Magneetisk fial

En magneetisk fial entstäänt troch magneetisk materiool of troch elektrisk struum.

Tekst üüb Öömrang

Mä en kompas könst Dü en magneetisk fial efterwise.

At fial

Magneetisk fialwaier

Det magneetisk fial lääpt uun sleufen tesken en nuurdpuul an en süüdpuul. En magneetisken nuurd- an en süüdpuul tji enööder jinsidjag uun. Sodenang könst dü mä en kompaas efterwise, huar en magneetisk fial lääpt.

Di wai faan a magneetisk struum as faan a nuurd- tu a süüdpuul.
Di nuurdpuul faan en kompas wiset tu a geograafisk nuurdpuul faan a eerd, auer diar en magneetisken süüdpuul as. An amkiard as di geograafisk süüdpuul en magneetisken nuurdpuul.

Magneetisk krääft

Det magneetisk fial ööwet en krääft üüb elektrisk leesen dialen ütj, detdiar krääft het Lorentzkrääft.

${\displaystyle {\vec {F}}_{L}=q\,{\vec {v}}\times {\vec {B}}\,}$

Diarbi as ${\displaystyle q}$ at elektrisk lääs, ${\displaystyle v}$ at faard an ${\displaystyle B}$ at magneetisk struummäächt.