پالس اکسیمتر (Pulse Oximeter) یا اکسیژن‌سنج خون وسیله‌ای است که با کمک آن می‌توان میزان درصد اشباع اکسیژن خون سرخرگ انسان را اندازه‌گیری کرد.[1]

Thumb
پالس اکسیمتر قابل حمل برای فوریت‌های پزشکی.
Thumb
اندازه‌گیری اشباع اکسیژن از طریق انگشت دست.

پالس اکسیمتری روشی غیرتهاجمی است که میزان مولکول‌های هموگلوبینی را که با اکسیژن آمیخته شده‌اند، اندازه‌گیری و به درصد بیان می‌کند. میزان نرمال آن ۹۵–۹۷٪ است اگر این میزان در بیماران کمتر از ۹۰٪ شود زنگ هشدار به صدا درمی‌آید. همچنین اکثر دستگاه‌های پالس اکسی متر تعداد و آهنگ ضربان قلب را نیز نمایش می‌دهند[2] با این وسیله می‌توان دربارهٔ هایپوکس (کم شدن اکسیژن خون) هشدار داد و با اجتناب از حملات هیپوکسی و پیامدهای آن، بیماران جراحی را بهبود بخشید؛ هایپوکسمی زمانی رخ می‌دهد که به بیمار بی‌حسی موضعی یا آرام‌بخش زده شود یا زمانی که بیمار پس از یک بیهوشی عمومی به هوش آید. این وسیله در سال ۱۹۸۰میلادی معرفی شد و اکنون به عنوان یک روش استاندارد به کارمی‌رود.[3]

شیوهٔ عملکردی

Thumb
پالس اکسیمتر (Pulse Oximeter) یا اکسیژن‌سنج خون

پروب دستگاه را بر روی انگشت سبابه، شست پا، نوک بینی و نرمهٔ گوش قرار می‌دهیم؛ بر روی قسمت بالایی پروب یک دیود منتشر کنندهٔ نور وجود دارد که دو نور قرمز و مادون قرمز را منتشر می‌کند؛ نور از میان بافت‌ها عبور نموده (بافت بین پروب) و یک گیرندهٔ نوری آن را دریافت می‌کند و شریان را عبور می‌کند؛ نور قرمز توسط هموگلوبین و نور مادون قرمز توسط اکسی هموگلوبین جذب می‌شود، سپس این اطلاعات به خود دستگاه منتقل می‌شود و آن‌جا با یک محاسبهٔ لگاریتمی میزان اشباع هموگلوبین با اکسیژن مشخص می‌گردد[4] در واقع این دستگاه میزان اکسیژن را به عنوان درصدی از مولکولهای هموگلوبین که با اکسیژن آمیخته شده‌اند را نسبت به میزان کل مولکولهای هموگلوبین اندازه‌گیری می‌کند.

عواملی که می‌تواند موجب اختلال در ثبت نتیجه شوند

لاک ناخن، اختلالات عروقی، کسانی که فشار خون بالا یا پایینی دارند، دمای غیرعادی بافت، مستقیم تابیدن نور خورشید به پروب، سفت بستن پانسمان و محکم قرار دادن پروب بر روی عضو،[5] درصورتی که مریض فیستول وریدی داشته باشد، فرد انمی داشته باشد.

منابع

پیوند به بیرون

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.