لیگاند
From Wikipedia, the free encyclopedia
لیگاند (به انگلیسی: Ligand) در شیمی به مولکول یا یونی گفته میشود که با فلز مرکزی پیوند برقرار کرده و ترکیب کمپلکس دهد. در شیمی پیوند، یک لیگاند یونی یا مولکولی (گروه تابع) است که به یک اتم مرکزی فلزی متصل میشود؛ تا یک ترکیب پیوندی را تشکیل دهد. رابطه میانی فلز و لیگاند بهطور کل در بر دارنده یک یا بیشتر از یک جفت الکترونهای لیگاند است. طبیعت پیوند فلز – لیگاند را میتوان از پیوند با یون دستهبندی کرد. به علاوه؛ ترتیب پیوند فلز – لیگاند را میتوان از یک تا سه دستهبندی کرد. لیگاندها همانند پایه و اساس لویس دیده میشوند؛ اگرچه موارد کمیابی را میشناسیم که در بر دارنده «لیگاند» اسیدی لویس باشد. فلزات و شبه فلزات محدود به لیگاندهای موجود در همه شرایط محیط میباشند؛ اگر چه یونهای فلزی «عادی» گازی را میتوان در خلاء بزرگ تولید کرد. لیگاندها در یک ترکیب بیانگر انفعالات اتم مرکزی میباشند؛ که سرعتهای جابجایی لیگاند را در بر دارد، انفعالات خود لیگاندها و(redox) اکسایش و گزینش لیگاند توجه اساسی به بسیاری از نواحی کاربردی است که شیمی bioinorganic و دارویی، شیمی تجزیه همگن و شیمی زیستمحیطی را داراست. لیگاندها را میتوان به راههای بسیاری دستهبندی کرد: وزن آنها، سایز آنها (حجم آن ها)، همان اتمهای پیوندی و تعداد الکترونهای دهنده به فلز ( لامسه ای) و سایز یک لیگاند را زاویه مخروطی شکل آن بیانگر است.