Grutte Trek

De Grutte Trek is de namme foar de tocht wêrmei't Nederlânsktalige boeren fan Súd-Afrika fuort setten omdat se net mear ûnder it Britsk koloniale bestjoer hearre woenen. De tocht gie nei it easten en noarden yn de tiid om 1840 hinne. De Grutte Trek soe liede ta de oprjochting fan de ferskillende boererepubliken, dy’t ek tegearre mei de kaapkoloanje in basis foarmje soene foar it oprjochtsjen fan de Uny fan Súd-Afrika en it hjoeddeistige Súd-Afrika.

Die Groot Trek

Foartrekkersmonumint by Pretoria

De foartrekkers

Yn de jierren tritich fan de njoggentjinde iuw fûn in grut folkeferfarren plak yn it hjoeddeistige Súd-Afrika. Dat folkeferfarren soe de skiednis fan it lân drastysk beynfloedzje. Yn de jierren 1836 oant 1850 binne nei skatting likernôch 12.000 Nederlânske kolonisten nei de takomstige provinsjes Natal, Oranje Frijsteat en Transfaal lutsen. Dy kolonisten wienen grutdiels fan Nederlânske en Fryske komôf, derneist wienen der ek in tal Dútske en Flaamske kolonisten. Dy befolkingsgroep soe letter Boeren neamd wurde en binne no bekend as Afrikaners. De Boeren lutsen fuort om te ûntsnappen oan it Britske gesach, grinsoarloggen mei de ‘kaffers’, britske kolonialisme en feringelsking en om de waaksende befolkingsdruk te ferlichtsjen. Dizze trekkers waarden foartrekkers neamd.

De Foartrekkers waarden foarme troch twa groepen boeren, de saneamde Trekboeren, semi-nomadyske boeren en de grinsboeren, dy't oan de râne fan de Kaapkoloanje libben en it noch net ûntdutsen woaste 'swarte' efterlân. De measte Kaap-Hollanners, sa't de Nederlânske kolonisten doetiids neamd waarden, lutsen net fuort. It wie in frijwat lyts part fan de Nederlânske befolking dy’t it Britsk gesach ûntrûn troch it lân yn te lûken.