گونه در خطر انقراض

گونه در خطر انقراض^[2][3] یا در معرض خطر انقراض^[4] یا گونه در آستانه انقراض، جانوران یا گیاهانی هستند که به دلیل تعداد کم و تغییرات اقلیمی و اکولوژی یا تجارت حیات‌وحش در فهرست گونه‌های در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند.

ببر سیبری یک زیرگونه در خطر انقراض است. تا به حال سه زیرگونه از ببرها منقرض شده‌اند.^[1]

لاله واژگون یک گونه در خطر انقراض از منحصربه‌فردترین گونه گل‌ها و گیاهان بومی و وحشی مناطق کوهستانی ایران، که به علت چیدن آن‌ها از طبیعت و فروش آن‌ها به عنوان گل زینتی در حال انقراض است

از چهار دهه پیش که بشر انقراض بسیاری از گونه‌های زیستی جانوری و گیاهی را در محیط زندگی خود مشاهده می‌کند، تنوع اکوسیستم و حفظ آن برای بقای حیات در کره زمین اهمیت بیشتری یافته است.^[5]

در خطر انقراض به‌دست انسان

درست است که انقراض بخشی از چرخهٔ طبیعی به‌شمار می‌رود، ولی انسان به انقراض گونه‌ها سرعت بخشیده است و گونه‌های در معرض خطر انقراض را افزایش می‌دهد.^[6] به عنوان مثال بنا به گزارش صندوق جهانی حیات وحش در سوئیس گسترش مناطق زیرکشت درختان زودرشد (توسط انسان) به جای جنگل‌های طبیعی مانع شکل‌گیری چرخۀ زیستی جانوران می‌شود و به همین دلیل انقراض گونه‌های اکوسیستم را سرعت می‌بخشد.^[5] یا گونه گیاهی لاله واژگون در ایران به علت چیدن آن‌ها از طبیعت و فروش آن‌ها به عنوان گل زینتی در خطر انقراض است.^[7]

حفظ گونه‌های در خطر انقراض

پیمان تجارت بین‌المللی گونه‌های جانوری و گیاهان وحشی در معرض خطر

CITES (پیمان تجارت بین‌المللی گونه‌های جانوری و گیاهان وحشی در معرض خطر) در سال ۱۹۷۳ میلادی امضا شد. هدف از این معاهده اطمینان از آن است که تجارت حیوانات وحشی و گونه‌های گیاهی ارزشمند و در خطر انقراض، بقای آنها را تهدید نکند. امروز بیش از ۳ هزار گونه جانوری و گیاهی در فهرست حفاظتی CITES ثبت شده‌اند و بر تجارت آنها نظارت می‌شود. اجلاس‌های CITES دوساله است و در آن تصمیم‌هایی گرفته و قطعنامه‌هایی صادر می‌شود که مقررات اجرایی کنوانسیون هستند و از طرف کشورهای عضو اجرا می‌شوند که برخی از گونه‌های جانوری ایران نیز در فهرست CITES قرار دارد.^[8]

نگارخانه

• 
  در حال انقراض روباه جزیره
• 
• 
  سگ وحشی آسیایی
• 
  پشته جمجمه بوفالوی آمریکایی ، در سال ۱۸۹۰ تعداد ۷۵۰ گاومیش کوهان‌دار آمریکایی در اثر شکار بی‌رویۀ اقتصادی
• 
  کرکس کالیفرنیا (نابالغ)
• 
  لاک‌پشت سرخ
• 
  یک آروانای آسیایی
• 
  سیاهگوش ایبری، در معرض خطرترین پستاندار اروپا

منابع

1. "The Tiger". Sundarbans Tiger Project. Archived from the original on 17 September 2012. Retrieved 2 June 2012.
2. مجنونیان، هنریک (۱۳۷۹). مناطق حفاظت‌شده ایران (مبانی و تدابیر حفاظت از پارک‌ها و مناطق). سازمان حفاظت محیط زیست. ص. ۷۴۲.
3. کرمی، محمود؛ قدیریان، طاهر؛ فیض‌اللهی، کاوه (۱۳۹۵). اطلس پستانداران ایران. جهاد دانشگاهی، واحد استان البرز. ص. ۲۸۵. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۷۶۰۵-۲۱-۹.
4. کابلی، محمد؛ علی‌آبادیان، منصور؛ توحیدی‌فر، محمد؛ هاشمی، علیرضا؛ موسوی، سیدبابک و رزلار، کیس (۱۳۹۵). اطلس پرندگان ایران. جهاد دانشگاهی، واحد استان البرز. ص. ۶۱۷. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۷۶۰۵-۲۰-۲.
5. Hamshahri Newspaper
6. فهرست سرخ گونه‌های در حال انقراض ایران (2009) « بالان
7. «سربه‌زیرترین گل ایران در معرض انقراض همراه با عکس | ایران-ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۳.
8. «تجارت گونه‌های در معرض خطر، ممنوع». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ نوامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱ آوریل ۲۰۱۰.