Grawitatsioonstaal

At grawitatsioonstaal (Formeltiaken ${\displaystyle G}$ of ${\displaystyle \gamma }$) as en grünjtaal, diar det natüürelk swaarkrääft bestemet. Mä detdiar taal könst dü det krääft bereegne, hü stark tau masin arkööder uuntji. Hü det mäenööder tuuphinget, hää Isaac Newton ütjfünjen an uun sin grawitatsioonsreegel beskrewen.

Tekst üüb Öömrang

Wichtag taal uun a füsiik
Nööm	Grawitatsioonstaal
Formeltiaken	${\displaystyle G}$
Wäärs
SI	${\displaystyle 6{,}674\;08\cdot 10^{-11}\mathrm {\frac {m^{3}}{kg\cdot s^{2}}} }$
Ünseekerhaid(rel.)	${\displaystyle 4{,}7\cdot 10^{-5}}$
Komentaaren
SI-wäärs efter: CODATA 2014 (ferwisang)

An efter Albert Einstein sin relatiwiteetsteorii bestemet det grawitatsioonstaal, hü stark at rümtidj faan en mase ferfuremt woort.

Det grawitatsioonstaal as

${\displaystyle G=(6{,}674\;08\pm 0{,}000\;31)\cdot 10^{-11}\,\mathrm {\frac {m^{3}}{kg\cdot s^{2}}} }$

Bereegnang

Masin tji arkööder uun.

Efter Newton sin grawiatatsioonsreegel bereegent ham det grawitatsioonskrääft faan tau masin efter:

${\displaystyle F=G\,{\frac {m_{1}\,m_{2}}{r^{2}}}}$

Diarbi as ${\displaystyle G}$ det grawitatsioonstaal, ${\displaystyle m_{1}}$ an ${\displaystyle m_{2}}$ san a masin an ${\displaystyle r}$ as a wai tesken a swaarponkter faan ${\displaystyle m_{1}}$ an ${\displaystyle m_{2}}$.