James Welch (skriuwer)

James Welch (Browning (Montana), 18 novimber 1940 – Missoula (Montana), 4 augustus 2003) wie in Amerikaansk skriuwer, dichter en senarioskriuwer fan mingd Yndiaansk en Iersk etnysk komôf. Hy skreau sawol romans as poëzij, en wûn ferskate prizen, wêrûnder yn 1986 de American Book Award. Syn bekendste wurken wiene de romans Winter in the Blood en Fools Crow.

James Welch (skriuwer)
skriuwer
persoanlike bysûnderheden
echte namme	James Welch
nasjonaliteit	Amerikaansk
berne	18 novimber 1940
berteplak	Browning (Montana)
stoarn	4 augustus 2003
stjerplak	Missoula (Montana)
etnisiteit	Swartfuotsk Gro Wânt Iersk
wurk
taal	Ingelsk
sjenre	lit. romans, poëzij, non-fiksje
bekendste   wurk(en)	Winter in the Blood Fools Crow
prizen	American Book Award 1986 Emmy Award 1994
jierren aktyf	1971 – 2003
offisjele webside
gjint

Libben en karriêre

Welch waard yn 1940 berne yn Browning, yn 'e Amerikaanske steat Montana. Syn heit wie in Swartfoet-Yndiaan, en syn mem wie in Gro Wânt (Gros Ventre). Beiden hiene se dêropta ek Iersk bloed, mar se wiene grutbrocht yn harren respektivelike Yndiaanske kultueren. Welch genoat syn ûnderwiis op skoallen yn it Swartfoet Yndianereservaat en it Fort Belknap Yndianereservaat. Neitiid studearre er ûnder de dichter Richard Hugo Ingelske taal- en letterkunde oan 'e Universiteit fan Montana, yn Missoula. Welch studearre ek koarte tiid oan it Kolleezje fan Noardlik Montana, yn Havre (no de Steatsuniversiteit fan Montana-Noard), en ûnderhold himsels letter as dosint oant 'e Universiteit fan Washington yn Seattle, en oan 'e Cornell Universiteit yn Ithaca, yn 'e steat New York.

Hoewol't Welch al ûnder syn studintetiid úteinsette mei skriuwen, hied er dêrmei pas yn 'e 1970-er jierren súkses. Hy skreau benammen poëzij en fiksje, en fêstige him dêrmei as lid fan 'e literêre beweging fan 'e Yndiaanske Renêssânse. Syn earste dichtbondel, Riding the Earthboy 40, kaam út yn 1971, en waard werprinte yn 1975. Welch syn earste boek, de roman Winter in the Blood, waard yn 1974 publisearre. Yn har yntroduksje by de werútjefte fan dat boek yn 2007, skreau kollega-auteur Louise Erdrich dat it "in sintrale en ynprirearjende tekst [is] foar in hiele generaasje fan Yndiaanske en regionale skriuwers út it Westen fan 'e Feriene Steaten, wêrûnder mysels."

Welch wie net in tige produktive skriuwer; hy publisearre mar ien boek yn 'e fjouwer oant tsien jier. Syn bekendste wurk wie de roman Fools Crow, út 1986, dêr't er de American Book Award yn 'e kategory bêste roman en ferskate oare prizen mei wûn. Yn gearwurking mei Paul Stekler skreau Welch yn 1994 ek it histoaryske non-fiksjewurk Killing Custer: The Battle of Little Bighorn and the Fate of the Plains Indians, oer de Slach oan de Little Bighorn en wat de Flakte-Yndianen neitiid oerkaam. Mei Stekler wie Welch ferantwurdlik foar it senario fan 'e dokumintêre Last Stand at Little Bighorn, dêr't se in Emmy Award mei wûnen.

Njonken syn literêre wurk siet Welch yn it bestjoer fan 'e Newberry Library en teffens tsjinne er as lid fan 'e kommisje oangeande betide frijlitting fan it Finzeniswêzen fan Montana. Yn dy lêste hoedanichheid wied er belutsen by it trochnimmen fan 'e dossiers fan finzenen om te besluten oft dy yn oanmerking kamen foar betidere frijlitting yn ferbân mei goed gedrach. Welch stoar yn 2003 thús yn syn wente yn Missoula, yn 'e âlderdom fan 62 jier.

Wurk

romans

• 1974 – Winter in the Blood (werútjûn yn 2007)
• 1979 – The Death of Jim Loney
• 1986 – Fools Crow
• 1990 – The Indian Lawyer
• 2000 – The Heartsong of Charging Elk

non-fiksje

• 1994 – Killing Custer: The Battle of Little Bighorn and the Fate of the Plains Indians (mei Paul Stekler)

poëzij

• 1971 – Riding the Earthboy 40 (werprinte 1975)
• 19?? – Last Stand at Little Bighorn
• 19?? – Christmas Comes to Moccasin Flat

Prizen en nominaasjes

Jier	Priis	Resultaat	Kategory	Foar
1986	American Book Award	wûn	bêste roman	Fools Crow
	Los Angeles Times Book Prize	wûn	bêste roman	Fools Crow
	Paficic Northwest Book Award	wûn	bêste roman	Fools Crow
1994	Emmy Award	wûn	bêste senario fan in dokumintêre	Last Stand at Little Bighorn
1997	priis fan 'e Native Writers' Circle of the Americas	wûn	oeuvrepriis (Lifetime Achievement Award)	oeuvre
2000	Ordre des Arts et des Lettres	ûnderskaat	chevalier	oevre

Boarnen, noaten en referinsjes