مهرنرسه
From Wikipedia, the free encyclopedia
مِهرنَرسه یا مِهرنَرسی، وُزُرگ فَرمَذار شاهنشاهی ساسانی در دورهٔ پادشاهی چندین شاه از جمله یزدگرد یکم، بهرام پنجم، و یزدگرد دوم بودهاست. وی از خاندان اسپندیاذ بود و در سدهٔ چهارم میلادی در اردشیر خوره بهدنیا آمد و دارای ۳ پسر بهنامهای زُروانداد، کاردار و ماهگُشنَسپ بود.
مِهرنَرسه مهرنرسه | |
---|---|
زادهٔ | سدهٔ چهارم میلادی روستای دشت بارین، اردشیر خوره، پارس |
درگذشت | سدهٔ پنجم میلادی |
نژاد | خاندان اسپندیاذ |
شهروندی | ساسانیان |
منصب | وزرگ فرمذار |
خویشاوندان | پسران: زُروانداد کاردار ماهگُشنَسپ |
مهرنرسه در زمان پادشاهی یزدگرد یکم به مقام وزرگ فرمذار منصوب شد و این انتصاب پس از آن بود که مسیحیان به تخریب آتشکدههای زرتشتی روی آوردند و آزار و اذیت مسیحیان در شاهنشاهی ساسانی گسترش یافت. مهرنرسه در دوران پادشاهی بهرام گور، در طول مذاکرات با رومیها که به پیمان صلح سال ۴۲۲ میلادی انجامید، نقشی فعال داشتهاست. وی همچنین در دورهٔ پادشاهی یزدگرد دوم، نمایندهٔ شاهنشاهی ساسانی در مذاکرات با رومیها برای پرداخت هزینههای گذرگاه دربند بود و هنگامی که یزدگرد برای مقابله با هپتالیان، محل اقامت خود را به شرق ایران انتقال داد، مهرنرسه عهدهدار کارهای شاهنشاهی بود. وی در همین زمان به وضعیت مذهبی ارمنستان رسیدگی کرد، که اقدامات او زمینهساز بروز نبرد آوارایر بین ساسانیان و ارمنیان شد. مهرنرسه در دورهٔ پادشاهی پیروز بهعلت گرایش به آیین زروانی مورد نقد قرار گرفتهبود، ولی از منصبش عزل نشد.
در دورهٔ بهرام گور، مهرنرسه به ارتکاب گناه متهم شد. اما ماهیت این گناه مشخص نشدهاست و او در نتیجهٔ این گناه، همراه با همسر و فرزندانش، خادم آتشکدههای مختلفی بودهاند، تا با بندگی در آتشکده گناهانشان پاک شود.
مهرنرسه چهار آتشکده در نزدیکی زادگاهش ساخت و سه باغ بزرگ بنا کرد، که در هر کدام از آنها ۱۲٫۰۰۰ اصله درخت کاشت و چهار روستا را بنیان نهاد و در درون هریک از آنها آتشکدهای برقرار کرد. وی بر روی رودخانهٔ تنگآب در استان فارس، پُلی ساخت. این پل در پنج کیلومتری قلعهٔ دختر، بر جادهٔ اصلی منتهی به شمال شهر گور، که امروزه فیروزآباد نامیده میشود، و در کنار سنگنگارهٔ اردشیر بابکان قرار دارد و در کنار آن سنگنوشتهای نوشت. وی از معدود افرادی در دورهٔ ساسانی است، که شاه نبوده ولی سنگنوشتهای از خود نوشتهاست.