نظریه اجتماعی
From Wikipedia, the free encyclopedia
نظریه اجتماعی (به انگلیسی: Social Theory) یک چارچوب نظری است که برای مطالعه و تفسیر پدیدههای اجتماعی در یک مکتب فکری خاص به کار میرود. نظریههای اجتماعی، ابزار مهمی در دست جامعهشناسان و دانشمندان علوم اجتماعی هستند و به بحثهای تاریخی در مورد معتبرترین و مطمئنترین روششناسیها مربوط میشوند.
نظریههای اجتماعی چارچوبهای تحلیلی یا پارادایمهایی هستند که برای توصیف و تبیین پدیدههای اجتماعی استفاده میشوند.[1] ابزاری که توسط دانشمندان اجتماعی استفاده میشود، نظریههای اجتماعی مربوط به مباحث تاریخی در مورد اعتبار و اعتماد روشهای مختلف است (به عنوان مثال اثباتگرایی و ضد اثباتگرایی، اولویت هر دو ساختار یا نمایندگی و همچنین رابطه بین احتمال و ضرورت. نظریه اجتماعی به صورت غیررسمی یا در خارج از مباحث علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاهی، ممکن است به عنوان «انتقاد اجتماعی» یا «تفسیر اجتماعی»، یا «انتقاد فرهنگی» نامیده شود و ممکن است مرتبط باشد هم با بورس تحصیلی رسمی فرهنگی و ادبی و دیگر اشکال نوشتاری غیردانشگاهی یا روزنامهنگاری.[2]: 10 همانطور که امروزه نظریه اجتماعی به رسمیت شناخته شدهاست در سده بیستم به عنوان یک رشته متمایز ظهور کرد و تا حد زیادی با نگرش تفکر انتقادی برابر بود و تمایل به شناخت از طریق پسینی روشهای کشف، به جای پیشینی روشهای سنتی داشت.
اندیشه اجتماعی نظریههای عمومی را برای توضیح اعمال و رفتار جامعه بهطور کلی ارائه میدهد که شامل ایدههای جامعهشناسی، سیاسی و فلسفی میشود. نظریه اجتماعی کلاسیک عموماً از منظر فلسفه غرب ارائه شدهاست و اغلب به عنوان اروپامحوری تلقی میشود.
با توجه به دائرةالمعارف جامعهشناسی بلکول، نظریهسازی بسیار مهم است:
- "هدف آنها ترویج ارتباطات دقیق، آزمایش دقیقتر، دقت بالا و کاربرد گستردهاست. آنها شامل موارد زیر میشوند: عدم وجود تناقض، عدم دوگانگی ، انتزاع، کلیت، دقت، صرفه جویی و مشروط."[3] بنابراین، نظریه اجتماعی متشکل از اصطلاحات، اظهارات، استدلالها و شرایط دامنه کاملاً مشخص است.