![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/The_story_of_a_word.jpg/640px-The_story_of_a_word.jpg&w=640&q=50)
ریشهشناسی
دانش مطالعهٔ تاریخچهٔ واژگان، منشأ آنها و چگونگی دگرگونی در معانی آن واژگان در درازای زمان / From Wikipedia, the free encyclopedia
ریشهشناسی[1] یا اِتیمولوژی (به انگلیسی: Etymology)، علم مطالعهٔ تاریخی واژهها و بررسی تحول شکل واژهها است. مسائلی مانند اینکه چه موقع وارد زبانی شدهاند، از چه منبعی وارد شدهاند و این که در طول زمان چه تغییری در ساختار و معنای آنها ایجاد شده است، در این حیطه بررسی میشود. در زبان فارسی به آن واژهپژوهی، علم اشتقاق نیز میگویند.
![]() | این مقاله ممکن است نیازمند تمیزکاری باشد تا با استانداردهای کیفی ویکیپدیا همخوانی پیدا کند. مشکل ویژهٔ این مقاله: انباشته شدن اطلاعات در بخش تاریخچه. (ژانویه ۲۰۲۳) |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/The_story_of_a_word.jpg/640px-The_story_of_a_word.jpg)
پیش از سدهٔ نوزدهم، بهویژه پیش از ظهور نودستوریان، اشتقاق به معنای شناخت اصل و تاریخ لغت، بر اساس درستی استوار نبوده و اگر هم اشتقاقات درستی احیاناً در نوشتههای پیشینیان آنها آمدهاست کمتر چنین بوده که از مقدمات درست به نتایج درست رسیده باشد. به عبارت دیگر، غالب اشتقاقات آنان را باید اشتقاق عامیانه بهشمار آورد. با شناخت تحولات تاریخی آواها و اساساً با شناخت چگونگی تحول زبانها و روابط میان آنها و جمع آوردن متون و منابع مختلف از زبانها و لهجههای مختلف، کار ریشهشناسی پیشرفتهای بسیاری کردهاست. به تبع این، راه برای ریشهشناسیهای شبهعلمی هم باز شده؛ ریشهشناسیهایی که ظاهراً بر اصول درست آواشناختی و معناشناختی استوارند، ولی در واقع اشتقاقات غلطی هستند که در پشت ظاهر علمی پنهاناند. این ریشهشناسیها را میتوان شبهریشهشناسی نامید.[2]