![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Capillary_Attraction_Repulsion_%2528PSF%2529_%2528bjl%2529.svg/langfa-640px-Capillary_Attraction_Repulsion_%2528PSF%2529_%2528bjl%2529.svg.png&w=640&q=50)
مویینگی
From Wikipedia, the free encyclopedia
موئینگی (به انگلیسی: capillarity) یکی از پدیدههای فیزیکی ناشی از نیروهای چسبندگی سطحی است. اثر مویینگی روند یا جریانی است که باعث میشود مایع از درون خاک و از طریق ریشه و ساقههای گیاهان بالا آید و به شاخهها و برگها برسد. نفوذ و عبور آب از دستمال کاغذی نیز ناشی از همین جریان است.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Capillary_Attraction_Repulsion_%28PSF%29_%28bjl%29.svg/640px-Capillary_Attraction_Repulsion_%28PSF%29_%28bjl%29.svg.png)
اگر یک لوله موئین (لولهای بسیار باریک) شیشهای را در آب قرار دهیم آب در لوله بالا میرود و سطح آن کاو (مقعر) خواهد بود اما اگر همین لوله را در جیوه مایع قرار دهیم، جیوه از سطح قبلی خود پایینتر میایستد و سطح کوژ (محدب) پیدا میکند.
بین مولکولهای آب و شیشه نیروی چسبندگی سطحی قویتر از نیروی پیوستگی بین مولکولهای آب با یکدیگر است (نیروی دگرچسبی بین مولکولهای آب و مولکولهای شیشه بیشتر از نیروی هم چسبی بین مولکولهای آب است) بنابراین مولکولهای آب هرچه بیشتر به طرف مولکولهای شیشه در سطح داخلی لوله موئین کشیده میشوند و در لوله بالا میروند.
اما در مورد جیوه برعکس، نیروی پیوستگی بین مولکولهای جیوه با یکدیگر قویتر از نیروی چسبندگی سطحی بین مولکولهای جیوه و شیشه است (نیروی هم چسبی بین مولکولهای جیوه بیشتر از نیروی دگرچسبی بین مولکولهای جیوه و مولکولهای شیشه است) پس مولکولهای جیوه به طرف مرکز لوله کشیده میشوند و در سطحی برجسته تجمع مییابند.
ارتفاع بالا آمدن مایع در لوله موئین از فرمول زیر بدست میآید:
که در آن
- R شعاع لوله
ضریب کشش سطحی
زاویه برخورد هوا و مایع
چگالی مایع
- g شتاب گرانشی میباشد.[1]
میزان بالا آمدن مایع به فشار هوای بالای مایع ربطی ندارد.