-CE
OKTMO ID (en)	96000000
OKATO ID (en)	96
Eile
Suíomh gréasáin	chechnya.gov.ru

Tharla dhá chogadh sa tír ar son neamhspleáchais ó na Rúisigh sna 1990í-2000í, ach theip orthu. Tá an chuid is mó den daonra Moslamach.

Tíreolaíocht

Tá an phoblacht suite i measc na Sléibhte Cugais Thuaidh i ndeisceart na Rúise.

• Achar: 17,300 km²
• Teorainneacha:
  • Teorainneacha inmheánacha: An Dagastáin (Thuas/Thoir/Thoir Theas), Críoch Stavropol (Thiar Thuas), An Oiséit Thuaidh (Thiar Thuas), An Iongúiséit (Thiar)
  • Teorainneacha idirnáisiúnta: An tSeoirsia (Theas)

Crios Ama

Tá an tSeisnia suite i gcrios ama Moscó (MSK/MSD).

Aibhneacha

Seo iad príomhaibhneacha na poblachta:

• Abhainn Terek
• Abhainn Sunzha
• Abhainn Argun

Na hAonaid Riaracháin

Tá Poblacht na Seisnia roinnte ina 18 réigiún. Féach Aonaid Riaracháin na Seisnia.

Pobal

An tSeisnia

• Daonra: 1,103,686 (2002)
  • sna cathracha: 373,177 (33.8%)
  • faoin tuath: 730,509 (66.2%)
  • Fir: 532,724 (48.3%)
  • Mná: 570,962 (51.7%)

• Meánaois: 22.7 bliain
  • sna cathracha: 22.8 bliain
  • faoin tuath: 22.7 bliain
  • Fir: 21.6 bliain
  • Mná: 23.9 bliain

• Buntoisí (2005)
  • Breitheanna: 28,652 (ráta beireatais 24.9)
  • Básanna: 5,857 (ráta báis 5.1)

Stair

Tharla dhá chogadh sa tír ar son neamhspleáchais ó na Rúisigh sna 1990í-2000í, ach theip orthu. Phléasc buamaí sa Rúis i rith 1999, an tríú ceann i Moscó ar an 13 Meán Fómhair 1999. Maraítear 119 duine. Dá barr thosaigh an dara cogadh Seisniach sa bhliain sin.

Is síol faoi thíreolaíocht na Rúise é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.