نوعی کد فرودگاهی From Wikipedia, the free encyclopedia
کد فرودگاهی ایکائو(به انگلیسی: ICAO Airport Code) یا مکان‌یاب ایکائو(به انگلیسی: Location Indicator of ICAO) (آی-کی-او تلفظ می‌شود راهنما:الفبای آوانگاری بین‌المللی انگلیسی)، کدی چهارحرفی (رقمی) است که هر یک از فرودگاه‌های دنیا را با آن می‌توان نشان داد. این کدها توسط سازمان هوانوردی غیرنظامی بین‌المللی تعریف و در سند ایکائو۷۹۱۰:مکان‌یاب منتشر شده‌اند. کد ایکائو برای برنامه‌ریزی پرواز و کنترل ترافیک هوایی استفاده می‌شود. این کدها با کدهای یاتا که برای مقاصد عمومی مثل جدول‌های شرکت‌های هوایی، رزرو کردن‌ها یا جابه‌جایی بار استفاده می‌شوند، یکی نیستند. به عنوان مثال، مسافران که استفاده از فرودگاه هیترو لندن استفاده می‌کنند حتماً با کد یاتا LHR آشنا هستند، اما کد ایکائو EGLL را نشنیده‌اند.
کد فرودگاه(Airport Code) یا نشانگر مکان ایکائو(Location Indicator Of ICAO) یک کد چهار حرفی است که فرودگاه های سراسر جهان را مشخص می کند. این کدها، همانطور که توسط سازمان بین المللی هوانوردی غیرنظامی تعریف شده است و هر سه ماه یکبار در سند ۷۹۱۰ ایکائو منتشر می شود: نشانگرهای موقعیت، توسط کنترل ترافیک هوایی و عملیات خطوط هوایی مانند برنامه ریزی پرواز استفاده می شود. کدهای ایکائو همچنین برای شناسایی سایر تاسیسات هوانوردی مانند ایستگاه های هواشناسی، ایستگاه های خدمات پرواز بین المللی یا مراکز کنترل منطقه، خواه در فرودگاه ها واقع شده باشند یا نباشند، استفاده می شود. مناطق اطلاعات پرواز نیز با یک کد ICAO منحصر به فرد شناسایی می شوند.[1]
نقشه طبقه بندی ایکائوی جهان بر اساس حرف اول کد فرودگاه ایکائو آن
کدهای ایکائو جدا و متفاوت از کدهای یاتا هستند که کدهای آخری دارای سه حرف هستند و عموماً برای جدول زمانی خطوط هوایی، رزرواسیون و برچسب چمدان استفاده می شوند. به عنوان مثال، کد یاتا برای فرودگاه هیترو لندن LHR و کد ایکائو آن EGLL است. کدهای یاتا معمولاً توسط مسافران و عموم مردم در خدمات ردیابی پرواز مانند FlightAware مشاهده می شود.[2] به طور کلی کدهای یاتا معمولاً از نام فرودگاه یا شهری که در آن خدمات ارائه می کند مشتق می شوند، در حالی که کدهای ایکائو بر اساس منطقه و کشور توزیع می شوند، فرودگاه‌های بسیار بیشتری (در معنای وسیع) کدهای ایکائو نسبت به کدهای یاتا دارند که گاهی اوقات به ایستگاه‌های راه‌آهن نیز اختصاص داده می‌شود! انتخاب کدهای ایکائو تا حدی به مقامات هر کشور واگذار می شود، در حالی که کدهای یاتا که ساختار جغرافیایی ندارند، باید به طور متمرکز توسط یاتا تصمیم گیری شود.[3]
یک یا دو حرف اول کد ایکائو کشور را نشان می دهد. حروف های باقی مانده فرودگاه را مشخص می کند. کدهای ایکائو تا حدی برای بافت جغرافیایی استفاده می شوند. به عنوان مثال، کد ایکائو برای فرودگاه بین‌المللی هیترو در لندن، EGLL است که حروف اول آن نشان می‌دهد که در بریتانیا مستقر است. از سوی دیگر، کدهای یاتا مرجع جغرافیایی را ارائه نمی دهند. برای مثال، LHR که نماینده هیترو است، نمی‌تواند مکان فرودگاه LHV را با اطمینان بیشتری استنتاج کند. این فرودگاه یادبود ویلیام تی پایپر در لاک هاون، پنسیلوانیا در ایالات متحده است. چند استثناء در ساختار منطقه ای کد ایکائو وجود دارد که از نظر تاریخی به دلایل سیاسی یا اداری بوده است. به عنوان مثال، پایگاه هوایی RAF Mount Pleasant(به فارسی: کوهستان دلنشین آراِی‌اِف) در جزایر فالکلند، با کد ایکائو EGYP که از حیث نوشتار شبیه مصر است ولی مانند این که در بریتانیا است، تخصیص داده شده است، اما فرودگاه غیرنظامی پورت استنلی نزدیک به اِسفال(با تلفط دقیق‌تر:سْفال)، مطابق با آمریکای جنوبی، اختصاص داده شده است. سنت پیر و میکلون توسط فرانسه کنترل می شود و فرودگاه های آنجا به LFxx اختصاص داده می شوند که انگار در اروپا هستند. به کوزوو کد BKxx اختصاص داده شده است که آن را با گرینلند و ایسلند گروه بندی می کند نه همسایگان جغرافیایی آن که Lxxx دارند (در زیر توضیح داده شده است). فرودگاه بین المللی اورشلیم هم به LLJR (شخصیت اسرائیلی آن) و هم به OJJR (شخصیت فلسطینی آن) اختصاص یافت، اما خود فرودگاه از کار افتاد. در ایالات متحده و کانادا به هم پیوسته، بسیاری از فرودگاه‌ها دارای کدهای ایکائو هستند که صرفاً کپی‌ای از کدهای سه حرفی یاتا هستند و پیشوند جغرافیایی آن اضافه شده است(به عنوان مثال، YEG و CYEG هر دو به فرودگاه بین‌المللی ادمونتون اشاره دارند، در حالی که IAD و KIAD هر دو به فرودگاه بین‌المللی ادمونتون اشاره دارند. به فرودگاه بین المللی واشنگتن دی.سی. این شباهت به آلاسکا (PAxx)، هاوایی (PHxx) یا قلمروهای ایالات متحده گسترش نمی یابد. برای مثال فرودگاه کاهولوی در کشور مائوئی دارای کد یاتا OGG و کد ایکائو PHOG است. کدهای فرودگاه ایکائو با I یا J یا X یا Q شروع نمی شوند، اگرچه دهانه Jezero در مریخ به کد ویژه ایکائو JZRO اختصاص دارد![4] کدهایی که با I شروع می شوند (Ixx و Ixxx) اغلب برای کمک های ناوبری مانند چراغ های رادیویی استفاده می شوند، در حالی که کد Q برای ارتباطات رادیویی بین المللی و استفاده های خاص غیرجغرافیایی محفوظ است. در روسیه، حرف لاتین X، یا معادل سیریلیک مورس/بادو Ь، برای تعیین فرودگاه‌های دولتی، نظامی و آزمایشی هوانوردی در کدهای فرودگاه داخلی مشابه کدهای ایکائو از نظر ساختار و هدف، اما در سطح بین‌المللی استفاده نمی‌شود، استفاده می‌شود. ZZZZ یک شبه کد است که در برنامه های پروازی برای فرودگاه ها بدون کد ایکائو استفاده می شود. کدهای ایکائو گاهی به روز می شوند. به عنوان مثال، فرودگاه ژوهانسبورگ در شهر ژوهانسبورگ یکی از چندین پایتخت و یکی از بزرگترین شهرهای آفریقای جنوبی، قبلاً با نام فرودگاه بین‌المللی یان اسماتز با کد FAJS شناخته می‌شد. زمانی که فرودگاه به فرودگاه بین المللی O. R.Tambo تغییر نام داد، کد ایکائو آن به FAOR به روز شد.برخی از فرودگاه ها دارای دو کد ایکائو هستند، معمولاً زمانی که یک فرودگاه توسط کاربران غیرنظامی و نظامی به اشتراک گذاشته می شود. به عنوان مثال، فرودگاه فرانکفورت در آلمان، به کد ایکائو EDDF اختصاص داده شده است، در حالی که پایگاه هوایی راین-ماین تا زمان بسته شدن به کد ایکائو EDAF اختصاص یافته است. فرودگاه Sion در سوئیس دارای کد LSGS است در حالی که امکانات نظامی آن دارای کد ایکائو LSMS است. فرودگاه بروکسل در بلژیک، دارای کد ایکائو EBBR برای تأسیسات غیرنظامی خود است، و پایگاه هوایی ملزبروک به کد ایکائو EBMB اختصاص یافته است، حتی اگر دو فرودگاه باند و امکانات کنترل زمینی و هوایی مشترک باشند.[5]
همان طور که گفته شد، کد ایکائو همچنین برای شناسایی دیگر نقاط مانند ایستگاه‌های هواشناسی، ایستگاه سرویس پروازهای بین‌المللی یا مراکز کنترل محیطی استفاده می‌شوند، اینکه این سیستم‌ها در فرودگاه وجود دارند یا خیر بستگی به پرسنل ارشد خود آنجا نیز دارد.
بر خلاف کد یاتا، کد ایکائو یک ساختار منطقه‌ای (جهان به چند بخش تقسیم شده) دارد. مانند ساعت در هر منطقه زمانی خود اما با تقسیم‌بندی فشرده‌تری، کدهای ایکائو یکتا هستند و همهٔ اطلاعات لازم را به اطلاع می‌رسانند. به‌طورکلی، حرف اول به قاره اختصاص داده شده‌است؛ حرف دوم نشان‌دهندهٔ کشور است؛ و حرف‌های سوم و چهارم متعلق به فرودگاه مربوطه هستند. استثناء برای کشورهای بزرگ مانند روسیه، کانادا، آمریکا و چین وجود دارد؛ حرف اول نشان‌دهندهٔ کشور و حرف‌های دوم تا چهارم برای فرودگاه هستند. در هر صورت، کد ایکائو بر خلاف کد یاتا، چهارچوب جغرافیایی ارائه می‌دهد. با استفاده از مثال قبل، فرودگاه هیثرو لندن در بریتانیا، اگر کسی می‌داند که کد ایکائو برای هیثرو EGLL است، پس می‌تواند نتیجه بگیرد که فرودگاه EGNH جایی در انگلستان (فرودگاه بین‌الملی بلکپول) قرار دارد. از سوی دیگر، دانستن اینکه کد یاتا برای هیثرو LHR است، برای آن فرد نشان‌دهندهٔ این نیست که فرودگاهی با کد LVH هم در لندن قرار دارد.(این فرودگاه ویلیام تی پایپر مموریال در پنسیلوانیا در آمریکا قرار دارد.) کدهای I و X در هیچ‌یک از نشانگرهای ایکائو به عنوان حرف اول استفاده نمی‌شوند. Q برای ارتباطات رادیوی بین‌الملی و استفاده‌های اختصاصی غیرجغرافیایی کاربرد دارد. (کد Q را ببینید) برای آمریکا و کانادا، تقریباً کدهای یاتا و ایکائو شبیه هم می‌باشند. دراینجا فقط حروف K و C از اول کد ایکائو حذف شده‌اند. به عنوان مثال می‌توان به YYC و CYYC (فرودگاه بین‌المللی کلگاری، کلگاری، آلبرتا) در کانادا یا IAD و KIAD (فرودگاه بین‌المللی واشینگتن داللز، چانتیلی، ویرجینیا) در آمریکا اشاره کرد. این کدها نباید با کدهای نشانی تماس رادیویی و تلویزونی اشتباه گرفته شوند با وجود اینکه هر دو کشور از کدهایی شبیه برای این منظور استفاده می‌کنند. آلاسکا، هاوایی و سرزمین‌های ایالات متحده آمریکا دارای کدهای ۲ حرفی مخصوص به خود هستند، کدهای یاتا آن‌ها مانند کشورهای دیگر با کد ایکائو متفاوت است. برای مثال، فرودگاه بین‌المللی هیلو (ITO دربرابر PHTO) و فرودگاه بین‌المللی جونیا (PAJN در برابر JNU). در منطقه L (جنوب اروپا) تمامی کدهای دو حرفی پر شده‌اند و کد جدیدی نیز نمی‌توان اضافه کرد. کد ZZZZ نیز به‌طور معمول وقتی کد ایکائو برای فرودگاهی وجود نداشته باشد در جدول‌های پرواز استفاده می‌شود.[6]
برای تمرین کردن کدها ابتداء باید بدانید این کار ممکن است سخت، زمان‌بر و حتی در برخی موارد نادر برای افراد عادی غیرممکن باشد. مهندسان پرواز و اغلب خلبانان و برخی مشاغل مربوطه می توانند کدهای یاتا یا ایکائو را صریح بگویند. اگرچه اینبار باز هم احتمال خطا البته به مراتب کمتر وجود دارد. از سایت معتبر فلایتز رادار۲۴(به انگلیسی: Flights Radar24)می‌توان به راحتی هر پرواز هواپیمای مسافربری، جت شخصی، هلیکوپتر و نیز برخی پهپادهای بزرگ مانند پهپاد MQ-9 را به صورت کاملاً رایگان و آنلاین مشاهده کرد، اگرچه برخی از اندک امکانات این وب/اپلیکیشن قفل هستند و با پرداخت اشتراک قابل دسترسی می‌شوند.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
