اهل حق
From Wikipedia, the free encyclopedia
اهل حق یا یارِسان[1] به پیروان دین یاری گفته میشود[2] که بهطور عمده در دو کشور ایران و عراق زندگی میکنند. آیینی با باورهای رازورانه (باطنی) که تاریخ دقیق شکلگیری آن مشخص نیست، ولی پیروان آن به ازلی و ابدی بودن این آیین باور دارند. این دین در دورههای مختلف تاریخی مراحل مختلفی را پشت سر گذاشتهاست. اگرچه قدمت قدیمیترین متون مذهبی دین یاری تا سدهٔ چهارم هجری (دوره شاه خوشین) و قدمت برخی از نیایشگاههای آن به پیش از اسلام نیز میرسد، اما ساختار کنونی آن از سدهٔ نهم هجری و توسط سلطان سهاک بنیان نهاده شدهاست که این شخصیت در اعتقادات مردم یارسان بالاترین جایگاه را در نظام آیینی دارد.[3]
اعتقادات نظری و برخی آداب و مناسک عملی در میان همگی جامعهٔ یارسان مشترک است، اما ممکن است بسته به اینکه سرسپردهٔ دین یاری در چه جغرافیایی زندگی کند، آداب و رسوم متفاوتی نیز در میان آنها وجود داشته باشد. دین یاری نشانههایی از تأثیر آموزههای ادیان مختلف را بر آموزههای عملی و برخی مبانی نظری خود نشان میدهد و شباهتهایی با دینهای دیگر همچون: مهرپرستی، مانویت، یهودیت، مسیحیت و شیعه… در این دین به چشم میخورد؛[4] با این وجود دین یاری از اسلام، جدا است.[5][6]