Africa du Mié-jorn
From Wikipedia, the free encyclopedia
L’Africa du Sud (en anglès South Africa, en zoulou et en sisouati iNingizimu Afrika, en xhosa uMzantsi Afrika, en afrikâns Suid-Afrika, en sothô du Nord Afrika-Borwa, en tsouana Aforika Borwa, en sothô du Sud Afrika Borwa, en tsonga Afrika Dzonga, en venda Afurika Tshipembe, en ndèbèlè (du Sud) iSewula Afrika) est un payis situâ a la pouenta sud du continent afriquen. El est entornâ u nord per la Namibie, lo Botsouana et lo Zimbaboue, u nord-levant per lo Mozambique et lo Souazilande, u sud et u sud-levant per l’ocèan Endien, et u ponant per l’ocèan Atlantico. Lo Royômo du Lesothô est una encllâva a chavon entornâ per lo tèrritouèro sud-afriquen.
![]() |
Cél articllo est ècrit en arpetan supradialèctâl / ORB lârge. | ![]() |
L’Africa du Sud at avu una èvolucion complètament difèrenta des ôtros payis afriquens por doves rêsons : el at reçu una èmigracion eropèèna més importanta que los ôtros et el recèle des rechèces miniéres qui l’ant rendua ben importanta por los Occidentâls, particuliérement durent la guèrra frêda. La premiére rêson at fêt d’el una nacion ux fenotipos grôs vareyês. El at les més grantes populacions déte « colorâ », eropèèna et endièna de l’Africa. La populacion nêre compte por 75 % de la populacion totâla.
Los conflits raciâls entre la minoritât blanche et la maj·oritât nêre ant jouyê un rolo important dens l’histouère du payis, culminent avouéc l’Apartheid, enstitucionalisâ en 1948 per lo Parti nacionâl. Ses louès ant gradualament étâ abolies a partir des ans 1990, aprés una luta longe et violenta menâ per la maj·oritât nêre, d’ense que per cèrtins Blancs, Colorâs et Endiens.
El est un des solèts payis afriquens a avêr jamés vécu de côp d’Ètat. Des èlèccions y ant étâ tegnues règuliérement pendent prés d’un sièclo, mas los Nêrs avant pas lo drêt de voto jusqu’en 1994.
L’èconomia de l’Africa du Sud est una des més dèvelopâs du continent et profite d’enfrastructures modèrnes cuvrent tot lo payis.
L’Africa du Sud est des côps apelâ « nacion arc-en-cièl », nocion enventâ per l’arch·evèque Desmond Tutu et sur laquinta Nelson Mandela at brâvament èlaborâ. Il s’ag·ét de metre en contraste la divèrsitât de la novèla nacion sud-afriquêna, per rapôrt a l’idèologia sèparacionista de l’Apartheid.