کنستانتین بزرگ
From Wikipedia, the free encyclopedia
کُنْسْتانْتین یکُم با نام کامل:فِلاویوس والِریوس اورِلیوس کُنسْتانْتینوس آگوسْتوس(لاتین: Flavius Valerius Aurelius Constantinus Augustus؛ ۲۷ فوریهٔ ۲۷۲ – ۲۲ مهٔ ۳۳۷ میلادی) مشهور به کُنسْتانْتین بُزرگ،[persian-alpha 2] از سال ۳۰۶ تا ۳۳۷ میلادی امپراتور روم بود. وی نخستین امپراتور رومی بود که به مسیحیت گروید. کنستانتین در شهر نایسوس، در استان داکیای مدیترانه (اکنون نیش، صربستان) زاده شد. او پسر کنستانتیوس کلوروس، افسر ارتش روم با تبار ایلیری و یکی از چهار سالار در حکومت چهارسالاری بود. هِلِنا، مادرش، از مسیحیان یونانی طبقهٔ فُرودست بود که بعدها به عنوان قدیس (سِینت)شناخته شد و رسم بر آن بوده که مسیحی شدن پسرش به او نسبت داده شود. کنستانتین در زمان دیوکلتیان (امپراتور ارشد، حکمران بخش شرقی در فاصلهٔ ۲۸۴ تا ۳۰۵) و گالریوس (امپراتور ارشد، حکمرانی ۳۰۵ تا ۳۱۱)، در ارتش روم خدمت کرد. حکومت چهارسالاری در زمان دیوکلتیان به وجود آمد و متشکل از دو آگوستوس یا امپراتور ارشد و دو مقام امپراتور با عنوان سزار (امپراتور زیردست) بود. کنستانتین کار خود را با لشکرکشی در استانهای شرقی (علیه شاهنشاهی ساسانی) آغاز کرد و سپس در سال ۳۰۵ پس از میلاد به غرب فراخوانده شد تا در کنار پدرش در استان بریتانیای روم بجنگد. پس از مرگ پدرش در سال ۳۰۶، کنستانتین سزار شد. او مورد حمایت و تحسین ارتش خود در بوراکوم (یورک، انگلستان) بود و سرانجام در جنگهای داخلی حکومت چهارسالاری در برابر ماکسنتیوس و لیسینیوس پیروز و به تنها حاکم و امپراتور امپراتوری روم در سال ۳۲۴ تبدیل شد.
کنستانتین بزرگ | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
امپراتور روم | |||||||||
سلطنت | ۲۵ ژوئیه ۳۰۶ – ۲۲ مه ۳۳۷ (تنها از ۱۹ سپتامبر ۳۲۴) | ||||||||
پیشین | کنستانتیوس کلوروس (در غرب) | ||||||||
جانشین | |||||||||
هم حاکمان | فهرست را ببینید
| ||||||||
زاده | فلاویوس کنستانتین ۲۷ فوریه ح. ۲۷۲ شهر نیش (امروزه در صربستان)، امپراتوری روم[1] | ||||||||
درگذشته | ۲۲ مه ۳۳۷ (سن ۶۵) آچیرون، نیکومدیا، بیتینی، امپراتوری روم (اکنون ازمیت، استان قوجاایلی، ترکیه) | ||||||||
آرامگاه | |||||||||
همسران | |||||||||
فرزند(ان) جزئیات | |||||||||
| |||||||||
Greek | Κωνσταντῖνος | ||||||||
دودمان | دودمان کنستانتین | ||||||||
پدر | کنستانتیوس کلوروس | ||||||||
مادر | سنت هلنا |
کنستانتین بزرگ | |
---|---|
امپراتور و برابر با رسولان | |
آرامگاه | قسطنطنیه (امروزه استانبول) |
تکریمشده در | |
بارگاه اصلی | کلیسای حواریون مقدس، قسطنطنیه (امروزه استانبول) |
بزرگداشت | ۲۱ مه |
کنستانتین پس از رسیدن به مقام آگوستوس، اصلاحات متعددی را برای توانمندسازی امپراتوری انجام داد. او جهت نوسازی ساختار، مقامهای مدنی و نظامی را از یکدیگر جدا کرد، برای مبارزه با تورم، سکه طلای جدیدی به نام سولیدوس ضرب کرد که برای بیش از هزار سال معیار امپراتوری بیزانس و ارزهای اروپایی شد و در زمان او ارتش روم متشکل از واحدهای متحرک (کومیتاتنسس) و نیروهای پادگان مرزی (لیمیتانی) از نو سازماندهی شدند که توانایی مقابله با تهدیدات داخلی و قبایل بربر دوره مهاجرت را داشتند. کنستانتین لشکرکشیهای موفقیتآمیزی را علیه قبایل مرزهای روم، مانند فرانکها، آلامانها،گوتها،سارماتها و آلان ها دنبال کرد و مناطق دارای فرهنگ رومی که امپراتوران پیشین در طول بحران قرن سوم رها کرده بودند، مجدداً پس گرفت.
کنستانتین بیشتر عمر خود را همچون یک پیگِن ( نا-یهودی و نا-مسیحی) و بعداً بهعنوان تعلیمگیرنده مسیحیت گذراند، اما از سال ۳۱۲ پشتیبانی از مسیحیت را آغاز نمود و سرانجام خودش هم مسیحی شد. قبل از تغییر دین او مسیحیت نسبتاً فرقه کوچکی باقی مانده بود، اگرچه کماهمیت نبود و پیروانی در سراسر امپراتوری داشت و صلح و صلحطلبی را تبلیغ میکرد. او توسط اسقف آریانیسم یوسبیوس نیکومدیا، یا طبق روایت مورد قبول کلیسای کاتولیک و کلیسای ارتدکس قبطی، توسط سیلوستر یکم (تاریخ مرگ ۳۳۵ م) تعمید داده شد. کنستانتین نقش مؤثری در صدور فرمان میلان در سال ۳۱۳ داشت که مسیحیت را در امپراتوری روم، آزاد اعلام کرد. او اولین شورای نیقیه را در سال ۳۲۵ تشکیل داد که بیانیهٔ اعتقادات مسیحیت، معروف به اعتقادنامه نیقیه را صادر کرد. کلیسای مقبره مقدس به دستور او در مکان ادعایی مقبره عیسی در اورشلیم ساخته شد که مقدسترین مکان در کل مسیحیت تلقی میشد. پاپها در قرون وسطی بر اساس اهدای کنستانتین — که امروزه ساختگی تلقی میشود — مدعی قدرت دنیوی بودند. کنستانتین را در طول تاریخ نخستین امپراتور مسیحی نامیدهاند. او همچون یک قدیس، در مسیحیت شرقی مورد احترام است و برای سوق دادن مسیحیت به سمت جریان اصلی فرهنگ رومی کارهای زیادی انجام داده است، ولی برخی از پژوهشگران نوین دربارهٔ باور راستین او و حتی درک کنستانتین از مسیحیت تردیدهایی دارند.
عصر کنستانتین دورهای سرنوشتساز در تاریخ امپراتوری روم و برههای مهم در گذار از اروپای دوران باستان به قرون وسطی محسوب میشود. او اقامتگاه امپراتوری جدیدی در شهر بیزانس یا بیزانتیوم ساخت و نام شهر را به روم نو تغییر داد.بعداً نامش را «کُنْسْتانْتینوپولیس» (قُسْطَنْطَنیّه؛ به معنای «شَهر کُنستانتین») نهاد که امروزه استانبول خوانده میشود. متعاقباً این شهر برای بیش از هزار سال پایتخت امپراتوری روم (۲۷ قبل از میلاد تا ۴۷۶ میلادی) و دورهٔ متاخر آن، امپراتوری بیزانس (۱۴۵۳–۳۹۵ میلادی) شد. او به خاطر دو تصمیم مهم گرویدن به مسیحیت و انتقال پایتخت امپراتوری از رُم به شهر بیزانس، «بزرگ» خوانده میشود. این دو تصمیم و پیامدهای آن او را به یکی از تأثیرگذارترین افراد تاریخ تبدیل کرد. میراث سیاسی زودرستر او این بود که با سپردن امپراتوری به پسرانش و سایر اعضای دودمان کنستانتین اصل حق جانشینی ارثی دودمان را جایگزین حکومت چهارسالاری دیوکلتیان کرد. شهرت او در طول زندگی فرزندانش و قرنها پس از سلطنت او بیشتر شد. کلیسای قرون وسطایی او را همچون نمادی از فضیلت برجسته کرد و حاکمان غیرمذهبی از او به عنوان نمونهٔ اولیه، نقطهٔ مرجع، نماد مشروعیت و هویت امپریالیسم یاد میکردند. در عصر رنسانس و با کشف مجدد منابع ضد دودمان کنستانتین، دورهٔ زمامداری او با دیدگاههای انتقادیتری از نو ارزیابی شد. در پژوهشهای مدرن سعی بر ایجاد تعادل بین افراط و تفریط در پژوهشهای قبلی بوده است.