Montaazje (film)

Montaazje, of yn it Ingelsk film editing, is yn it ramt fan 'e filmkeunst in sawol kreätyf as technysk ûnderdiel fan 'e postproduksje. De term giet tebek op it tradisjonele 'knip- en plakwurk' fan 'e filmrol, dat tsjintwurdich almar mear dien wurd mei digitale elektroanika. Immen dy't de montaazje foar in film docht, wurdt in filmeditor neamd. It wurk fan sa'nent begjint as de opnamen ôfrûne binne. De filmeditor kriget dan alle rouwe byldmateriaal en stalt dêrút shot foar shot en sêne foar sêne de úteinlike film gear. Filmmontaazje is in tige sekuer wurkje en nimt almeast moannen yn beslach. Soms komt men geandewei ta de konklúzje dat der noch guon krúsjale bylden misse, sadat de akteurs weromroppen wurde moatte foar in reshoot of in pick-up. Behalven dat soks ûnpraktysk is, is it ek tige djoer, dat filmmakkers besykje soks safolle mooglik foar te kommen.

In filmeditor oan it wurk yn 1946.

De montaazje fan films wurdt wol omskreaun as in keunstfoarm of feardichheid. Behalven by it meitsjen fan films wurdt dizze technyk ek tapast foar it meitsjen fan tillefyzjeprogramma's. It ûnderskiedt de filmkeunst fan eardere keunstfoarmen, lykas skilderjen of it skriuwen fan poëzij. It wurdt ek wol omskreaun as "de ûnsichtbere keunst", om't it film- of tillefyzjepublyk him oer it algemien folslein ûnbewust is fan it wurk fan 'e (film)editors.

Wêr't it by montaazje fan film- en tillefyzjebylden eins om giet, is it gearstallen fan it rouwe byldmateriaal ta in gearhingjende opienfolging fan bylden, dêr't de sjoggers út folgje kinne wat der bart. Dêr komt mear by te sjen as simpelwei it begjin en de ein fan in shot of sêne derôf te snijen en de shots en sênes oaninoar te plakken. Faak wurdt ien shot troch ferskate kamera's út ferskillende hoeken wei opnommen; de filmeditor moat dan letter bepale hokker bylden brûkt wurde. Dêrby moat rekken holden wurde mei de beskikbere bylden, de plot, dialooch en romte tusken dialooch, filmmuzyk, en de gesichtsútdrukkings, gebearten en oar hâlden en dragen fan 'e akteurs. Op dy wize werferbyldt de filmeditor it ferhaal. By it meitsjen fan in film spilet de filmeditor sadwaande in dynamyske rol, en wurket hy of sy nau gear mei de regisseur. Oan 'e oare kant komt it ek foar dat regisseurs sels de montaazje fan harren films dogge, lykas Akira Kurosawa of de Bruorren Coen wol dien hawwe.

Troch de opkomst fan digitale montaazje binne filmeditors en harren assistinten ferantwurdlik wurden foar in soad dingen op it mêd fan it meitsjen fan films dy't foarhinne troch oaren dien waarden. Foarhinne hold in filmeditor him inkeld dwaande mei bylden, wylst lûd, filmmuzyk en special effects it wurkmêd wiene fan 'e lûdstechnikus en de special effects editor. Trochdat hast alles no digitaal giet, is it tafoegjen fan sokke saken hieltyd mear de ferantwurdlikheid fan 'e filmeditor wurden. Dêrby is it trouwens hiel gewoan, fral by films mei in lytser budget, dat de filmeditor tydlike, fluch-fluch makke lûdseffekten, muzyk en special effects tafoeget, dy't nei ôfrûning fan it montaazjeproses troch ekspêrs op dy terreinen ferfongen wurden troch de echte lûdseffekten, filmmuzyk en special effects.

Boarnen, noaten en referinsjes