Ciúiriam

Is é an ciúiriam dúil cheimiceach uimhir a 96, agus is ceann de na dúile radaighníomhacha trasúránacha é. Is féidir ciúiriam a tháirgeadh tríd an bplútóiniam a bhombardú le halfa-cháithníní, is é sin, le núicléis héiliam. Fuair an ciúiriam a ainm ó Pierre agus Marie Curie, an bheirt cheannródaithe i gcúrsaí taighde na radaighníomhaíochta. Ba iad Glenn Seaborg, Albert Ghiorso agus Ralph A. James a bhí in ann ciúiriam a shintéisiú roimh aon duine eile agus a d'ainmnigh é. Rinne siad a bhfionnachtain sa bhliain 1944 in Ollscoil California, Berkeley.

Ciúiriam

Substaint cheimiceach	dúil cheimiceach agus dúile sintéiseacha
Ciúiriam sa tábla peiriadach
Siombail cheimiceach	Cm
Uimhir adamhach	96
Mais adamhach	247.07
Peiriad, Grúpa	peiread 7 achtainíd
Airíonna fisiceacha
Dlús	kg/m⁻³
Leictridhiúltacht	1.28
Ga ianach	0.97, 0.85 agus 0.95
Stair
Aimsitheoir	Glenn Theodore Seaborg
Fionnachtain	1944
Eapainm	Marie Curie agus Pierre Curie

Is é an t-iseatóp is cobhsaí atá aige ná ²⁴⁸Cm, agus é 1.56 x 10⁷ bliain ar leathré (is é sin, 15.600.000 bliain, cúig mhilliún déag agus sé chéad míle bliain). Is féidir eiseamail chiúiriam a tháirgeadh a cheadaíonn do na ceimiceoirí saintréithe an chiúiriam mar dhúil a aithint. Miotal airgeadgheal atá ann, agus é sách araiciseach chun imoibriú. Is é +3 an uimhir ocsaídiúcháin a bhíonn aige ina chuid comhdhúl. Is féidir leis an bhfluairín, áfach, ciúiriam a ocsaídiú go +4 - sin é an uimhir ocsaídiúcháin atá aige sa teatrafluairíd chiúiriam, CmF₄.

Tagairtí

Is síol faoin substaint cheimiceach é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.