کرتاسه پیشین یا گِل‌سفیدی پیشین (انگلیسی: Early Cretaceous) (نام زمین‌گاه‌شناختی) یا کرتاسه زیرین (انگلیسی: Lower Cretaceous) (نام گاه‌چینه‌شناختی) به دوره نخست و پایینی از دو بخش کرتاسه گفته می‌شود که معمولاً بین ۱۴۰ تا ۱۰۰ میلیون سال پیش را در بر می‌گیرد.
| سامانه | ردیف | اشکوب | سن (میلیون سال) |
|---|---|---|---|
| پالئوژن | پالئوسن | دانین | → پس از آن |
| کرتاسه | پسین |
ماستریختین | ۶۶–۷۲,۱ |
| کامپانین | ۷۲,۱–۸۳,۶ | ||
| سانتونین | ۸۳,۶–۸۶,۳ | ||
| کنیاسین | ۸۶,۳–۸۹,۸ | ||
| تورونین | ۸۹,۸–۹۳,۹ | ||
| سنومانین | ۹۳,۹–۱۰۰,۵ | ||
پیشین |
آلبین | ۱۰۰,۵–~۱۱۳ | |
| آپتین | ~۱۱۳–~۱۲۵ | ||
| بارمین | ~۱۲۵–~۱۲۹,۴ | ||
| هاتریوین | ~۱۲۹,۴–~۱۳۲,۹ | ||
| والانجینین | ~۱۳۲,۹–~۱۳۹,۸ | ||
| بریاسین | ~۱۳۹,۸–~۱۴۵ | ||
| ژوراسیک | پسین | تیتونین | → پیش از آن |
در طول این زمان گونه‌های جدیدی از دایناسورها مانند سیتاکوسور، تیغه‌پشتان، تیزدندان‌خزندگان و تهی‌دم‌خزندگان پدیدار شدند و گونه‌های باقی‌مانده از ژوراسیک پسین به حیات خود ادامه دادند.
در دریاها شمار ماهی‌خزنده‌سانان کاهش یافته و سرانجام در آغار کرتاسه پسین از بین رفتند. گیاهان گلدار نیز برای نخستین بار در کرتاسه پیشین پدیدار گشتند.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
