Monacó
From Wikipedia, the free encyclopedia
Tír bheag agus tearmann cánach in iarthar na hEorpa í Prionsacht Mhonacó, nó, go simplí, Monacó (Fraincis: Principauté de Monaco, Monacais: Principatu de Múnegu). Tá sí suite cois na Meánmhara, agus teorainn aici leis an bhFrainc. Tá an stát suite timpeall sé chiliméadar déag ó theorainn na Fraince leis an Iodáil. Tá dlús an daonra i Monacó níos airde ná in aon tír eile sa domhan.
Monacó | |||||
---|---|---|---|---|---|
Principauté de Monaco (fr) Prinçipato de Mónego (lij) Monaco (fr) Prinçipatu de Mu̍negu (lij-mc) Principat de Mónegue (oc) | |||||
|
|||||
Aintiún | Hymne monégasque | ||||
Mana | «Deo juvante (en) » | ||||
Suíomh | |||||
| |||||
Príomhchathair | Monacó | ||||
Daonra | |||||
Iomlán | 38,350 (2020) | ||||
• Dlús | 18,985.15 hab./km² | ||||
Teanga oifigiúil | an Fhraincis | ||||
Reiligiún | Eaglais Chaitliceach Rómhánach agus Caitliceachas | ||||
Tíreolaíocht | |||||
Achar dromchla | 2.02 km² | ||||
Suite i nó in aice le limistéar uisce | An Mheánmhuir agus Muir Liogúrach | ||||
Pointe is airde | Chemin des Révoires (en) (161 m) | ||||
Pointe is ísle | An Mheánmhuir (0 m) | ||||
Ar theorainn le | |||||
Sonraí stairiúla | |||||
Leanann sé/sí | Alpes-Maritimes | ||||
Cruthú | 8 Eanáir 1297 | ||||
Á leanúint ag | Alpes-Maritimes | ||||
Éarlamh | Divota | ||||
Eagraíocht pholaitiúil | |||||
Córas rialtais | monarcacht bhunreachtúil agus hereditary monarchy (en) | ||||
Comhlacht feidhmiúcháin | Council of Government (en) | ||||
Comhlacht reachtach | National Council (en) | ||||
• Prince of Monaco (en) | Louis II, Prince of Monaco (en) (1922–1949) | ||||
• Minister of State of Monaco (en) | Pierre Dartout (en) (2020–) | ||||
Údarás breithiúnach is airde | Cúirt Uachtarach Mhonacó | ||||
Eacnamaíocht | |||||
OTI ainmniúil | 8,596,156,574 $ (2021) | ||||
Airgeadra | Euro | ||||
Aitheantóir tuairisciúil | |||||
Cód poist | 98000 | ||||
Lonnaithe i gcrios ama | |||||
Fearann Idirlín barrleibhéil | .mc | ||||
Glaochód | +377 | ||||
Uimhir theileafóin éigeandála | 112, 17 agus 18 | ||||
Cód tíre | MC | ||||
Eile | |||||
Suíomh gréasáin | mairie.mc | ||||
Monarcacht bhunreachtúil í Monacó, agus í á rialú ag an rítheaghlach céanna, muintir Grimaldi, ón mbliain 1297 anuas, agus thug an Fhrainc aitheantas oifigiúil do neamhspleáchas na tíre sa Chonradh Fhranca-Mhonacach sa bhliain 1861. Cé gur tír neamhspleách í Monacó, tá sé socraithe ag an dá thír gurb í an Fhrainc a bheidh á cosaint, má bhagraíonn cogadh ar an bprionsacht.
Is é an prionsa atá ag rialú na tíre inniu ná Ailbhe II (Albert Alexandre Louis Pierre Grimaldi), a tháinig i gcomharbas ar a athair Rainier III sa bhliain 2005. Bhí Rainier pósta ar Grace Kelly, réaltóg scannán ó na Stáit Aontaithe, arbh í máthair Ailbhe agus na beirte deirfiúracha atá aige, na banphrionsaí Caroline agus Stéphanie. Ba é Rainier a rinne tearmann cánach agus áit mhór turasóireachta de Mhonacó.