Liathán

Orgán bog íogair, réasúnta inghluaiste, is ea an liathán ar feidhm dó baictéir, prótasóin agus páirteagail nach bhfuil beatha iontu a ghlanadh amach as an gcolainn. Milleann sé cealla dearga fola, agus meitibilíonn iarann, saill is próitéiní. Faoi chosaint chás na n-easnacha ar an taobh clé den cholainn i dtreo na meánlíne ar chúl. Ní féidir é a bhrath ón taobh amuigh muna mbíonn sé ata suas le 3 oiread a mhéide normálta. Faigheann sé soláthar fola mór ón aorta, agus feidhmíonn mar thaiscumar chun gur féidir fuil a thabhairt ar ais don imshruthú ginearálta nuair is gá é. Is féidir é a bhriseadh le buillí láidre don chuid íochtarach ar clé den chás tóracsach. Má tharlaíonn a leithéid, cuireann sé fuil go trom, agus is gá é a thógaint amach go tapa nó líonfaidh an cuas boilg le fuil is gheobhaidh duine bás go tapa. Má chailleann duine fásta a liathán, ní tharlaíonn aon drochiarmhairtí dó de ghnáth.^[1]

Liathán

Sonraí
Laidin	splen
Cuid de	córas imdhíonach
Artaire a fothú	splenic artery (en)
Filleadh féitheach	splenic vein (en)
Aitheantóirí
MeSH	D013154
TA	A13.2.01.001
FMA	7196 : il-aiseach – ordlathach
Acmhainní seachtracha
Gray	p.1282
EB Online	science/spleen-anatomy
Téarmaíocht anatamaíoch

Féach freisin

Tagairtí

1. Hussey, Matt (2011). "Liathán". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 409.

Naisc sheachtracha

Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir.

Is síol anatamaíochta é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.